MƏRSİYƏLƏR ƏBDÜLHÜseyn axundzadə

İmamın zəban halı 
Qan ağlayan ox halına şeş mahə sərbazım bala, 
Ey şahzadə Əsğərim, novrəstə canbazım bala. ² 
 
Sənsiz tükəndi taqətim səbrü-qərarım, ey oğul, 
Ey bülbüli-baği-irəm ahu maralım, ey oğul, 
Dil açmamış oldun Əli nizə yaralım, ey oğul, 
Lay-lay deyəndə söylərəm şeş mahə canbazım 
bala.² 
 
Çox nisgil oldu madərə boş beşiyə lay-lay çala, 
Bu qövmi-kinəcu səni gör nə salıb yaman hala, 
Qorxum budur düşmən bizi bundan da bəd hala 
sala, 
Rəhm et anan bi yavərə şeş-mahə sərbazım, bala. 
 
Ağlar qalıb Zeynəb bibin cahü-cəlalı neylirəm, 
Rə`şə salıbsan halıma artıq məlalı neylirəm, 
Bilməm nədən oldun oğul başı bəlali neylirəm, 
Gələm belə dərdü-dilə şeş mahə sərbazım bala. 
 
Gülzari-madərdən Əli, bilməm nədən döndün 
bala, 
Oxladı hülqün Hərmələ qundağidən çöndün, 
bala, 
Sən məş`əli-purnuridin, nə oldu sən söndün bala, 
Bağrımı etdin ləxtə qan şeş mahə sərbazım bala. 
 

 
149 
 
 
Rübabın zəban halı 
Nazlı dilbərim lay-lay,mahi-müntəzirim lay-lay, 
Oxlanan su üstündə dilsiz Əsğərim lay-lay². 
 
Üç gecə gündüz ətşan qaldın, ey günü qarə, 
Dırnağın yeri qalmış, etdi sinəmi yarə, 
Əfv eylə məni oğlum, tapmadım sənə çarə, 
Şahidim bu əhvalına həyyi-davərim,lay-lay². 
 
Mən sənə oğul, lay-lay nə ümidilən çaldım, 
Gülmədi üzüm əfsus, qara günlərə qaldım, 
Ölmədim səni ətşan xeymədən yola saldım, 
Sən gedən yola həsrət baxdı gözlərim, lay-lay². 
 
Haqq yolunda can verdin caninə nənən qurban, 
Əkbər ilə həm payə şə`ninə nənən qurban, 
Su kimi axan qanə, caninə nənən qurban, 
Gül kimin solan rəngi, qonçətərim lay-lay². 
 
Yaxşı vəqtidə oldun şahi-din həvadarı, 
Sərbəsər boyanmışdı qanə yarü-ənsarı, 
Oldun axır səfdə xırdaca ələmdarı, 
Tək qalanda meydanda şahi məhşərim lay-lay². 
 
Qəlbinə fələk bizri-dərdi-mühnəti əkdi, 
Baxdı bir Fərat üstə bildi yarı yox, təkdi 
Tiri teşnə hülqündən yumdu gözlərin çəkdi, 
Ağladıbdı dünyanı qəmli rəhbərim lay-lay². 

 
150 
 
Qanını atan əvvəl ovcuna alıb baxdı, 
Yandı qəlbi göz yaşı çeşmələr kimi axdı, 
Qanını böhranda ağ məhasinə yaxdı, 
Ağladı dedi dilsiz haqqa məzhərim lay-lay². 
 
Həzrət Qasımın (ə) anası Sürəyyənin zəban halı 
Qan bəstərində yatmısan naz bala, 
Naz eyləsən etgilən az, bala, 
Ölsün nənən bu günləri görməsin, 
Dur öz əlinlə qəbrimi qaz ,bala. 
 
Qasimin (ə) anasına zəban halı 
Rəzmigahda qopubdu çox hay, nənə, 
Dərdimi birbəbir deyim say, nənə, 
Yıxıldım torpaq üstünə yaralı, 
Birdən dedim gəl hardasan, ay nənə. 
 
Sitəm əli kəsib mənim çarəmi, 
Sal başına bundan belə qarəmi, 
Can üstəyəm gözüm səni axtarır, 
Xoşdu nənə sən bağlasan yarəmi, 
Səslə gəlsin əmin Hüseyn hərayə, 
Alıb məni leşkəri-kin arayə, 
Həml eləsin peykərimi xeyməyə, 
Əkbər kimi yıxılmışam Minayə. 
 
