Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

206 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Hələ tarixi dövrlərə  nəzər salsaq, Azərbaycanda yaranmış Qaraqoyunlu və  Ağqoyunlu dövlətlərinin adında da bu 

rənglərə rast gəlirik. Heç də təsadüfi deyil ki, bu dövlətlərin də adı “qara və ağ” sözləri ilə qurulmuşdur. Hətta, Qaraqoyunlu 

dövlətinin başçısı  olan  Qara  Yusifin  də adında bu rəngə  təsadüf olunur. Nəyə görə qara? Çünki tarixən bu söz “böyük, 

qüdrətli, güclü” anlamını daşımışdır. 

Ağ  rəng haqqında danışarkən onu da  qeyd etməliyik ki, bütün rənglərin ağ  rəngdən törəndiyi hesab olunur və bu 

səbəbdən o, “ana rəng” adlanır. Bir çox hallarda “ağ” kəlməsi bəzi sözlərə qoşulmaqla həm də “böyük” mənasını verir. Biz 

bunu “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında rast gəldiyimiz “Ağ meydan” birləşməsində görə bilərik. Ağ rəng həm də qalibiyyət 

mənasındadır. Məsələn, Manasın qalibiyyət bayrağı “Ağ bayraq” adlanırmış. Görkəmli sərkərdə Çingiz xanın da 

doqquzqotazlı məşhur bayrağı “Böyük ağ bayraq” olmuşdur. Ağ rəng həm də Tanrı rəngi hesab edilmişdir. Buna görə də o, 

uğurgətirən rəng kimi bilinmişdir.  

Rənglər simvolikasından danışdıqda onu qeyd etməliyik ki, göründüyü kimi hegemon rənglər kimi ağ və qara rənglər 

öz hakimiyyətini tarix boyu qoruyub saxlamışdır. Hər bir xalqın həyatında rənglərin simvolikası  fərqli aspektə malikdir. 

Məsələn, türk dünyasında qara rəng böyüklük, zülmət, qaranlıq dünya, yas mənasını ifadə edir. Bəzi xalqlarda isə bu 

əksinədir. Avropa ölkələrində  ağ  rəng cavanlığın, təmizliyin, nöqsansızlığın rəngi olsa da, bir çox şərq ölkələrində, o 

cümlədən Yaponiya və Çində təhlükə və matəm mənasını ifadə edir. 

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ağ  və qara rəngin nəinki simvolik mənalar daşıyır, hətta insan həyatına, 

psixologiyasına da çox mühüm təsiri olduğu qeyd edilir. Bir çox alimlər belə bir nəticəyə gəliblər ki, ağ rəng insanlarda 

enerjini, əhval ruhiyyəni qaldırdıqları halda, qara rəng isə daha mənfi enerjiyə sahib olub insanları pis əməllərə yönləndirən, 

qaranlıq dünyaya sövq edən gücə malikdir. 

Bir sözlə, “ağ və qara” rənglər qüdrətli rənglər hesab olunub və olunmaqda da qalacaqlar. Anar da öz əsərində bu rəngi 

“ağ qoç, qara qoç” simvolu ilə önə  çıxarmışdır. Dünya xeyir və  şər üzərində qurulduğu üçün bu rənglər daim mübarizə 

aparacaq və öz qüdrətlərini daim nümayiş etdirəcək.