Menejment va marketing
Yüklə 0,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
57 III BOB. KORXONALAR TAVAKKALCHILIGI VA UNI BOSHQARISH ISTIQBOLLARI 3.1 Tavakkalchilikdagi xavfni kamaytirish va rentabellikni oshirish yo`llari Xususan qarorlar qabul qilishda bozorlar rolini usishi quyidagi kuzatishlarda to‟g‟ridan to‟g‟ri tasdiqlaydi: -bir paytning o„zida texnik taraqqiyot sur‟ati o„sadi, loyihalash va kapital qurilishni amalga oshirish muddati cho„ziladi. Bu toki mahsulot bozorga chiqquncaha ishlab chiqarish texnikalogiyasi nuqtai nazaridan hamda shu mahsulotning xususyati nuqtai nazaridan ma‟naviy eskirishni anglatadi. -ishlab chiqarishning umumiy hajmida yangi mahsulotlar ulushi doimo o„sadi, lekin oldin ishlab chiqilgan mahsulotga nisbatan bular uchun bozor nisbatan kam darajada o‟rganilgan bo„ladi. -ilmiy tadqiqotlar va ularning hayotga tadbiqi uchun ajratiladigan mablag‟ ulushi o„sadi. Bu sohada ko„riladigan foyda sekin jarayonda, o‟ta noaniq bo„ladi. Butun dunyo bo„yicha bu omillarning ta‟sirida tavakkalchilik rolini o‟sish tendensiyasi yuzaga keladi. Aksariyat rivojlangan mamlakatlarda masalan, narxlarni belgilangan va mahsulotni eskirishi bo„yicha tavakkalchilikdan sug„urtalanish maqsadida o„lchami tarmoqlar bo„yicha o„zaro farqlashuvchi zahira (rezerv) fondi tashkil etiladi. -Jihoz asbob uskunalarni ma‟naviy eskirishiga tenglashtiruvchi ancha yuqori o‟lchamdagi amortizatsiya ajratmasi qo„llaniladi. Tavakkalchilik va zahira fondini tashkil etish bir-biri bilan uzviy bog„liq bo„ladi. Bu o„zaro bog„liq bir tomondan material harakterga ega bo„lsa, ikkinchi tomondan hisob-kitob xarakteriga ega bo„ladi. O„zaro material bog„lanish- zahira foydalarini real yaratishni belgilaydi, hisob-kitob bog„lanish to‟g‟risida gap borsa shuni ta‟kidlash joiz-ki, tez-tez tavakkalchilik koeffitsenti, samaradorlik hisob-kitobiga kiritilib boriladi. Tavakkalchilik xislatlarni qaysi bir tomonini tahlil qilmang unda tavakkalchilik xarajat omili shaklida bo„lib pirovard natijada u kutilayotgan foyda shaklini omili yaqqol namoyon 58 bo„ladi.(Bu masalalarga biz tashkilot darajasidagi tavakkalchilikni qarab chiqishda qaytamiz). Ma‟lum-ki, xalk xo„jaligi darajasida barcha ko‟rinishdagi tavakkalchilikni hisobga olish kerak, ayniqsa uzoq muddatli rivojlanish yo„nalishlarini belgilash bilan bog„liq tavakkalchilikni, shuningdek muvaqqat va hududiy (obyekt) tavakkalchilikni ta‟sirini hisobga olish lozim. Yüklə 0,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|