Microsoft Word mulki huquq doc

alan qismində yalnız vətəndaşlar iştirak edə bilərlər. Daimi renta müqaviləsini isə renta alan kimi həm və-

təndaşlar, həm də hüquqi şəxslər bağlaya bilərlər. Özü də hüquqi şəxsin kommersiya təşkilatı kimi növünün 

bu müqavilədə renta alan rolunda çıxış etməsi istisna edilir, yəni qeyri-mümkündür (bunun səbəbi barədə 

bir az sonra). 

2. Müqavilənin predmeti və digər elementləri 

Renta müqaviləsinə verilən anlayışdan məlum olur ki, müqavilənin predmeti kimi əmlak çıxış edir. Müqa-

vilənin predmeti həm daşınar, həm də daşınmaz əşya ola bilər. Xüsusən yaşayış evi, bağ, mənzil, qarac, me-

bel, torpaq sahəsi, binalar, qurğular, qiymətli metallardan məmulatlar, kolleksiyalar, müəssisə, qiymətli kağız-

lar, ümumiyyətlə, mülki (əmlak) dövriyyədə istifadəsi qadağan edilməyən bütün əmlak növlərinin rentaya veril-

məsi istisna edilmir. 

Predmet renta müqaviləsinin mühüm şərti hesab edilir. 

Müqavilənin elementlərindən biri olan forma MM ilə xüsusi qaydada tənzimlənir. MM-in 865-866-cı mad-

dələri renta müqaviləsinin formasının tənzimlənməsinə həsr edilmişdir. Belə ki, renta müqaviləsi renta alanın 

və renta ödəyicisinin imzaladıqları adi bir sənədin tərtibi yolu ilə yazılı formada bağlanır. Əgər renta müqa-

viləsi renta ödənilməsi üçün daşınmaz əmlakın özgəninkiləşdirilməsini nəzərdə tutarsa, bu cür müqavilə üçün 

qanun notarial forma müəyyənləşdirir. Başqa sözlə desək, predmeti daşınmaz əmlak olan renta müqaviləsi no-

tariat qaydasında təsdiqlənir. Lakin müqavilənin öz hüquqi məqsədinə çatması üçün onun təkjə notariat qay-

dasında  təsdiqlənməsi  kifayət  deyildir.  Bunun  üçün  zəruridir  ki,  müqaviləyə  görə  daşınmaz  əmlak  üzərində 

mülkiyyət hüququnun renta alandan renta ödəyicisinə keçməsi daşınmaz əmlakın dövlət reyestrində qeydə 

alınsın (MM-in 866-cı maddəsi). 

Renta  müqaviləsinin  notariat  qaydasında  təsdiqlənməsi  barədə  qanunun  müəyyən  etdiyi  tələb  renta  alanın 

mənafeyinin müdafiəsinə yönəlmişdir. Bu vasitə ilə renta alanın hüquqlarının müdafiəsi təmin edilir. Belə ki, 

renta müqaviləsi bağlanarkən bir çox hallarda sui-istifadə və qanunun tələblərinə əməl etməmə hallarına yol ve-

rilir. Renta alan öz hüquqlarını və bağladığı renta müqaviləsinin nəticələrini dərindən anlamır və başa düşmür. 

---

 

558

Bu  cür  hallarda  müqavilənin  notarial  qaydada  təsdiqlənməsi  onun  məzmununun  qanuni  olmasını,  müqavilə 

bağlayan tərəflərin əsl iradə və niyyətlərinin müəyyən edilməsini təmin edən hüquqi vasitəyə çevrilir. 

Müqavilənin qiyməti dedikdə renta ödəyicisinin renta alana ödədiyi renta başa düşülür. Renta müəyyən pul 

məbləği formasında verilir. Tərəflərin razılığı ilə digər renta formaları da nəzərdə tutula bilər (MM-in 870-ci 

maddəsi). Bu cür renta formasına aiddir: 

●

 əmlak verilməsi; 

●

 işlər görülməsi; 

●

 xidmətlər göstərilməsi. 

Özü də verilən əmlak, görülən iş və ya göstərilən xidmət rentanın dəyərjə pul məbləğinə uyğun gəlməlidir. 

Rentanın miqdarı müqavilədə nəzərdə tutulur. Həm də renta alana ödənilən rentanın miqdarı minimum əmək 

haqqı miqdarının artırılmasına mütənasib surətdə artırılır. Bu barədə renta müqaviləsində tərəflərin razılığı ilə 

başqa qayda da nəzərdə tutula bilər. Lakin renta ödənişinin əsas forması puldur. 

Renta  müqaviləsinin  müddəti  onun  qüvvədə  olma  müddətini  ifadə  edir.  Renta  müqaviləsinin  növündən 

asılı olaraq müqavilənin müddəti həm məhdudlaşa, həm də məhdudlaşmaya bilər. Özü də renta müqaviləsinin 

iki növü fərqləndirilərkən müqavilənin qüvvədə olma müddəti əsas meyar və əlamət kimi götürülmüşdür. Bu 

baxımdan  renta  müqaviləsinin  iki  növü  fərqləndirilir:  müddətli  renta  müqaviləsi  (ömürlük  renta  müqaviləsi); 

müddətsiz renta müqaviləsi (daimi renta müqaviləsi).