BİZNES HƏLLƏR ÜÇÜN BIG DATA
Şamil Hümbətov
Naxçıvan Özəl Universiteti
shumbetov@ozeluniversitet.com
AZƏRBAYCAN
İnternet və informasiya texologiyalarının sürətli inkişafı son illərdə müxtəlif tədqiqat sahələrinin meydana gəlməsinə
yol açmışdır. Onlardan ən yenilərindən biri XXI əsrin birinci on illiyində elmi cəmiyyətdə adı hallanan Geniş Həcmli
Məlumatlar, ingiliscə isə “Big Data” olmuşdur.
Big Data
Müasir dövrdə şirkətlər “Mənim üçün doğru müştəri kimdir?” sualı ilə qarşı-qarşıyadır. Müştərilərlə əlaqələrin idarə
olunması – CRM (Customer Relationship Management) sistemlərinin meydana gəlməsi bu sualla başladı deyə bilərik.
CRM – in əsas maraq dairəsi “Doğru məhsul vəya xidməti, doğru müştəriyə, doğru qiymətə, doğru yerdə və zamanda
təqdim etməkdir”. Artıq məhsula görə müştəri yox, müştəriyə görə məhsul dövrü başlamışdır. Son 10 ildə dünyada
məhşurlaşan bu metod gedərək əhəmiyyətini artırır.
Big Data ifadəsinin günümüzdə populyar olmasının əsas səbəbi təbii ki, dayanmadan artan informasiyalardır. 2000 – ci
ilədə 800 TB, 2011 – ci ildə 1.8 ZB, 2012 – ci ildə 2.7 ZB məlumat həcmi qeydə alınmışdır. Təxminlərə görə bu həcm 2020
– ci ildə 35 ZB olacaq. Təbii ki, məlumat həcminin bu qədər böyük olmasında sosial şəbəkələrin xüsusi çəkisi var.
Məlumatların digər qaynaqlarını isə web səhifələr, mobil telefonlar, video, səs və şəkillər, tətbiqi proqramlar, naqilsiz
şəbəklər, radio, hava sensorları və s. göstərmək olar. Maşın və sensorlar sosial şəbəkələrdən 10 dəfə daha çox məlumat
istehsal edir. Big Data – ya tərif verəsi olsaq,
-
Big Data: Çoxlu miqdarda məlumatın saxlanması və idarə olunmasıdır. Çoxlu sayda müstəqil bazar və tədqiqat
çalışması ortaq qənaətə gəlmişdir ki, hər il məlumat həcmi iki dəfə artır.
-
Big Data: Müxtəlif növ məlumatlar toplusudur. Tədqiqatlar həmçinin onu da göstərdi ki, məlumatların 80%
strukturu olmayan məlumatlardır.
-
Big Data: Yeni tətbiqi üsullarla informasiya kütləsi və məlumat növlərini istismar edir. Gələcək nəsl Big Data
Platforma təməlli analitik tətbiqi proqram və avadanlıqlar bazarın tələblərinə cavab verir. Bu yeni həllər biznesin
inkişafında potensial dəyişimlərdir [2].
|