 
 
 

 
151 
 
Hürrün zəban halı 
Hürr-şərməndəyəm ey şah pənah axtarıram, 
Gəlmişəm dərgəhüvə izzətü-cah axtarıram. 
 
Mən həmin zalım idim zülmidə tüğyan elədim, 
Fatimə qızlarını qəlbi pərişan elədim, 
O cəsarət ki, Hüseynə məni-nadan elədim, 
Gəlmişəm xətti-aman, əfvi-günah axtarıram. 
 
Yetirib şaha deyin bəndəyi-şərməndə gəlibə, 
Ya Hüseyn, Hürri-sərəfkəndə pənahəndə gəlib, 
Qapına bir üzü qarə əli boş bəndə gəlib, 
Halıma guşeyi-çeşminlə negah axtarıram. 
 
Görmədim ali-Yəzidin səri-rahində şərəf, 
Nə əmrində ədəb var, nə sipahində şərəf, 
Nə libasında fəzilət,nə kulahində şərəf, 
Mən bu dərbari-şərafətdə kolah axtarıram. 
 
Mən əzəl fikr elədim iş belə gəlməz qabağa, 
Kimdi şəmşir çəkə dəvət olunmuş qonağa, 
Məni əfv eylə bağışla, yolunu kəsdim ağa, 
İndi babi-kərəm və rəhməti-rah axtarıram. 
 
Atanın həqqinə verrəm qəsəm ey şah səni, 
Qapına qan eləyib gəlmişəm əfv eylə məni, 
Siz şərəf mə`dənisiz, rədd eləməzsiz gələni, 
Tövbəyi-rusiyah və namə siyah axtarıram. 
 

 
152 
Dərdimin çarəsini səndə fəqət görrəm ağa, 
Daməni vəslini əldən necə mən verrəm, ağa, 
Mən əgər Hürrəm, elə bu qapıda hürrəm ağa, 
Üstüxani-kərəmin gah be gah axtarıram. 
 
Gəlmişəm cürmü-xəta dəftərin əşkilə siləm, 
Öpəm Əkbərin əlin, Əsğərə qurban kəsiləm, 
Sən su verdin mənə yollarda,mən əlan xəciləm, 
Rusefid ölmyəimi xahi-naxah axtarıram. 
 
Məndən üz döndərib əsrarımı ifşa eləmə, 
Küfrümü səfheyi-tarixidə imza eləmə, 
Qapıdan qovma Hüseyncan, məni rüsvay eləmə, 
Göz yaşım qana dönüb, sinədə ah axtarıram. 
 
Gecə başından olan xəlqi-pərakəndə sənin, 
Hər biri şə`ninə olmazdı bərazəndə sənin, 
Bu qulamım sənin oğlum da sənin,mən də sənin, 
Bu sınıq ləşkər mə`duduma şah axtarıram. 
 
Şühədaya eliyibsən nə kəramət bilirəm, 
Öz məqamın hamı eylib gecə rö`yət bilirəm, 
Şühəda huri görüb, mən səni cənnət bilirəm, 
Qeybə iman gətirib əmnü-rifah axtarıram. 
 
Ar ola cənnəti sənsiz biri gər yadə sala, 
Gedirəm qoyma bu nisgil vəli qəlbimdə qala, 
Göndər Əbbası bacından mənə hilliyət ala, 
Özümün gəlmir üzüm lütfü səfa axtarıram. 
 

 
153 
Hürrün şəhadəti 
Minayə düşmüşəm Hüseyn, bədən yaralı, 
Səni gözətləyir susuz ölən yaralı. 
 
Əziyyət eyləmir mənim yaram bədəndə, 
Əzizi-Fatimə, gözüm var indi səndə, 
Dübarə istirəm səni görüm öləndə, 
Biləm bu halı vardı bir bilən yaralı. 
 
Gözümdən eşq malıyla məlalı atdım, 
Sənin kimi özüm də əhli-əyalı-atdım, 
Bu fəxr bəsdi ki, mənə məramə çatdım, 
Bu və`dəgahi-eşqidir, bu mən yaralı. 
 
