Microsoft Word mm cavab az imtahan docx

 
16. Texnogen xarakterli FH-ın baş vermə səbəbləri. 
Texnogen xarakterli fövqəladə hallar dedikdə ümumlikdə, insanın sənaye və 
təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar olan qəza və fəlakətlər nəzərdə tutulur.
Elmi-texniki tərəqqi inkişaf etdikcə, onun nailiyyətləri artdıqca ortaya çıxan 
texnogen mənşəli fəlakət və hadisələrin sayı da artmış olur.Təbiətdə baş verən 
fəlakətlər, həmçinin sayca çoxalan texnogen mənşəli qəzalar insanları bu barədə 
daha çox düşünməyə vadar edir.Son illərdə sayı bir neçə dəfə artan texnogen 
mənşəli qəzalar nəticəsində çox sayda insan həyatını itirmiş və xəsarətlər almışdır. 
Dünyada baş verən texnogen mənşəli fövqəladə hadisələrin 2/3hissəsi 
nəqliyyatda baş verən qəzalarla xarakterizə olunur.Yerdə qalan digər üçdə bir 
hissəni sənaye və enerji obyektlərində baş verən ən iri həcmli yanğınlar və digər 
texnogen fəlakətlər təşkil edir

---

Texnogen xarakterli fövqəladə hallara radiasiya, yanğınlar, partlayışlar bina və 
qurğuların uçması, kimyəvi, radioaktiv və bioloji təhlükəli maddələrin tullantısı ilə 
ə
laqədar qəzalar, elektroenergetika sistemlərində, həyat təminatlı kommunal 
sistemlərdə, hidrodinamik qurğularda, neft və qaz hasilatı və emalı obyektlərində, 
magistral boru kəmərlərində qəzalar, nəqliyyat qəzaları və s.hadisələr daxildir. 
Azərbaycan Respublikasının ərazisində yüksək dərəcədə texnogen təhlükələr 
mövcuddur ki, bunlar da müxtəlif növ FH-ın başlıca mənbələridir. 
Bunların əsas səbəbləri aşağıdakılardır: 
-istehsalat sahələrihdə təhlükəsizliyin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi 
mexanizminin zəifləməsi; respublikada iqtisadiyyatın sturukturca yenidən 
qurulması prosesinin uzanması nəticəsində istehsalatın bütün sahələrində əmək və 
texnoloji intizamın, habelə istehsalatda qəzaya qarşı davamlılıq tədbirlərinin 
zəifləməsi; 
-bəzi sənaye sahələrində istehsalat vasitələrinin, xüsusən də texnoloji 
avadanlıqların, nəqliyyat vasitələrinin, əsas istehsalat fondlarının yol verilməz 
dərəcədə, bir sıra hallarda 90% və daha artıq aşınması; 
-sənaye istehsalında təhlükəsizlik texnikasının, xammalın və hazırlanan məhsulun 
keyfiyyətcə kəskin surətdə aşağı düşməsi; 
-istehsalatda təhlükəli, zərərli amilləri aşkar və nəzarət edən cihazların, belə 
amillərdən kollektiv və fərdi mühafizə vasitələrinin kifayət qədər hazırlanması və 
onların keyfiyyətsiz olması; 
-ölkədə həyat fəaliyyətinin təmin olunması sahələrində aparılan əsaslı və tətbiqi 
tədqiqatların keyfiyyətinin aşağı olması; 
-partlayış, yanğın, kimyəvi, radiasiya, bioloji təhlükəli maddələr və 
texnologiyalardan istifadə edilməsinin miqyasca genişlənməsi; 
-potensial təhlükəli istehsalat və obyektlərin vəziyyətinə nəzarət və müşahidənin 
kifayət dərəcədə olmaması; 
-qəza və fəlakətlərin aradan qaldırılması üçün lazımi həcmdə ehtiyatların 
olmaması; 
-FH-ın baş verməsi ehtimalı olunan zonalarda sosial problemlərin yaranması.