ETNOPSİXOLOGİYA 105
Yanaşı yaşama- bu prosesdə ər-arvad öz fərqlərini qoruyurlar
və bir-birlərini necə var elə də qəbul edirlər.
Kontekstual konstruktivizmdə iki insan arasında olan
mədəniyyət fərqləri xüsusi kontekstdə yaranır. Bu fərqləri aradan
götürmək üçün hər bir situasiyanın leyhinə və əleyhinə olan
fikirləri müzakirə etməli və bundan sonra rasional qərarlar qəbul
etməlidirlər.
Eyni zamanda nigahın daha da uğurlu olması üçün cütlük
çevik və güzəştə getməyi bacaran olmalıdır.
Mədəniyyət və aqressiya Uzun müddət aqressiya anlayışı tibbi, bioloji, irsi kateqoira
kimi öyrənildiyinə görə psixoloji səhnəyə çıxarılmamışdır. Hal-
hazırda isə aqressiya bir çox elm sahələri üçün əsasən də
psixologiya elmi üçün həlli vacib olan aktual problemlərdən birinə
çevrilmişdir. Elmi ədəbiyyatda aqressiyanın psixoloji mahiyyətinin
və mexanizminin öyrənilməsinə bir sıra tədqiqatlar həsr edilmişdir.
Aqressiya başqa adamların və ya qrupların məhv edilməsinə,
fiziki və psixoloji zərər yetirilməsinə, xəsarət vurulmasına
yönəlmiş fərdi və ya kollektiv davranış və hərəkətlərdir.
Bioloji və fizioloji eksperimentlər göstərir ki, aqressiv
davranışın yaranmasında ayrı-ayrı sinir mexanizmlərinin,
hüceyrələrin rolu yüksəkdir. Bunun əksi olaraq son illərdə aqressiv
davranışla bağlı tədqiqatlar, onun sosial amillərin təsirindən
formalaşmasının sübüt edir. Bütün bunlara baxmayaraq aqressiya
və aqressiv davranışı öyrənən bir çox nəzəriyyələr, məktəblər
mövcuddur ki, onların hər biri lazımi arqument gətirməklə öz
ideyalarını təsbit etməyə və vahid sistemə gətirməyə çalışırlar.
Mədəniyyət insanların aqressivliyə meylli olub-olmamasına
da təsir göstərə bilir. Bir çoxsaylı kross-mədəni tədqiqatların
nəticələrinə görə Venesuela və Braziliyada yanomami etnik qrupu
öz aqressiv meyllər ilə məşhurdur. Həm öz qrupuna, həm də yad
adamlara qarşı çox aqressivdirlər. Hətta bu qrupa “qəddar insanlar”
adı veriblər.
Digər tədqiqatların nəticələrinə görə isti və rütubətli iqlimi