www.ziyouz.com kutubxonasi
4
Imom Buxoriyning yozgan kitoblari ichida eng mashhuri “al-Jome’ as-Sahih”
9
asaridir. Imom
Buxoriygacha o’tgan muhaddislar hadis kitoblariga barcha eshitgan hadislarini kiritar edilar, hadisni
barcha shartlari bilan har tomonlama tekshirib, sahih (ishonchli) yoki g’ayrisahih (ishonarsiz)
qismlarga ajratmas edilar. Birinchi bo’lib bu uslubni Imom Buxoriy joriy etgan. U barcha to’plagan va
yodlagan hadislaridan ishonarlilarini tanlab, alohida kitob qilishga kirishadi. Bu ishni u Madinada,
Muhammad (s.a.v.) payg’ambarning maqbarasi yonida ijro etadi. Imom Bixoriyning mana shu “Sahih”
kitobi yozilganiga, hijriy bo’yicha 1200 yilcha bo’ldi. O’sha davrdan boshlab barcha ulamolar bu
asarga Qur’ondan keyingi ikkinchi o’rinda turadigan manba deb baho berib keladilar.
Vatandoshimiz Imom Buxoriy nomi butun islom olamida izzat-ehtirom bilan tilga olinadi. 1974 yili
Samarqandda Imom Buxoriy tavalludining 1200 yilligiga bag’ishlangan jahon anjumani o’tkazilganligi,
shoh asarlari sanalmish “al-Jome’ as-Sahih” va “al-Aab al-mufrad” kitoblarining mamlakatimizda
qaytadan nashr qilinishi fikrimizga dalil bo’la oladi.
E’tiboringizga havola qilinayotgan ushbu to’plamdagi hadislar Imom Buxoriy, Muslim, Termiziy,
Abu Dovud, Nasaiy, Ibn Mojja, Dorimiy, Bayhaqiy, Tabaroniy, Ibn Hibbon, Xatib, Hokim, Abu Ya’lo,
Daylamiy, Doriqutniy kabi yirik hadis olimlarining to’plamlaridagi minglab hadislardan tanlab olingan.
Jalol ad-din Suyutiyning “al-Jomi’ as-sag’ir” nomli hadislar to’plami esa ushbu tarjimaga asosiy manba
qilib olindi.
Ushbu to’plamda tarbiya, axloq-odob, o’zaro do’stona munosabatlar, qarindosh, ota-ona va
farzandlarning haq-huquqlari, mehr-oqibat, halollik, poklik, adolat, insof-tavfiqni targ’ib qilish bilan bir
qatorda razolat, kibr-havo, adovat, hasad, xiyonat, yolg’onchilik, fitna-fasod, zulm kabi illatlarga
nisbatan nafrat tuyg’ulari ham o’z ifodasini topgan. Shuning uchun mazkur hadislar jamiyatimiz
kishilarini, xususan yosh avlodni ma’naviy barkamollik ruhida tarbiyalashdek umumiy ishimizga o’z
hissasini qo’shishi mumkinligini, shuningdek hadislarni arabchada o’qib tushuna oladigan kishilar
diyorimizda juda oz ekanligini hisobga olib, axloq-odobga oid hadislardan bir qismi o’zbekchaga
tarjima qilindi. Bu borada qo’yilgan ilk qadam bo’lganligidan, to’plamda ayrim kamchiliklarning bo’lishi
ehtimoldan xoli emas. Shu boisdan muhtaram kitobxonlardan to’plam haqidagi fikr-mulohazalarini
O’zSSJ FA Sharqshunoslik institutiga yozib yuboshlarini o’tinib so’raymiz.
Hadislarning arabcha matni Abdulaziz Mansurov qalamiga mansubdir.