Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
XO’JA ALAMBARDOR - Movarounnahrda islom dinini targ‘ib va tashviq qilgan zotlardan 
biri. Imom Abu Bakr Muhammad Qaffol Shoshiy (903-976)ning safdoshi, alambardor 
(bayrokdor, dinni bayroq qilib ko‘tarib, tashviq etuvchi) nomi bilan tanilgan. X.A.ning 
taxmin qilingan qabri Toshkentning Kamolon darvozasi ortida bo‘lgan. Tarixda 
alambardorlar ko‘p o‘tgan, ular xalqning yuksak e’tiborida bo‘lganlar. 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
319
XO’JA ALAMBARDOR MAQBARASI -Toshkentdagi me’moriy yodgorlik (19-a.). 
Maqbara islom dini arboblaridan Xo‘ja Abdul Aziz Alambardor nomi bilan bog‘likdir. Islom 
fotixdari Choch (Shosh, hoz. Toshkent)ga kelganida lashkarning bayroq ko‘taruvchisi -
alambardori Abdul Aziz Samarqand darvoza tashqarisiga islom tugini qadagan. O’sha joy 
hoz. Xo‘ja Alambardor qabristonining o‘rtasi bo‘lib, keyinroq bu yerda bir sag‘ana 
qurilgan. Xo‘ja Alambardor umrining oxirgi yillarini Isfijob (Sayram)da o‘tkazadi va o‘sha 
yerda vafot etadi. Keyinroq uning qabri yon atrofiga Ahmad Yassaviyning ota-onalari 
ham qo‘yilgan. Demak mazkur maqbarada Xo‘ja Alambardorning o‘zi yo‘q. Ammo ichida 
katta-kichik beshta qabr mavjud. Maqbara bir necha marta qayta tiklangan. Ichida o‘sha 
vaqtda qo‘yilgan islom bayrog‘i tug‘i hamon saqlanadi. Tug‘da "Alloh" va "Muhammad" 
so‘zlari yozilgan. 
 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
320
- Y -
YALANG’OCH OTA - turkiy xalqlarda qadimda shamol homiysi. 20-a. boshida etnograf 
A.Divaev keltirgan ma’lumotlarga ko‘ra, qozoqlarda shamol chaqirish marosimida ijro 
etiladigan qo‘shiq namunasida shamol homiysi sifatida Ya.o.ga murojaat etilgan. Ya.o. 
nomi Toshkent atroflari hamda Jan. Qozog‘istonda yashovchi o‘zbeklar o‘rtasida keng 
tarqalgan. Uning shaxsiyati bilan bog‘liq mikrotoponimlar ham mavjud. Mas., hoz. 
Toshkent sh. 2-Shim.-Sharq massivi ilgari Yalang‘och ota deb yuritilgan. 
YASSAVIY Ahmad (taxalluslari: Hazrati Xoja Ahmad Yassaviy, Kul Xoja Ahmad, Qul 
Ahmad va b.) (1105-1166/67) - donishmand, shoir, yassaviylik tariqatining asoschisi. 
Sayramda tugilgan. Otasi Shayx Ibrohim uzoq yillar Yassi va Sayramda shayxlik qilgan. 
Ya. piri Arslonbob maslahati bilan Buxoroga borib, Yusuf Hamadoniydan tasavvuf 
bo‘yicha mukammal ma’lumot olgan. So‘ngra, Turkistonga qaytib so’fiylikni targ‘ib 
etgan. El orasida katta obro‘ orttirib, avliyo deb ulug‘langan. "Madinada - Muhammad, 
Turkistonda - Ahmad" degan ovozalar tarqalgan. Muridlari ko‘payib, yassaviylik tariqati 
tarkib topgan. Yassida qazo qilgan. Mozori muqaddas qadamjoga aylangan. 1395-97 
ylarda Amir Temur Ya.ning qabri uzra mahobatli maqbara kurdirgan. Ya. tuzgan 
tariqatning barcha aqidalari "Devoni hikmat" she’riy asarida bayon etilgan. Unda poklik, 
to‘g‘rilik, kamsuqumlik, mehr-shafqat, halol kun kechirish, nafsni tiyishga intilish, imonli 
bo‘lish kabi asl insoniy fazilatlar maqtalgan. Zolimlar, poraxo‘rlar, mutaassib shayxlar, 
johil va nodon kimsalar esa qoralangan. 
O’zbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki yillarda Ya. hayoti, faoliyati va ijodi keng 
o‘rganilib, i.tlar yaratildi. "Devoni hikmat" 2 marta (Toshkent, 1991, 1992) ko‘p nusxada 
chop etildi.