Elə şadam ki, qəlbidə şəmim dağ olsun, 
Ölüm tapdı nökərin, başın sağ olsun, 
Məni bağışladın Hüseyn, üzün ağ olsun, 
Nə qəm çəkər, nə eylər mühən yaralı. 
 
Səni gözlətmirəm Hüseyn, üzümdə qanm, 
Yara dəyibdi çox mənə, gedib təvanım, 
Yetiş harayima ağa, çıxınca canım, 
Yoluna vardı gözlərin dikən yaralı. 
 
Gözəl adın olub mənim əcəb şüarım, 
Sənin qapında ölmüşəm var iftixarım, 
Səninlə Kərbəladədir yəqin məzarım, 
Yox eybi olmasa mənə kəfən yaralı. 
 
Bu yaralı başım o məh cəmala qurban, 
Həqiqət üstə etdiyin xəyala qurban, 

 
154 
Minayi-həqqadə etdiyin vüsala qurban, 
Mənə vurubdu nizə hər gələn yaralı. 
 
Aşura gecəsinin növhəsi 
Az qalır gülşəni-Zəhra ola pər-pər bu gecə, 
Dolanır xeymələri Zeynəbi-müztər bu gecə. 
 
Bu gecə gülşəni-Zəhrada çıxıb ərşə nəva, 
Bülbülani şəhi-din şirə gəlib va əcəba, 
Mürtəza itrətinə fələk xətər yazdı qəza, 
Zarü-giryandılar övdladı Peyəmbər bu gecə. 
 
Bu gecə gördü Hüseyn də Şühəda səflərini, 
Bu gecə bacısı nəvaziş eyləyir Əkbərini, 
Alıb ağuşə Rübab dilsiz Əli Əsğərini, 
Ana püstanına dırnaq vurur Əsğər bu gecə. 
 
Hər baxışda baxışın qəlbimə bir oxdu bala,         
Baxsın sən üzümə,dildə sözün çoxdu  bala, 
Əmirsən hey çəkilir çünki, südüm yoxdu bala, 
Bələşib döşlərimin qanına əllər bu gecə. 
 
Gah gözündən üzünə göz yaşını bağlayasan, 
Anani yaxşı kabab eyliyisən, ağlayasan, 
Balaca əllərlə sinəmi dırnaqlayasan, 
Neylərəm çarə yoxumdur məni-müztər bu gecə. 
 
Sən bala olma ətəş sən,su düşübdür yadına, 
Nə südə vardı gümanım, nə də bir ` suya, 
Necə mən indi deyim dərdimi Əbbas əminə, 

 
155 
Sənə bir cürə ala su o dilavər bu gecə. 
 
Altı ayda məni sən yormamışdın bu sayaq, 
Məni ağlatma əzizim gözümün əşkinə bax, 
Gəl gedək mənlə ələmdar əminin məşkinə bax, 
Sənə xatir özü məhzundu o sərvər bu gecə. 
 
Anan ölsün üzünə su yolunu bağladılar, 
Ürəyin qəmli Rübabın qəmilə dağladılar, 
Südəmər bir qurbanı yaxşı qonaq saxladılar, 
Su kənarında qoyub kufəli ləşkər bu gecə. 
 
Gəh vurursan əlini ləblərə halın dolanır, 
Baxır halına qəlbi ananın parçalanır, 
Döşlərim qanı ilə dil-dodağın da boyanır, 
Ürəyin şö`lə çəkir xoş getdi ləblər bu gecə. 
 
Utanır səndən anan gahi qoyur üz eşiyə, 
Alıram gahi qucağa salıram boş beşiyə, 
Gecə vaxtı kimə dərdin anan izhar eliyə, 
Təşnədir əmmələrin cümləsi xahər bu gecə. 
 
Əsğər, ey babül-həvaic, özü həqq dinə fəda, 
Kərbəlada boğazın parçaladı tiri-bicəha, 
Balaca əllərlə dərdimə sən eylə dəva, 
Bu Mühəmmədi dəva dərdinə istər bu gecə. 
 
 
 
 
 
 

 
156 
 
Müslümün əhvəlatı 
Kufəqə yalqız qoyanda qovmi üdvan Müslümü, 
Eylədi çərxifələk zarü-pərişan Müslümü. 
 
