III. Pedagogik mahorat.
Al-Farg‘oniy astronomiya tarixida birinchi pedagog bo‘lgan deyilsa, mubolag‘a bo‘lmaydi. Bunday
xulosaning ikki jihati bor: a) al-Farg‘oniydan avval o‘tgan astronomlar yozgan kitoblarning maqsadi,
asosan, geotsentrizm ta’limotini tushuntirish bo‘lgan. Axir astronomiyada bu ta’limotdan boshqa
narsalar ham bor-ku. Masalan, tushunchalar, traektoriyalar, tezliklar, tezlanishlar, proektsiyalar... Shu
nuqtai nazardan qaralsa, al-Farg‘oniyning «Astronomiya ilmi asoslari» nomli kitobida astronomiya bir
butun fan sifatida, uning ob’ekti, predmeti, mazmuni va mohiyati nimalardan iboratligi qat’iy bir
sistemada bayon etilgan; b) al-Farg‘oniyning bu kitobi XII asrdan boshlab Ovrupoda asosiy darslik
sifatida xizmat qilgan, ya’ni kelgusi buyuk astronomlar astronomiya qanday fan ekanini shu kitobni
o‘qib bilib olganlar va uni rivojlantira boshlaganlar.
Ahmad al-Farg’oniyning fanniy olami
Dostları ilə paylaş: |