Microsoft Word Investisiya f?aliyy?tini huquqi t?nziml?nm?si docx

2. Investisiya f&aliyy&tinin h&yataкeçirilm&sini ş&rtl&ndir&n amill&r

Investisiya qoyuluşlarının stimullaşdırılması dövl t t r find n müt madi t dbirl

rin h yata keçirilm sini ş rtl ndirir. Bu tip t dbirl rin h miyy tli bir qismi m hz investisiya f aliyy ti il laq dar olur. Dövl tin investisiya siyas ti m hz bunaxidm t edir. Ümumiliкd , investisiya f aliyy tini h yataкeçirm к üçün sas n aşağıdaкı mühüm ş rtl r olmalıdır:

• 
  investisiya f aliyy ti il m şğul olmağın marağı;
  
• 
  investisiya f aliyy tin olan t l bat;
  
• 
  investisiya prosesinin h yataкeçir c ккadrlar;
  
• 
  кonкret investisiya layih l ri;
  
• 
  maliyy qurumları;
  
• 
  hüquqi baza;
  
• 
  sabit investisiyamühiti v s.
  

Ölк d investisiya f aliyy ti il m şğul olma q marağı ilк növb d investisiya f aliyy tin olan t l batdan ir li g lir. Ona gör d qeyd olunmuş amill r iç risind iкinği birinğinin yaradığısı кimi çıxış edir v bu iкi ş rtin birliyi (maraq v t l bat) dövl tin investisiya siyas tin aparılma- sındaкı maraq v m qs dl ri il tamamil üst-üst düşür.

6sas n investisiya f aliyy tin olan maraq v t l bat amill ri daha çox inкişaf etm кd olan ölк l r xasdır. Bel кi, bu iqtisadiyyatdaкı t n zzülün qarşısının alınması v onun inкişaf etdirilm si marağı v t l batından doğan z ruri ş rt- l rdir. Investisiya f aliyy tinin formalaşdırılmasındaonun hüquqi bazasının yaradılması vacib ş rtl rd ndir. Investisiya f aliyy ti zamanı investisiya subyeкtl rinin öz maliyy v saitl rinin banкlarda deyil, birbaşaolaraq t s rrüfat sah l rin ğ lb edilm si üçün hüquqi t minat olmalıdır. Hüquqi t minat dediкd dövl tin müvafiq qanun, q rar v normativ aкtlar vasit sil xariği investisiyaların millil şdirilm sini, onların t minatına z man tin verilm sini, investisiya f aliyy ti il m şğul olmaq üçün z ruri olan ş raitin yaradılmasını başa düşm к lazımdır. Bu hüquqi s n dl r istinad n investorlar da öz f aliyy tl ri, maliyy m nb l ri haqqında

t hüdl r götür r к, investisiya prosesini reallaşdırırlar. Dövl t t r find n veril n t minatlar h m yerli, h m d xariği investorlaraeyni s viyy d aid olmalıdır. Bel кi, bununla ölк d n «кapital qaçışı»nın qarşısını almaq olar. Qanunlardan lav mü yy n normativ-hüquqi aкtların, s n dl rin q bulu da z ruridir. Bu s n dl r d vergi, gömrüк, banк, sığorta v dig r münasib tl r mü yy nl şdirilm lidir. Ölк d investisiya f aliyy ti il m şğul olan müvafiq qurumların yaradılması da sas amill rd ndir. Bel qurumlar dövl t (nazirliк, idar , şöb , кomit v s.), öz l (biliк, agentliк v s.) v qarışıq (кomit , idar , birliк, agentliк) formalarındaolur. Bu növ t şкilatlar çox nadir hallarda investor rolunda iştiraкedirl r. Onların f aliyy t dair sin investisiyalaraehtiyağları olan daxili prioritet sah l rin mü yy nl şdirilm si, xariği investisiyaların t şviqi, кoordi- nasiyası v onlardan s m r li istifad si, xariği investisiyaların istiqam tl ndirilm si, mövğud t l batlar s viyy sind müvafiq layih l rin hazırlanması v onların h yataкeçirilm si, hüquqi sah d z ruri t dbirl rin h yataкeçirilm si v s. aiddir.Beyn lxalq m к bölgüsünün üstünlüкl rind n maк- simum istifad edilm d n v xarici iqtisadi laq l rin bütün formalarını intensiv ş кild genişl ndirm d n ölк iqtisadiy yatının inкişafında

saslı dönüş yaratmaq mümкün deyildir. Xarici кapital, texniкa, texnologiya v dig r istehsal amill - rinin respubliкayac lb edilm si bum s l d müst sna h miyy t к sb edir. Ona gör d xarici кapitalı ölк iqtisadiyyatınac lb etm к üçün müvafiq qanun, normativ aкt v q rarların q bul edilm si sas ş rtdir. Xarici investisiyalı mü ssis Az rbaycan Respubliкa- sının qanunvericiliyind v xarici dövl tl rin müvafiq qa- nunvericiliкl rind mü yy nl şdirilmiş ş rtl r riay t et- m кl Az rbaycan Respubliкasında v xaricd hüquqi ş xs hüquqlarınamaliк tör m mü ssis l r, habel filiallar v nümay nd liкl r yarada bil rl r. Xarici hüquqi v fiziкi ş xsl r Az rbaycan Respubliкasının razisind mövcud olan ks r mü ssis l rin s hm v dig r qiym tli кağızlarını satın ala bil r, dövl t v b l diyy mü ssis l rinin öz ll şdirilm sind iştiraкed bil r, habel xarici banкların t sisçisi ola bil rl r. Xarici investisiyalı mü ssis istehsal etdiyi m hsula qiym t qoymaq, onun satışı ş rtl rini mü yy n etm к, ölк nin daxili bazarından m hsul gönd r nl ri seçm к ixtiyarınamaliкdir. Tamamil xarici investoram xsus mü ssis l r v nizamnam fondunun 30%-d n çoxuxarici investisiyadan ibar t olan mü ssis l r öz istehsal etdiкl ri m hsulu lisenziyasız ixraced bil rl r. Istehsal v m кmünasib tl ri, ocüml d n iş götürm v işd n azadetm , m к v istirah t reğimi, m кhaqqı, t minat v кompensasiyam s l l ri кolleкtiv müqavil v f rdi m кmüqavil l ri il t nziml nir. 6m кmüqavil l rinin ş rtl ri h min mü ssis nin işçil rinin v ziyy tini qanunvericiliкl n z rd tutulmuş ş rait n zar n pisl şdir bilm z.