Çıxdı məsciddən kənara Müslüm bi əqrəba, 
Bir kömək yoxdur yanında zikri ya Rəbbi- Xuda, 
Fikr edib bu şəhridə oldum əcəb bi aşina, 
Ey Xudayi-dadgər, axır pənah ol Müslümə, 
Beyət etdi əhli-Kufə,bağladı yol Müslümə. 
 
Qoydular yalqız o ali rəhbəri qovmi-dəni, 
Naibi-Sultani-din heyran dolandı Kufəni, 
Gah sərgərdan gəzir hər bir mahal kuçəni, 
Bir pənahgahi-ədalət mərdi-aman axtarır, 
Olmasa ev,cayigahi-hər fərdi insan axtarır. 
 
Beyət sındırdı düşmən qəlbinə vurdu yara, 
Ya kimə dərdin desin, heç bilmir getsin hara, 
Gəldi axır bir məhəllə etdi orda ittika, 
Bir nəfərdən rəhnümalıq etmədi qövmi-zəlal, 
Durdu dərbəndin başında zarü-məhzuni-məlal. 
 
Gördü bir övrət çıxıb dər bəndə baxdı gah-gah, 
Çox sərasimə edib hər səmti dərbəndi nigah, 
Baxdı Müslüm övrətə dildən çəkib bir sərd ah, 
Övrət ərz etdi ağa, bu səhnəni bilmə rəva, 
Get o yanda rahat ol, bu küçədə qalma, ağa. 
 
 

 
157 
 
Bilmisən sən bəs olubdu Kufə övzai xərab, 
Üz tutub övrət o saət Müslümə etdi xitab, 
Nə gedirsən, nə verirsən sən mənə axır cavab, 
Şurişi qovğa salıbdı Kufəyə qövmi-dəni, 
Get dayanma görsə vallahi tutar düşmən səni. 
 
Qıldı fərmayiş yerim yoxdur qəribəm mən ana, 
Tapmadım bir yer dolandım Kufə şəhrin hər 
yana, 
Kufə şəhrində qəribəm qəmlərim gəlməz sana, 
Söylədi övrət bu fikri gəlgilən başından at, 
Gər qərib olsan, əqəllən get gilən məsciddə yat. 
 
Qıldı fərmayiş ana, bir cür`ə su ver yanmışam, 
Çun düşmən qalib olubdur yanmışam 
odlanmışam, 
Bir iki saat qonaq et küçədə mən qalmışam, 
Ta gecə olsun qaranlıq xanəni tərk eylərəm, 
Düşmənim yatsın,çıxıb aya görüm mən 
neylərəm. 
 
Əhsən əhsən Kufədə səd mərhaba bir övrətə, 
Getdi təqdim eylədi su öz əliylə həzrətə, 
Lə`n ola bu Kufə içrə mərdumi bi himmətə,  
Səslədi Müslüm ana, sirab edibsən sən məni, 
Hər iki dünyada Allah rusefid etsin səni. 
 
Söylədi Müslüm sənin həqdür məramın,ey ana, 
Müslümə oldu pənah şirin kəlamın, ey ana, 
Söylə sən axır mənə kimdir imamın, ey ana, 
Bu kəlamı övrətə Müslüm ağam qıldı əyan, 

 
158 
Gəldi nitqə övrət,dilin açıb əlhəqq-bəyan. 
 
Ərz edibdir ey ərəb, Əhməd mənim 
Peyğəmbərim, 
Həm imam əvvəlin mövla Əlidir sərvərim, 
Mən kənizi Fatimə, oğlu Hüseyndir rəhbərim, 
Çün onun eşqində vallah qəlbimi qan eylərəm, 
Canımı hər ləhzədə Zəhraya qurban eylərəm. 
 
Kufədə bir neçə gündür qovzanıb dərdü-bəla, 
Müslümə beyət ediblər firqeyi şumi dəğa, 
Bilmirəm indi ağam, harda qalıb ol müqtəda, 
Övrətin dildən çıxan vəqtə yanıqlı sözləri, 
Qəlbidən bir ah çəkdi doldu Müslüm gözləri. 
 
