Microsoft Word etno kitab son srift 12
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ETNOPSİXOLOGİYA
106 olan ölkələrdə qətllərin sayı yüksəkdir. Başqa bir tədqiqata görə isə estoniyalı iştirakçılar öz aqressiv davranışını hansısa məqsədə çatmaq üçün bir vasitə kimi istifadə etmişdilər. Fin iştirakçıları isə söyləmişdilər ki, aqressiya onları sadəcə əyləndirirdi. Müəllifər belə bir qənaətə gəldilər ki, Finlandiyada aqressiya daha çox qeyri- normal bir davranışdır, nəinki Estoniyada. Bond və onun əməkdaşları Hongkonqda və ABŞ-da aqressiv təhqir və tənqidi öyrənmişdilər. Müəlliflər güman etmişdilər ki, Hongkonqda aqressiv təhqirlər və xüsusilə rəhbərin öz əməkdaşını təhqir etməsi aqressiv davranış kimi qəbul olunmur. Çünki, bu mədəniyyətdə hakimiyyət məsafəsi daha yüksəkdir, nəinki ABŞ-da. Deməli status və hakimiyyət bərabər olmayanda aqressiv davranış daha münasib olacaq. Nəticələr göstərir ki, çinlilər bu cür təhqirləri qanunauyğun hesab etmişdilər. Aqressiyadakı mədəniyyət fərqləri təkcə müxtəlif ölkələrdə deyil, həm də bir ölkə daxilində də mövcud ola bilər. Bir tədqiqatda ABŞ-nın Şimali və Cənub ştatlarında doğulan ağ dərili kişilərin aqressivliyi müqayisə olunmuşdur. Eksperimentatorun köməkçisi iştirakçıları təhqir edirdi və onların reaksiyaları kameraya yazılırdı. Şimal ştatlarından olan kişilər təhqirə heç bir reaksiya vermirdilər. Cənub ştatlarından olan kişilər isə əksinə, təhqiri öz şərəflərinə bir təhlükə kimi qəbul edirdilər. Onlar həm fiziki, həm də koqnitiv olaraq aqressiyaya hazır idilər və aqressiv davranışa tez-tez keçirdilər. Müəlliflər bunu Cənub mədəniyyətindəki “namus” anlayışının olması ilə izah edirdilər. Buna görə də onlar daha çox aqressiv davranışa hazır idilər. Digər tədqiqatlar göstərir ki, qruplar daha çox aqressiv olurlar, nəinki ayrı-ayrı fərdlər. Qrupda insanlar daha çox özlərinə güvənirlər və öz aqressiyalarını gizlətmirlər. Əgər qrupda mədəni normalar aqressiya üçün şərait yaradırsa bu halda aqressiv davranış təzahürləri mümkündür. Yox, əgər qrupdakı mədəniyyət normaları aqressiya üçün şərait yaratmırsa, insanların davranışı daha təmkinli olacaq. Aqressiyanın təzahüründə mədəni fərqlər artıq uşaqlıq |