www.ziyouz.com кутубхонаси
186
ko‘rgali borsa, jannatning o‘rtasida anga makon qilurlar. Vaqtiki, bemorni ko‘rib
qaytishida yetmishta farishtani anga vakil qilurlar. To kecha bo‘lg‘uncha anga
mag‘firat tilarlar».
Kasal ko‘rmakda sunnat uldurki, kasalning qo‘lini yo peshonasini tutib,
so‘rag‘aykim, nechuksiz?» Andin keyin bu duoni o‘qig‘ay:
«A’uzuka billohil-ahadis-samadil-laziy lam yalid va lam yulad va lam yakunlahu kufuvan ahadun, min sharri mo ta’jid». Hazrati Usmon roziyallohu anxu aytur: «Kasal bo‘ldim, onhazrat s.a.v. iyodatg‘a
(ko‘rgani) keldilar. Bu duoni necha marotaba o‘qidilar. Shuningdek bemorning o‘zi
ham bu duoni o‘qimog‘i sunnatdur. «A’uzu bi-izzatil-lohi va qudratihi min sharri mo-
a’jid».
Agar kasal ko‘rgani kelgan odam bemordan qandaysiz deb so‘rasa, kasal odam
o‘z kasalidan shikoyat qilmag‘ay. Xabarda kelibdurki, banda bemor bo‘lsa Xudo
taolo anga ikki farishtani vakil qilur. Tokim iyodatig‘a keluvchilarg‘a ranjdan
shikoyat qilurmu va yo shukrona ayturmu? Agar shukr aytsa, «Alhamdulilloh» desa,
Xudoi taolo aytur: «O’zimga vojib qildim bu bandamni, to rahmatim birla jannatga
solurman. Kasal tufayli tortgan ranju-alamini gunoqiga kaforat qilurman».
Hazrati Ali roziyallohu anhu ayturlar: «Kishikim dardi shikam (qorin og‘rig‘i) bo‘lsa,
xotinining haqig‘a bergan mablag‘idan tilab olib, asal sotib olib, yomg‘ur suvida
ezib ichsa, sihat topurki, Xudo taolo yomg‘irni muborak deb yod qilibdur. Asalni esa
shifo debdur.. Xotinig‘a erining baxshida qilg‘on haqini totlig‘ va shifo debdur». Va
kasal bo‘lg‘uvchig‘a adab buki, ranjidan (og‘rig‘idan) shikoyat qilmag‘ay va gunohig‘a
kasali kaforat bo‘lmog‘ini umid tutg‘ay. Vaqtiki doru yesa, doruni qam yaratgan xalloqi
olamg‘a tavakkul qilg‘ay.
Kasal ko‘rguvchilarga adab ulki, kasal ko‘rgali kirsa, uyning har tarafig‘a qaramoqdan
ko‘zini asrag‘ay. Yumshog‘lik va muloyimlik birla bemorning ko‘nglini ko‘tarmog‘ kerak.
Yigirma birinchi haq ulki, agar birodari mo‘‘min vafot qilgan bo‘lsa, janozasida
qatnashmoq kerak. Hazrati rasul alayhissalom aytibdurlar: «Kishi janoza orqasidan «borsa
bir qirot savob. Agar dafn qilg‘uncha o‘tirsa, ikki qirot savob berilur. Har qirot savobning
kattalig‘i Uhud tog‘idan bir necha bor kattadir».
Janozada ishtirok etgan odam ushbu odoblarga rioya qilgay: avvalo xomush bo‘lib
borgay. So‘zlamagay va kulmagay. Afsus va nadomat birla, men ham bir kuni vafot
qilaman, deb fikr qilg‘ay.
Buzurglardan birlari aytdi: «O’zinglarni g‘aminglarni yenglarkim, bu vafot qilgan odam
uch anduhni o‘zidan o‘tkaribdur: avval Malakul-mavtning yuzini ko‘rdi. Ikkinchi, jon
achchig‘ini tortti. Uchinchi, xotima, ya’ni, iymon birla bormoq va bormaslikning g‘amidan
xalos bo‘ldi. Sizlarda esa bu g‘am, qayg‘ular hali oldingizda bokiy turubdir».
Yigirma ikkinchi haq ulki, axli go‘ristonlarni ziyorat qilg‘ay va duo qilg‘ay, ulardan ibrat
olg‘ay. Bilgayki, ular ilgari boribdur. Bu ham tez kunlarda borg‘usidur. Borganlarning manzili
munga ham makon bo‘lg‘usidur.
So‘fyon Savriy aytur: «Kishi o‘limni ko‘p yod qilsa, go‘rini jannat bog‘chalaridan bir
bog‘chadek topar. Kishi o‘limni esdan chiqarib qo‘ysa, go‘rini do‘zax g‘orlaridan g‘ordek
ko‘rar».
Rob’e ibn Xaysan tobe’inning ulug‘laridandur. Aning marqadi (mozori) Tus
shahridadur. Hayotlik chog‘larida avvaldan o‘ziga go‘r kavlab qo‘ydi. Har bora ko‘nglida
dunyo vasvasasidan futur (kuchsizlik, zaiflik) ko‘rsa, darhol o‘ziga tayyorlab qo‘ygan
go‘rga kirib, soate anda yotar edi. Undan keyin aytur erdi: «Ey, bor Xudoyo, mani dunyog‘a
chiqarg‘ilki, o‘tgan taqsirotlar (kamchiliklar)ning tadorikini qilg‘aymen». Go‘rdan
chiqib aytur ediki, «Ey Robe’, sani bu dunyog‘a chiqardilar, yaxshi ishlarg‘a jahd qilg‘ilki,