Dil tutar-tutmaz cavabın verdi ol alicənab, 
Sözlərin aramişlə övrətə qıldı xitab, 
Lütf edibsən,sən qonağın nabələd etmə hesab, 
Kufə şəhrində ana qəmlər çəkən Müslüm mənəm, 
Olma narahat anacan, sən deyən Müslüm 
mənəm. 
 
Baxdı övrət ahilə şürü-nəvadan ağladı, 
Kufə əhli etdiyi zülmü-cəfadan ağladı, 
Müslümə baxdı vəli bu macəradan ağladı, 
Gəl evə, bəh-bəh, gəlibsən ey əcəb mehman 
mənə, 
Ağlama,bəsdir,kənizi-Fatimə qurban sənə. 
 
Yaz Muhəmməd, ağan Müslüm sənə olsun 
pənah, 
Şe`rinin hər nöqtəsində olsa zərrə iştibah, 

 
159 
Naibi-sultani-din-eylər özü hətmən nigah, 
Zadeyi-Zəhra Hüseynə naibi-yavərdi bu, 
Radi-mərdani-həqiqət, aləmə sərvərdi bu. 
 
Müslümün diliycə 
Yox Kufə əhlində vəfa, əmoğlu, 
Qəlbdə var zülmi-cəfa, əmoğlu. 
 
Düşmə Mədinədən Hüseyn uzağa, 
Yanma mənim tək möhnəti-fərağa, 
Bu Kufə hörmət eyləməz qonağa, 
Yox zərrəcə zövqi-səfa,əmoğlu. 
 
Millət məni bu şəhrə də`vət etdi, 
Gəldim bura əzəldə beyət etdi, 
Sındırdı beyəti, xəyanət etdi, 
Zülmü mənə gördü rəva, əmoğlu. 
 
Qovzandı nalə göylərə dilimdən, 
Düşdüm uzaq qəbiləmdən, elimdən, 
Bir şəxs olmadı tutsun əlimdən, 
Düşmən mənə vurdu yara,əmoğlu. 
 
Gülşəndə güllərim soldu-saraldı, 
Leşkər məni məkri-yelə damə saldı, 
Şəmşirim birdən əlimdən aldı, 
Üz verdi hər dərdi-bəla,əmoğlu. 
 
Durmadan hamı birbəbir əkildi, 
Daği-sitəm bu sinəmə çəkildi, 

 
160 
Damlardan otlar başıma töküldü, 
Qəlbim yara, dişlər yara, əmoğlu. 
 
Rəhm etmədi bir kəs bu dağidarə, 
Ovçu çox oldu mən düşdüm şikarə, 
Axır mənə məskən oldu qənarə, 
Oldum  mən də sizdən cüda, əmoğlu. 
 
Bu yer və cəmaət sındırdı vüqarım, 
Oldu əcəb şəhadət iftixarım, 
Heyf olmadı Əbbasi-namidarım, 
Leşkər şekən şiri heyca, əmoğlu. 
 
Zəhra balası, ey gözəl imamım, 
Əvvəl uzaqdan var sənə salamım, 
Yetsə sənə bu axırın pəyamım, 
Gəlmə bu Kufə içrə, ya əmoğlu. 
 
Məhəmmədi qapımda nökər olmuş, 
Mənim adım dilində əzbər olmuş, 
Bu şe`rlər də zibi-dəftər olmuş, 
Olsa deyrdi eylə dəva, əmoğlu. 
 
Bayatılar Müslüm haqda 
Mən Müslüməm bəlalıyam, İlahi 
Bəlalı macəralıyam, İlahi, 
Səsimə yoxdu səs verən qəribəm, 
Öz elimdən aralıyam, İlahi. 
 
Bir qəribəm min dərdilə aram var, 

 
161 
Qürbət qəmilə sinədə yaram var, 
Evim yox, xanımanım yox, qəribəm, 
Hara üz döndərim gedim, haram var. 
 
Ağlayaram elim düşər yadıma, 
Yoxdur deyən aşnama, yadıma, 
Öldürdülər qərib yerdə Müslümü, 
Gəlsin yetişsin Əkbərim dadıma. 
 
Dözüb nəqədər mən dayanım,Allah, 
Bu qan yağan şəhri dolanım,Allah, 
Hara gedim, hara pənah aparım, 
Hansı çırağa daldalanım, Allah. 
 
