Microsoft Word mulki huquq doc

Üçüncü yola görə, tradens (mülkiyyətçi) üçüncü şəxsdən sahibliyi tələb etmək hüququnu aksipiensə (əl-

də edənə) verir (tələbin güzəşti). Onun sahibliyi tələb etmək hüququ müxtəlif hüquq münasibətlərindən irəli 

gələ bilər: alqı-satqı müqaviləsindən; saxlanj müqaviləsindən; daşıma müqaviləsindən; kirayə müqaviləsindən 

və  s.  Məsələn,  sifarişçi  qabaqjadan  podrat  haqqını  ödəməklə  podratçıya  mebel  hazırlatdırır.  Belə  halda  onun 

mebelə sahibliyin verilməsini podratçıdan (üçüncü şəxsdən) tələb etmək hüququ yaranır. Sifarişçi ilə onun qon-

ş

usu razılığa gəlirlər ki, mebelə mülkiyyət hüququ qonşuya güzəşt edilsin. Bunun üçün vacibdir ki, mebelə sa-

hibliyin verilməsini podratçıdan (üçüncü şəxsdən) tələb etmək hüququ qonşuya ýöçÿøò åäèësin. Bu, sahibliyin 

verilməsini ifadə edir. Başqa bir misalda yük sahibi ilə sahibkar daşıyıcıda (üçüncü şəxsdə) olan yükün sahibka-

ra verilməsi barədə razılığa gəlirlər. Belə halda yük sahibinin üçüncü şəxsdən (daşıyıcıdan) yükün verilməsini 

tələb etmək hüququnu sahibkara güzəşt etməsi (verməsi) kifayətdir. Bu, sahibliyin verilməsini ifadə edir. Yeri 

gəlmişkən, sahibliyin bu yolla verilməsi Almaniya MQ-nin 931-ci paraqrafında nəzərdə tutulmuşdur. 

Sahiblik, Roma hüququnun dili ilə desək, «qısa əllə» də (traditio brevi manu) verilə bilər. Bu yoldan o hal-

da istifadə olunur ki, mülkiyyətçinin əşyası hər hansı hüquqi əsasa görə (icarə, kirayə, saxlama, daşıma və s. 

münasibətlərə görə) müəyyən şəxsdə olur. Onlar əşyaya mülkiyyət hüququnun həmin şəxsə verilməsi barədə ra-

zılığa gəlirlər. Məlum məsələdir ki, belə halda əşyaya sahibliyin şəxsə verilməsi tələb olunmur. Çünki əşya ar-

tıq onun sahibliyindədir. Məsələn, sənətçi musiqi alətini musiqi məktəbində oxuyan tələbəyə əvəzsiz istifadəyə 

verir.  stifadə müddəti başa çatdıqda, həmin alətə mülkiyyət hüququnun tələbəyə keçməsi barədə onlar razılığa 

gəlirlər. Başqa bir misalda şəxs öz qonşusunun əşyasını icazəsiz götürür. Bundan sonra onlar əşyaya mülkiyyət 

hüququnun həmin şəxsə (əşyanı götürənə) verilməsi barədə razılığa gəlirlər. Belə halda «traditio brevi manu» 

göz qabağındadır. G.F.Şerşeneviç yazır ki, «constitutum possessorium» və «traditio brevi manu» hallarında əş-

yanı vermək artıq şeydir. Bu, onlar üçün ümumi cəhətdir. 

Tradisiyanın  hüquqi  təbiəti  sivilistika  doktrinasında  mübahisə  doğuran  məsələlərdəndir.  Əvvəljə  tradisiya 

birtərəfli  əqd  (tradens  üçün),  sonra  isə  ikitərəfli  əqd,  əşya  müqaviləsi  hesab  edilmişdir.  Onu  mücərrəd  əşya