Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

220 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Ə. Eyvazlı özünün “Naxçıvan qədim türk torpağıdır” kitabında  Şərur toponiminin Şirak toponimi ilə  mənşəcə eyni 

kökdən ibarət olduğunu qeyd edir. Müəllif görkəmli alimlərin və  tədqiqatçıların fikrinə istinadən  Şərur toponimi haqda 

maraqlı məlumatlar verir. O qeyd edir ki, Qiyasəddin Qeybullayev bu toponi (Şirak) haqda xeyli maraqlı məlumatlar əldə 

etmişdsir. Eranın birinci əsrində Vexendur Bulqar Vənd bulqarları Şirak əyalətinə gətirir, burada məskunlaşdırır. M. Xorenli 

Ermənistanda Şirakların yaşadıqlarını, hakimiyyətdə olduqlarını yazır. Bu faktı ərəb müəllifi (IX əsr) də qeyd edir. Şiraklar 

yaşadığı yerlərə xalq arasında “Şirakel” deyilir. Q. Qeybullayev yazır ki, Arpaçay sahilində  Şirakovan adlı  şəhər olduğu 

yazılı mənbələrdə qeyd olunur. O, Baş Noraşen (Cəlilkənd) kəndinin o vaxt Baş Şirakel olduğun göstərir. 

Strabon (I əsr) ilk dəfə Sirak (Şirak) tayfası haqqında məlumat vermişdir. Bu tayfanın adı Sirak, Çirak, Şirak kimi 

qeyd olunmuşdur. 

Q. Qeybullayev göstərir ki, “keçən əsrdə Ermənistanda sirak/şirak əlamətli on bir yaşayış yeri (kənd) var idi, onların 

əhalisinin hamısı azərbaycanlılar idi.” Strabondan sonra bu tyafa haqqında antik müəllif Tatsit, N. Q. Adons, P. K. 

Patkanov, M. Xorensi, Ptolomey (II əsr) , İbn Xordadbeh (IX əsr) , Fəzlullah ibn Ruzbixan (XV əsr) və başqa tədqiqatçılar 

danışmışlar. Q. Qeybullayev Şirakların hökmdar və çarlarını adlarını da təhlil edərək türk olduqlarını sübut etmişdir. 

Aparılan tədqiqatlar nəticəsində Şərur toponiminin də Naxçıvanın və eləcə də Azərbaycanın bir cox digər bölgələrinin 

adları kimi qədim, zəngin tarixə malik olduğu, təsadüfdən yaranmadığı aydın olur. Kökü qədimlərə söykənən, hətta  

eramızdan  əvvələ gedib çıxan tariximizin və  zəngin mədəni irsimizin öyrənilməsində toponimlərin yaranma 

mənbələrinin daha geniş miqyaslı araşdırmalara cəlb edilməsinin nə dərəcədə zəruri olduğu açıq – aşkar meydana çıxır.