ETNOPSİXOLOGİYA 185
olan növbəti üzvün yolunu bağlamır.
Yas mərasimləri .Qədim dövrlərdə Çində yas mərasimləri bir
sıra adətlərlə həyata keçirilirdi. Məsələn vəfat etmiş insanın
burnuna və ya ağzına pambıq parçadan olan ipliklər qoyulur, ən
zəif nəfəsdə belə iplər tərpənir. Qadınlar çox səs-küylə ağlıyırlar ki,
qonşular və yoldan keçənlər bunu bilsinlər. Sonra qohumlar,
qonşular vəfat etmişi ziyarət etməyə başlayırlar. Ayaq tərəfə iki
şam qoyurlar ki, onun o dünyada gedişini işıqlansın. Sonra qonq və
barabanlarda ifa edirlər ki, “kölgələr dünyasına” keçən zaman ölən
şəxsin yaxşı əhvalı olsun.Çox vaxt ölünü matəm yürüşü ilə müşayət
edirlər. Əvvəllər Çində matəm rəngi ağ rəng hesab olunurdu.
Müasir dövrdə isə ölən şəxsin qohumları qollarına qara rəngli lent
bağlayırlar. Əgər qadın vəfat edibsə- sağ qola, kişi sol qola
bağlayırlar.
Çinlilərin milli xarakteri. Çin milli xarakterinin özəyini
ailəyə yönəlmiş xüsusi çin düşüncə tərzi təşkil edir. Çin
cəmiyyətinə məxsus olan kollektivizm, qarşılıqlı kömək, altruistlik
kimi keyfiyyətlər avropalıları çox təəccübləndirir.“Qızıl orta”
prinsipini təbliğ edən Konfutsi və Lao-Tsının təlimləridə çinlilərin
xarakterik xüsusiyyətlərini və həyat tərzinin spesifikliyini
müəyyənləşdirmişdilər. Orta məxrəci seçərkən, yəni öz
davranışlarında ifratçılıqdan uzaq olmaqla çinlilər özləri üçün
uzunömürlülük və fiziki rifahı təmin edirlər. Bu Çin filosofların
fikirləridir və müasir çinlilər çalışırlar hər yerdə və hər şeydə
mötədilliyi və təmkinliyi gözləsinlər.Çində öz hisslərini açıq
şəkildə bildirmək qəbul olunmur. Mimikaları o qədər də ifadəli
deyil, hisslər haqqında məlumatı gözlər və qaşlardan oxumaq
olar.Çinlilərin tərifə spesifik yanaşmaları var, insanın özünü
tərifləməsi ümumiyyətlə normal qiymətləndirilmir,təvazökarlıq
alqışlanır. Çinlilərin nə zaman dürüst və ya nəzakətli olduqlarını
fərqləndirmək çətin olur, çunki onlar çox vaxt təvazökarlıqdan irəli
gələn nəzakətli davranışı nümayiş etdirirlər. Bu baxımdan tərifi
qəbul etməmək yalnız nəzakətlilik formuludur. Çində insana başqa
insanların ətrafında səs qaldırmaq yaxşı hal deyil. Çinlilər üçün