Nəva və şur doldurub iraqı, 
Bəla tutub bu xəsteyi-fəraqı, 
Qonağa rəsmidir edəllər hörmət, 
Bu Kufə əhli öldürür qonağı. 
 
Tar olubdu dünya mənim gözümə, 
Dərdim çoxdur ağlaram öz-özümə, 
Əmoğlu can, sənin gözündən iraq, 
Vurubdular, qan dolubdu gözümə. 
 
Müslümün oğlanlarının sual-cavabı 
Bir il düşdük əgər zindanə, qardaş, 
Yetib zindanımız payanə qardaş, 
 
 
 
 
 

 
162 
 
 
İbrahim 
Qolun sal boynuma, biçarə qardaş, 
Yataq bir qol-boyun, avarə qardaş. 
Məhəmməd 
Bir il zindanda gördük çox məşəqqət, 
Nə bəstər görmüşük, nə istirahət, 
Yataq bir qol-boyun asudə rahət, 
Səpək su atəşi-hicranə,qardaş. 
İbrahim 
Cəzada rusefid olsun bu övrət, 
Gətirdi küçədən etdi məhəbbət, 
Bir ildi gördük azarü-əziyyət, 
Dayandıq zülmi istikbarə, qardaş. 
Məhəmməd 
Anam yol gözlyəir indi vətəndə, 
Xədicə bacım ağlar söz düşəndə, 
Bu qürbətdən qurtulsaq sən də, mən də, 
Təşəkkür eylərik Yəzdanə qardaş. 
İbrahim 
Nə müddətdi giriftari-fəraqıq, 
Vətəndən, tayfadan eldən uzağıq, 
Düçari-məhbəsi-əhli İraqıq, 
Axar göz yaşımız rüxsarə, qardaş. 
Məhəmməd 
Yetişsəm madərə qalmazdı dərdim, 
Əlindən və ayağından öpərdim, 
Yoluna gözlərimdən su səpərdim, 
Olardım şəninə pərvanə, qardaş. 

 
163 
İbrahim 
Qəm etmə, arzuna tez çatarsan, 
Atasızlıq qəmin başdan atarsan, 
Ananla qolboyun bahəm yatarsan, 
Yetərsən ne`məti-didarə qardaş. 
Məhəmməd 
Əgər rahətdi qardaş, rəxtixabım, 
Nədir bilməm vəli bu piçü-tabım, 
Bu evdən qorxuram var iztirabım, 
Salır bu xanə vəhşət canə, qardaş. 
İbrahim 
Başın qoy yat bəradər, yoxdu çarə, 
Təvəkkül eyləyək Pərvərdigarə, 
Tələsmə az qalır vəsli-nigarə, 
Çox etmə vahimə, məhparə qardaş. 
Məhəmməd 
Yuxum gəlir ürək titrir, bəradər, 
Vücudum qərqi-vəhşətdir sərasər, 
Ürək quş tək çalır sinəmdə şəhpər, 
Verir qəm səbrimi talana, qardaş. 
İbrahim 
Gözün qurbanıyam, ey zarü-xəstə, 
Başın qoy sinəmə, yat sinəm üstə, 
Kəbab etmə məni,ey dilşikəstə, 
Məni yandırma bu goftarə, qardaş. 
Məhəmməd 
Bu bəstər, bu pəzirayi, bu xidmət,                       
Ola çox qorxuram axır ədavət, 
Bu əhli-Kufədə yoxdur məhəbbət, 
Bunlar rəhm eyləməz mehmanə, qardaş. 
İbrahim 
Bir ildi dözmüşük cövri-cəfaya, 

 
164 
Kimə etdik şikayət, ya gilaya, 
Bəni-Haşim dözər hər ibtilaya, 
Təvəkkül Xaliqi-Qəhhara, qardaş. 
Məhəmməd 
Kərimi xadimi-Ali-əbadır, 
Qoca nökər əli boş üz qaradır, 
Düşüb bu dərgəhə getməz gədadır, 
Ümid ilə gəlib ehsanə, qardaş. 
 
Abdullahın zəban halı 
İstirəm əmmə qoyam rəzmə qədəm tutma məni, 
Eşqə bax, sinnimə baxma, belə kəm tutma məni. 
 
