Normallaşmış ədədlərin bu cür yazılış forması ədədin sürüşkən vergüllü təsvir
1. Alqoritmin adi dildə təsviri (nəqli). Bu zaman əməliyyatlar, icra olunacaq
hərəkətlərin nəqli şəkildə ardıcıl sadalanması kimi verilir. Məsələn, kofenin
hazırlanmasını ifadə edən alqoritmin təsviri buna misal ola bilər.
2. Alqoritmin blok-sxem təsviri. Mürəkkəb alqoritmlərin təsviri zamanı blok-
sxemlərdən istifadə olunması daha geniş yayılmışdır, çünki bu halda alqoritmin
blok-sxem şəklində təsviri daha əyani olur. Bu zaman, adətən alqoritmin bir
addımına bir blok uyğun olur. Lakin bir blokda bir neçə eyni tipli mərhələ və ya bir
mərhələ bir neçə blokda təsvir oluna bilər. Bloklar standart işarələr şəklində ifadə
olunur və bir-birləri ilə şaquli və ya üfüqi xətlərlə birləşdirilir. Birləşdirici xətlərin
uclarında istiqaməti göstərən ox işarəsi qoyulur.
Alqoritmin blok-sxem vasitəsilə təsviri zamanı istifadə olunan əsas standart
simvollar aşağıdakılardır:
- proqramın (alqoritmin) başlanğıcı və sonu;
- giriş-çıxış əməliyyatları;
- hesablama bloku;
- keçid (budaqlanma);
- çapetmə; və s.
3. Alqoritmin proqramlaşdırma dili vasitəsilə təsvir edilməsi (alqoritmik
dildə). Alqoritmin proqramlaşdırma dilində təsviri, maşının icra edəcəyi hər bir
kiçik əməliyyatın müəyyən əmrlərlə göstərilməsindən ibarətdir. Proqramlaşdırma
dili vasitəsilə təsvir çox dəqiq olmalıdır, çünki maşın ancaq ona verilmiş
proqramdakı əmrləri icra edə bilir. Çox vaxt proqramı yazmamışdan əvvəl
məsələnin həll alqoritminin blok-sxemini qururlar, sonra isə ona uyğun proqram
yazılır. Alqoritmin proqramlaşdırma dili vasitəsilə təsviri onun ixtiyari
proqramlaşdırma dilində yazılmasının mümkünlüyünü göstərir. Yəni tam kvadrat
tənliyin alqoritmini istənilən proqramlaşdırma dili vasitəsilə təsvir edə
(proqramlaşdıra) bilərik. Proqramlaşdırma dilləri haqqında bir qədər sonra
məlumat veriləcək. Tam kvadrat tənliyin həll alqoritminin (a-A, b-B, c-C olmaqla)
FORTRAN dilində yazılışını belə göstərmək olar:
PROGRAM TKT
READ (5,1) A,B,C
1 FORMAT (3F8.2)
D=B**2- 4. *A*C
İ
F (D=O) 2,3,4
2 WRİTE (6,10)
10 FORMAT (2X,”həlli yoxdur”)
GO TO 11
3 X= - B/(2. *A)
WRITE (6,20) X
20 FORMAT (2X,F10.4)
GO TO 11
4 X1= -B+SQRT (D)
X2= -B+SQRT (D)
WRITE (6,30) X1,X2
30 FORMAT (2X, F10.4 , 5X, F10.4)
11 CONTİNUE
END
Dostları ilə paylaş: