Microsoft Word O'zbek adiblari doc

SOBIR ABDULLA (1905—1972)
O’zbekiston xalq shoiri, taniqli dramaturg, Hamza Mukofoti sovrindori Sobir Abdulla 1905 yili 
Qo’qon shahrida xizmatchi oilasida dunyoga keldi. Eski va sovet maktablarida bilim olgan Sobir 
Abdulla ishchilar tayyorlov kursini (1924-1926) tamomladi. 
1925-1948 yillarda «Yangi Farg’ona», «Yosh leninchi» ro’znomalari, «Mushtum»da xodim, 
Apdijon teatrida adabiy emakdosh bo’lib ishladi. Sobir Abdullaning ijodi 1925 yildan boshlangan. 
Shoirning «Erk ilhomlari» nomli birinchi to’plami 1931 yilda bosilib chiqdi. «Ko’klam, nash’asi» 
(1932), «Taajjub», «Gulshan» (1939) she’rlar to’plami, «Navbahor» (1930), «Do’stlik» (1937) 
hikoya to’plamlarida xalqning hayoti, sevgisi va ma’naviy dunyosi o’z ifodasini topgan. 
Sobir Abdulla — sermahsul dramaturg. Uning «Bog’bon qizi» (1930), «Oyxon» (1935), «Tohir 
va Zuhra» (1939) sahna asarlari, «Alpomish», «Muqimiy» kabilar teatrlarimizning ko’rki bo’ldi. 
Ulug’ Vatan urushi yillarida adib jang maydonlari qaxramonlari va front orqasida kishilarning 
fidokorona mehnat mo’jizalarini aks ettiruvchi «Agar Vatan buyursa», «Chegarachi», «Olga 
qadam tashlanglar» she' larini yozish bilan birga, «Qurbon Umarov» (1941), «Davron ota», 
(1942) kabi p’esalarnipg yaratilishida faol ishtirok etdi. 
Urushdan keyingi yillarda Sobir Abdulla yaratgan «Vatan sevgisi», «Baxtim qilur namoyish», 
«Paxtakor tongi», «Ravshan zamon» qo’shiqlari xalqimizdagi vatanparvarlik va mehnatsevarlik 
fazilatlarini uluglashga xizmat qildi. 
Shoir g’azalnavis, qo’shiqchi shoir sifatida zamondoshi, do’sti G’afur G’ulom bilan hamkorlikda 
ijod qilgan. Umrining so’nggi yillarida demokrat shoir Muqimiy tarjimai holi badiiy aks ettnrilgan 
«Mavlono Muqimiy» nomli romanning ham muallifidir. Sobir Abdulla 1972 yilda og’ir xastalik 
bilan vafot etdi. 
 
 
OYDIN (1906—1958)
O’zbek xotin-qizlari orasidan yetishib chiqqan talantli adiba Oydin (Manzura Sobirova) 1906-yili 
Toshkentda hunarmand oilasida tug’ilgan. Oydin 1919 yili Toshkent xotin-qizlar bilim yurtiga 
o’qishga kirdi. Uni 1923 yili tamomlab, o’qituvchilik qiladi. Yoshlikdan adabiyotga havas qo’ygan 
Oydin kichik-kichik she’rlar bilan matbuotda ko’rina boradi. Samarqand Pedagogika 
akademiyasida o’qib yurgan paytlarpda (1927— 1933) Hamid Olimjon, Uyg’unlar bilan yaqindan 
tanishuvi Oydin ijodida katta rol o’ynadi. Uning o’tmish bid’atlarini fosh etib, xotin-qizlarni 
ozodlikka chaqiruvchi «Yangilikka qadam» nomli birinchi p’esasi 1925 yilda bosilib chiqqan. 
Uning «Tong qo’shig’i» (1931) to’plami, «Maysa uzildi» (1931), «Mashina quchog’ida» (1932), 
«Ko’prik ustida» (1933), «Bu kecha» (1933) kabi poemalari, «Chechan yo’llar» (1932), «Oydin 
she’rlari» (1937) kabi to’plamlariga kirgan asarlari o’zbek sho’ro poeziyasi taraqqiyotiga ma’lum 
hissa bo’lib qo’shildi. 
Adiba 30-yillarning ikkinchi yarmidan boshlab hikoyachilik janrida talay asarlar yaratdi. 
Oydinning dastlabki «Eslash yoki vigovor» (1933) hikoyasida ozod mehnatning yangi insonni 
tarbiyalab yetishtprishdagi roli mehnat jarayonida o’zbek xotin-qizlari ongida ro’y bergan 
o’zgarishlar ifodalanadi. Uning «Chaqaloqqa chakmoncha», «Shirin-shakar», «Uyaldi shekilli, 
yerga qaradi», «Sadag’ang bo’lay, komandir» hikoyalarida yangicha oila, sevgi-muhabbat, 
sadoqat motivlari aks ettirilgan. Arizaning o’tmishga bag’ishlangan «Yamoqchi ko’chdi», «Hazil 
o’tmish», «Gulsanam» (1938) asarlarida o’zbek xalqining hayoti, eskilik urf-odatlarpga qarshi 
kurashi chuqur nafrat bilan tasvirlangan. 
Oydinning Ulug’ Vatan urushi va undan keyingi tinch qurilish yillarida ijod etgan «Qizlarxon» 
(1943), «Mardljk mangulik» (1947), «Hikoya va ocherklar» (1952), «Hikoyalar» (1954) kabi 
to’plamlarida zamona kishisining vatanparvarligi, qahramonlik fazitatlari, front va mamlakat 
ichkarisidagi jonbozlikla, tinch yashash davridagi mehnati o’z ifodasini topgan. 

---

Oydin bu davrlarda kuchli ocherknavis sifatida ham taniladi. Uning M. Gorkiyga bag’ishlangan 
«Hamon yodimda o’shal ulug’ zot», «Cho’llari obod, qo’llari ozod bo’lgan elda», «El quvonchi», 
«Qora uylar oqardi», «Muborak», «Katta kishilar», «Mening qahramonim», «Vatan uchun jon 
fido» kabi ocherklar turkumidagi Vatan madhi, mehnati tufayli baxtga erishgan kolxozchi va 
ishchi ayollar obrazi zo’r mahorat bilan tasvirlangan. 
Oydin O’zbekiston Yozuvchilar uyushmasining mas’ul kotibi, O’zbekiston Kommunistik Partiyasi 
Markaziy Komitetining mas’ul xodimi (1946—1953), «O’zbekiston xotin-qizlar» jurnalining 
muharriri lavozimlarida ishladi. 
Oydin o’zbek nasrining taraqqiyotiga qo’shgan salmoqli hissasi uchun ikki marta Hurmat belgisi 
ordeni va medallar bilan taqdirlangan. U bor yo’gi 52 yil umr ko’rdi, 1958 yilda vafot etdi.