Microsoft Word Abbasov Cavid doc
Yüklə 0,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 714,6 784,8 910,2 1220,9 1509,5 2055,2 3868,8 6006,6 10762,7
|
2006
714,6 784,8 910,2 1220,9 1509,5 2055,2 3868,8 6006,6 10762,7 O cümlədən:
Ə lavə dəyər vergisi
190,8 253,3 334,9 409,7 452,7 599,9
737,8 1179,2
1910,8 Aksizlər 22,1 110,9
86,7 67,0
72,4 141,0
187,4 402,9
486,9 Mənfəət
vergisi 125,9 117,6 147,8 178,3 223,4
355,4 1360,5
2457,7 2862,3
Mədən vergisi 50,4 47,5
50,0 56,7
97,8 53,5
100,2 123,2
147,7 Fiziki
şə xslərin gəlir vergisi 94,0
94,7 109,7 150,7 221,6 317,4
407,3 588,6
627,2 Ə mlak vergisi 11,8 12,4 20,0
26,6 32,2
40,4 55,8
72,3 112,9
Xarici iqtisadi fəaliyyətlə bağlı vergi
63,4 59,9
75,2
92,7
101,5
205,2
139,3
293,2
449,7
Digər gəlirlər (vergi olmayan
gəlirlər)
117,9 65,3
63,4
209,7
277,3
288,2
816,1
793,8
4037,8
Torpaq vergisi 6,7 10,4
8,8 11,3
14,1 15,3
18,35 27,1
30,6 Sair gəlirlər 31,3 12,8
13,7 18,5
16,5 38,9
45,9 68,6
96,8 50
milyon manat proqnoza qarşı 1 milyard 635,9 milyon manat vəsait daxil olmaqla, proqnoza 102,0 faiz əməl edilmişdir. Qeyd edilməlidir ki, qeyri-neft sektoru üzrə vergi daxilolmaları 2010-cu illə müqayisədə 57,1 faiz, qeyri-neft sektorunda neft konsorsiumları ilə işləyən şirkətlərin daxilolmaları nəzərə alınmasa bu sektordan daxilolmalar 75,9 faiz artmışdır. Qeyd edilməlidir ki, 2008-ci ilin dövlət büdcəsində neft sektoru üzrə daxilolmaların 2014-cü ilin göstəricisinə nisbətən 3 faiz və ya 80 mln. manat artması nəzərdə ətutulmuşdusa, qeyri-neft sektoru üzrə daxilolmaların 42,8 faiz və ya 680 mln. manat artacağı proqnozlaşdırılmışdır.
Vergi dərəcələrinin azaldılmasını ümumi tələbin artmasına təsir göstərən əsas amil hesab edən « qtisadi təklif» nəzəriyyəsinin tərəfdarlırının fikrincə, vergilərin azaldılması bir tərəfdən əhalinin, digər tərəfdən isə bizneslə məşğul olanların gəlirlərinin və eyni zamanda investisiyaların gəlirliliyinin artmasına gətirib çıxarır. Bu məqsədlə aparılan vergi siyasəti düşünülmüş halda digər sosial-iqtisadi problemlərlə qarşılıqlı əlaqə və asılılıq şəraitində həyata keçirilməlidir. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində, təsərrüfat obyektlərinin investisiya fəallığı ilə gəlirlərdən tutulan vergilərin dərəcələri arasındakı asılılığın öyrənilməsinə yönəldilmiş Laffer nəzəriyyəsinə görə vergilərin artırılmasının müəyyən bir həddi olmalıdır. Bu hədd gözlənilmədikdə, işgüzar fəallığın aşağı düşməsinə və nəticə etibarı ilə büdcə gəlirlərinin azalmasına səbəb olur. Bəzi ölkələrdə işsizliyin ardığı artdığı bir şəraitdə, istehsalın artımını stimullaşdırmaq məqsədi ilə dövlət xərclərini çoxaltmaq və vergiləri azaltmaqla məşğulluğu artırmaq mümkündür. Vergilərin azaldılması istehsalın və gəlirlərin artmasına səbəb olur ki, bu da, öz növbəsində büdcəyə daxilolmaların azalması və büdcə kəsirinin əmələ gəlməsi ilə nəticələnə bilər. Lakin buna baxmayaraq, daha aşağı vergi dərəcələri müəyyən etmək və vergi obyektlərini genişləndirməklə vergilər hesabına daxilolmaların artmasını təmin etmək olar. Bu tədbirlərin görülməsində əsas məqsəd işsizliyi və inflyasiyanı aradan qaldırmaqdan ibarətdir. nflyasiya baş verdikdə, tələbin artması ilə əlaqədar büdcə-vergi siyasətində dəyişikliklər edilməsi zəruriliyi meydana çıxır. Belə halda, fiskal siyasət 51
mexanizminin işlənib hazırlanması çox da asan məsələ deyildir. Çünki dövlətin həyata keçirdiyi büdcə-vergi siyasətilə yanaşı, özü-özünü sabitləşdiricilər də fəaliyyət göstərir. Bunlara - iqtisadi tsiklin müxtəlif dövrlərində vergilər hesabına daxilolmaların dəyişməsi aiddir. stehsal azaldığı dövrdə qarşıda duran əsas vəzifə - bu siyasətin stimullaşdırılmasıdır, yəni dövlət xərclərinin artırılması, vergilərin azaldılması və dövlət xərclərinin artırılması ilə vergilərin azaldılmasının bir-biri ilə əlaqələn- dirilməsidir. Bunlar maliyyələşdirmədə çətinliyin əmələ gəlməsinə səbəb olsa da, istehsalın azalmasının qarşısının alınmasını təmin edə bilər (Bax: Cədvəl 2.3.). Cədvəl 2.3. 2014-ci il üzrə vergi daxilolmaları (min. manat) Vergi və tədiyyələrin növləri Proqnoz Daxilolma Faiz
Fərq Ə lavə dəyər vergisi 1 142 144,0 1 169 893,6 102,4 27 749,6 Aksiz 365 031,0 395 810,5 108,4
30 779,5 Mənfəət vergisi 2 450 528,5 2 863 950,2 116,9 413 421,7 Mədən vergisi 137 031,0 147 749,5 107,8
10 718,5 Torpaq vergisi 30 150,0 30 789,7 102,1 639,7
Ə mlak vergisi 110 192,0 113 225,5 102,8 3 033,5
Fiziki şəxslərin gəlir vergisi 799 044,0 637 800,2 79,8
-161 243,8 Dövlət rüsumu 52 800,0 59 870,7 113,4 7 070,7
Yol vergisi 26 287,0 27 365,6 104,1
1 078,6 Sadələşdirilmiş vergi 63 623,5 65 654,5 103,2 2 031,0
Sair daxilolmalar 222 169,0 234 455,8 105,5
12 286,8 o cümlədən: - qiymətləri tənzimlənən məhsulların ixracı zamanı məhsulların kontrakt (satış) qiyməti ilə ölkədaxili topdansatış qiyməti arasındakı fərqdən büdcəyə ödənişlər;
198 990,5 198 990,5 - dövlət mülkiyyətində olan torpaqların icarəyə verilməsindən icarə haqqı 4 000,0 1 724,9
43,1 -2 275,1 Yüklə 0,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|