Əmimin gəldi səsi bir həyəcan gətdi mənə, 
Fürsətim yox eləyim halımı tə`rif sənə, 
Aridir qeyrəti-ovladi-İmam Həsənə, 
Belə ki, Şümri qoyub ərşə qədəm, tutma məni. 
 
Mane olma mənə sən, əmmə, uzaqdır səfərim, 
Sındırıb qəlbimi Qasim kəsilib balü-pərim, 
O çatıb məqsədə mən qalmışam, ey tacü-sərim, 
O gedən şəhrə gərək mən də gedim, tutma məni. 
 
Bundan artıq nə rəva başı aşağı dolanım, 
Əmimin külfəti hər süfrə salanda utanım, 
Əmi də getdi dəxi kimdi əlimdən tutanım, 
Sayəsiz qaldı səri-əhli-hərəm, tutma məni. 
 
Bir uşaq ki, atanın görməyə dünyada üzün, 
Özgələr vəsf edə söz düşsə qaşın ya ki, gözün, 

 
165 
Can verir ta görə bir gün atanın şəxsən özün, 
İstirəm can çıxa cananı görəm, tutma məni. 
 
Bax bu həsrətli baxan gözdən axan göz yaşıma, 
Başımın fikrini etmə, məni qoy öz başıma, 
Görsədim qüdrəti eşqi atama, qardaşıma, 
Öz əmimdən eləyim dəfi-sitəm, tutma məni. 
 
Əl-qərəz quş kimi əldən qurtulub şəhpər açıb, 
O belin bağladı mərgə anası mə`cər açıb, 
Gördü bülbül o gözəl sinə əcəb güllər açıb, 
Şümrə amma dedi çox kinəliyəm, tutma məni. 
 
Ya göz aç, bir başın üstündə ki, həqq davərə bax, 
Ya utan bu ayağın altda güli pər-pərə bax, 
Bu səgahi ləbi-can pərvəri-Peyğəmbərə bax, 
Ya su ver ya çəkil, ey kani-sitəm, tutma məni. 
 
Gördün öz meylinə bu çərx eləyən gərdişi sən, 
Kimə xatir edisən bir belə nəngin işi sən, 
Evi viran, onu boşla məni öldür kişisən, 
Yolumu gözlər atam şahi-üməm, tutma məni. 
 
Özünü istədi atsın əminin sinəsinə, 
Nagəhan düşdü gözü xəncərin ayinəsinə, 
Bir qolun etdi sipər düşməni-por kinəsinə, 
Şümr səsləndi qənimətdi bu dəm, tutma məni.  
 
Mən gərək Fatimənin qəlbini naşad eləyəm, 
Toyların matəm edib fitnələr icad eləyəm, 
Bu yarım gündə Bəni Haşimi bərbad eləyəm, 
Moizə eyləmə ey əqli-həkəm, tutma məni. 

 
166 
 
Baxmadı əql eləyən moizəyə Şümri dəni, 
Endirib tiği kəsib şaxeyi sərvi-Həsəni, 
Dedi oxşatdın əcəb öz əmim Əbbasə məni, 
Vur bu bircə qolu da eylə qələm, tutma məni. 
 
Basdı qolsuz balanı bağrına Zəhra balası, 
Ərz qıldı əmi qol düşdü sızıldar yarası, 
Ax o Əbbas əmimin sinəmə gəlsin qadası, 
Indi bildim nə edib ol kani-kərəm tutma məni. 
 
Məni qaytar anama xeymədə görsün yaramı, 
Öldürür kufəli meydanda adamsız adamı, 
Həmnişin eylərəm Əbbas anasıyla anamı, 
İki qəmdən olacaq qaməti xəm,tutma məni. 
 
Balaya sinədə istərdi ola hafiz əmi, 
Ruhi bir şəhqə çalıb səslədi ya hafiz əmi, 
Gördü qeyb aləmin ərz etdi Xudahafiz əmi, 
Boşla, gəldi atam istəkli nənəm tutma məni. 
 
İmamın Zeynəblə (ə) zəban halı 
Al pərçəmi-risaləti himmətlə çiyninə, 
Qüdrətlə saxla ləşgər həqqə ləva bacı. 
Kaxi-Yezidi məntiq ilə ziru-ru eylə, 
Etmə sipahi-düşmənə heç e`tina,bacı. 
Yığ pərşikəstə qızlarımı ziri-sayənə, 
Sənsən ümüdü-məlcəi-ali-əba, bacı. 
Vəqtim keçir, yubansam edəllər səda məni, 
Xəncər əlində gözləyir əhli-cəfa, bacı. 

