Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

NARIGI DUNYO - oxirat, boqiy dunyo. Diniy aqidaga ko‘ra, bu dunyo foniy, ya’ni 
qachondir tugaydi va undan keyin qiyomat qoyim bo‘ladi, oxirat-boqiy dunyo boshlanadi. 
Barcha odamzod qayta tirilib, Alloh huzurida yorug‘ dunyoda qilgan yaxshi-yomon ishlari 
to‘g‘risida hisobot bergandan so‘ng jannat yoki do‘zaxga mahkum bo‘lishi oxirat 
ishlaridan deb talqin etiladi. Qur’on va hadislarda oxirat to‘g‘risida juda ko‘p eslatib 
o‘tiladi. Zero, N.d.da qilmishlaridan hisobot berishiga ishongan odam, albatta, 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
219
yovuzlikdan qaytib, ezgulikka moyil bo‘ladi. N.d. yoki oxiratni inkor etish islomda 
shakkoklik hisoblanib, imonidan mahrum bo‘lishiga olib keladi.
 
NASAFIY, Abu Hafs Najmiddin Umar ibn Muhammad (1069-1142) - tarixchi, faqih, 
tilshunos, muhaddis, mufassir olim. Uning musulmon qonunshunosligaga doir 
"Manzumatun Nasafiya fil-xilofiyut" ("Kelishmovchiliklar borasida Nasafiyning nazmiy 
asari"), "Aqoyid un-Nasafiya" ("Islom aqidalari Nasafiy tazminida"), shariat qonunlari va 
Qur’oni karim sharhiga doir "Al-yavoqit fil-mavoqit" ("Qulay vaqtlar xususida yoqutlar"), 
3 kitobdan iborat (100 bosma taboq hajmida) "Taysir fit-tafsir" ("Tafsir etishdagi 
qulayliklar"), shuningdek, tasavvufga doir "Risomayi Najmiya" kitobi bizgacha yetib 
kelgan bo‘lib, ular yetarli tadqiq etilmagan. Musulmon olamida Abu Hafs Nasafiy 
asarlariga qiziklsh qadimdan katta bo‘lgan. Uning "Manzumatun-Nasafiya" asariga 
zamondoshi Alovuddin Abulmujohid Muhammad Samarqandiy (vafoti 1157 y.) "Xasrul 
masoyil va kasrud-daloyil" ("Masalalarning cheklangani va dalillar kasri") deb, 
nomlangan tafsir bitgan. Sohibqiron Amir Temur davri olimlaridan Sa’duddin Mas’ud ibn 
Umar Taftazoniy (vafoti 1390) N. asarlariga "Sharhi aqoyid un-Nasafiya" nomli tafsir 
yozgan. N.ning "Al-Qand fiy zikri ulamoi Samarqand" ["Samarqand ulamolari xotirasiga 
doir qand(dek shirin kitob)"] nomli asari, asosan, samarqandlik mashhur kishilar hayoti 
va faoliyati hamda ular rivoyat qilgan hadislarga bag‘ishlangan bo‘lib, unda 
Movarounnahr tarixi, geogr., toponimikasi hamda Islom tarixiga doir muhim ma’lumotlar 
mavjud. Asarga kiritilgan mashhur shaxslar tarjimai holi arab alifbosi tartibida 
joylashtirilgan bo‘lib, uning bizgacha to‘liq yetib kelmagan qo‘lyozma nusxasining 
"xo"dan "kof" harflarigacha bo‘lgan qismigina saqlanib qolgan. Shunday bo‘lsa-da, bu 
asar mustaqil yurtimiz o‘tmishiga doir bo‘lak manbalarda uchramaydigan ma’lumotlarga 
ega ekanligi boisidan nihoyatda muhimdir. O’zbekiston Milliy entsiklopediyasi Davlat 
ilmiy nashriyoti N.ning ushbu asarini "Samarqandiya" nomi ostida chop etgan (2001).