Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

4.1-
 
jadval
yet
kazib beruvchining reytingini hisoblash

---

yetkazib beruvchini 
tanlashning mezoni
Mezonning 
ahamiyatlilik 
darajasi
Berilgan yetkazib 
beruvchida mezonni 
baholash (10 ballik 
shkala bo‘yicha)
Mezon bahosini 
uning axamiyatlilik 
darajasiga 
ko‘paytmasi
1. yetkazib berishning 
ishonchliligi 
0,30 
7 
2,1 
2. Narx 
0,25 
6 
1,5 
3. Mahsulot sifati 
0,15 
8 
1,2 
4. To‘lov shartlari 
0,15 
4 
0,6 
5. Rejadan tashqari 
yetkazishlar imkoni 
0,10 
7 
0,7 
6. yetkazib beruvchining 
moliyaviy ahvoli 
0,05 
4 
0,2 
Jami: 
1,00 
6,3 
Bu ma'lumotlar yetkazib beruvchining moliyaviy ahvoli to‘g‘risida quyidagi 
axborotlarni berishlari mumkin: 
-
yetkazib beruvchi likvidligining qarz majburiyatlariga nisbati to‘g‘risida; 
-
sotuvlar hajmini debitor qarzlarga nisbati to‘g‘risida; 
-
sof foydaning sotuvlar hajmiga nisbati to‘g‘risida; 
-
naqd pul harakati to‘g‘risida; 
-
zaxiralar aylanmasi va boshqalar to‘g‘risida; 
O‘zbekistondagi korxonalar, hozirgi kunda, yetkazib beruvchi tanlashda asosan o‘z 
axborotlaridan foydalanadilar. Ko‘p yetkazib beruvchilar bilan ish olib boradigan 
korxonada yaxshi ma'lum bo‘lgan, obro‘ qozongan yetkazib beruvchilar ro‘yxati mavjud. 
Bunday yetkazib beruvchilar bilan tuziladigan shartnomalar tezda imzolanib ishlay 
boshlaydi. Agarda notanish yetkazib beruvchi bilan shartnoma tuziladigan bo‘lsa, u holda 
shartnoma tasdiqlanishi va to‘lov amalga oshirilishi, moliyaviy xavfsizlikni ta'minlovchi 
chora-tadbirlar bilan, mukammallashadi. +ishloq xo‘jaligiga to‘xtaladigan bo‘lsak hozirgi 
kunda bu ish umuman yo‘lga qo‘yilmagan, va barcha xo‘jaliklar mavjud yetkazib 
beruvchidan (u odatda bitta) foydalanadilar xolos. 
yetkazib beruvchi tanlash bo‘yicha misol keltiraylik. 
Tasavvur qilamiz, bir xil mahsulot ishlab chiqaruvchi, ikkita xo‘jalik xo‘jaligi 
mavjud (A va V). Ularning mahsulotlarini sifati ham bir xilda. Har ikkala xo‘jalik ham 
yaxshi tanish va ishonchli. A xo‘jalikning kamchiligi shuki u iste'molchidan Vga nisbatan 
200km yiroqroqda joylashgan (A xo‘jalikgacha 500km, V xo‘jalikgacha 300km). Ammo, 
A xo‘jalik o‘z mahsulotini avtomobillar yordamida ortish-tushirish mumkin bo‘lgan 
qadoqlarda jo‘natadi. V xo‘jalikning mahsulotini esa qo‘lda tushirish lozim. 500 km-ga 
yukni tashish uchun har kilometriga 50 so‘m sarflanadi. 300 km-ga yukni tashish esa 
qimmatroq bo‘lib har kilometriga 70 so‘mga teng. 
A xo‘jalikning mahsulotini tushirish vaqti - 30 daqiqa, V xo‘jalikning mahsulotini 
tushirish vaqti - 10 soat. Har bir ishchining tushirish uchun stavkasi soatiga 600 so‘mni 
tashkil etadi. 
Agarda faqat tashish xarajatlarini e'tiborga oladigan bo‘lsak V xo‘jalikni tanlash 
lozim. Ammo ortish-tushirish ishlarini ham hisoblab A xo‘jalikni tanlash ma'qul ekanligini 
ko‘ramiz. (4.2-jadval) 

---