 
167 
Ətrafımı alıb balalar qoymayır gedəm, 
Al qızların əlindən özün sal yola, bacı. 
Kəsmiş qabağımı bu ğəzəlani-xun cigər, 
Həsrətlə tək-təki edir ahu-nəva, bacı. 
Gəl Zeynəbim, amandı çətin oldu məsələ, 
Göz yaşları bu qəlbimi eləyir yarə, bacı. 
Heç bilmirəm Səkinəmi aram edim necə, 
Qəmlər əlində təngə gəlib bu bala, bacı. 
Məndən sora bəlalı başın çox bəla çəkər, 
Axır sizi əsir edəcək əşqiya, bacı. 
Söz yox ki,tək-təkiz olacaqsız əsiri-qəm, 
Aləm sizə yəqin olar möhnətsəra, bacı. 
Salma nəzərdən ahu baxışlı Səkinəmi, 
Olmaz cahanda möhnəti qəmdən rəha, bacı. 
Atlar qabağına salacaqlar o bikəsi, 
Az sinnidə çəkər qəmi biintəha, bacı. 
Gün görməyən camalına sili vurar ədu, 
Həmdəm olar bəlalara getsə hara, bacı. 
Şamın yolunda naqənin üstdən düşər yerə, 
Səslər səni haraya o biəqraba, bacı. 
 
İmam Hüseyn (ə) vidalaşması 
Zeynəbim, mən kimi İslamə fədakar olasan, 
Xar edib zalımı məzlumə tərəfdar olasan. 
 
Xeymələrdə şühədadan axır nəfərəm, 
Karivanım yola düşdü olara həmsəfərəm, 
Zülməti-zülmü fəna etməyə sübhi-zəfərəm, 
Sən də bu yolda gərək qardaşına yar olasan. 
 

 
168 
 
 
Sinəni çak eləyib tökmə belə göz yaşını, 
Üzünə lətmə vurub yolma əzizim, başını, 
İstəsən razı özündən edəsən qardaşını, 
Səbridə sən gərək Əyyubə də me`yar olasan. 
 
Sənə mən tapşırıram Zeynəbim, əhli-hərəmi, 
Bağla himmət kəmərin, aç vəli zənciri qəmi, 
Can sənin can bacı dinin qana batmış ələmi, 
Himmətilə ələmi-dinə nigəhdar olasan. 
 
Gecələr baş çəkəsən Fatimə ahularına, 
Qoyma torpaq ola yoldaş qara gisularına, 
Mane ol qoysalar baş hər gecə zanularına, 
Qövli ver qızlarıma yaxşı pərəstar olasan. 
 
Xeymələr qarət olan ləhzədə tufan olacaq, 
Xeyməmin barigahı yeksərə talan olacaq, 
Qızlarım çöllərə ahu kimi veylan olacaq, 
Elə bir vəqtidə sə`y elə ki, huşyar olasan. 
 
Gecə Zəhra bu çölü dildə Hüseyn vay dolanar, 
Məqtəlin başına on bir gecəlik ay dolanar, 
Nəhri-Əlqəmdə deyər Əsğəri-lay-lay dolanar, 
Könlüm istər bacı, sən də mənə zəvvar olasan. 
 
Sə`y elə kəs sitəmin şişəsin almas kimi, 
Gülşənin hərz ələfin eylə diru das kimi, 
Bu gecə yatma oyaq qal bacı, Əbbas kimi, 
Yarı yatmış çadırın dövrünə pərgar olasan. 
 

 
169 
 
 
Şama üryan dəvədə getməlisən qəlbi kabab, 
Karivanında hamı nalə konan didə kabab, 
Əsğəri yad eləyib oxşasa biçarə Rübab, 
Mənə xatir bacı Zeynəb, ona qəmxar olasan. 
 
Qismət oldu-sənə Ğəffari, Hüseynin qapısı, 
Çəkər oddan çox əzadari Hüseynin qapısı, 
Cənnətə fəxr eyləyər bəli, Hüseynin qapısı, 
Səndə sə`y eylə ki, iffətli əzadar olasan.