Microsoft Word tarixi muhammadiy ziyouz com doc
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
352 shuni ayturman. Ey odamlar! Mendan shu so‘zlarni aniqlab olinglar. Shu yildan so‘ngra yana bu yerda sizlar bilan ko‘rishmog‘imiz menga ma’lum emasdur. Shuning uchun bu kuni sizlarga ko‘p narsalarni aytib, topshirgayman. Ey odamlar! Sizlarning qoninglar va molinglar bir-biringlarga haromdir. Shu kundan boshlab qiyomatgacha bu hukm o‘zgarmasdur. Shu oyda shu shaharda bu arafa kunining hurmatini saqlagandek, ularning ham hurmatini saqlanglar. Har kimga bir kimsa omonat qo‘ysa, unga hech xiyonat qilmay egasiga topshirsin. Bu kundan keyin hech kim sudxo‘rlik qilmasin. Islom dinida bu ish haromdur. Islomdan ilgari berilgan ijara pullarini yo‘q qildim. Amakim Abbosning ijaraga bergan pullarini yo‘qotish bilan bu ishni boshlayman. Johiliyat zamonida bo‘lgan qon da’volarini yo‘qqa chiqardim. Islom davrida unday da’volar so‘ralmaydur. Dastlab o‘z amakim o‘g‘li Rabi’aning qon da’vosini qoldirdim. Qurol tutib, qasd qilib kishi o‘ldirganni qasos qilib o‘ldirurlar. Qasd qilganligi aniqlanmagan, tayoq-tosh bilan urib o‘ldirganlarga xun baho to‘latib, ulardan yuz tuya olinglar. Ey odamlar! Xotinlarning sizlarda bir qancha haqlari bordur. Alardin biri shulki, to‘shaginglarni boshqaga bostirmasinlar. Erlaridan ruxsatsiz ularning uylariga begonani kirgizmasinlar. Nikoh xiyonatidan o‘zlarini yiroq tutsinlar. Agar shulardan birortasini qilar ekanlar, ularni qiynashga Alloh ruxsat beradi. Shundoqkim, avval ular so‘z bilan o‘kta (nasihat) qilinglar, agar bu bilan tuzalmasalar, o‘rin va to‘shakni boshqa solinglar. Munda ham bo‘lmasa, yormay, ko‘kartmay uringlar. Agar tuzalib to‘g‘ri bo‘lsalar, ularni yedirib-ichirib, butun nafaqasini berib turish sizlarga vojibdur. Ey odamlar! Shuni bilinglarkim, xotinlaringiz sizlarning yordamchilaringizdir. Ularning boshlariga ega bo‘lolmagaysiz. Alloh omonati bilan alarni oldingiz. Alloh amri bilan sizlarga halol bo‘ldilar. Shunday bo‘lgach, xotinlarga zulm qilishdan saqlaninglar! Ey odamlar! Mo’min mo’minning qarindoshi, og‘asidur. Mo’minlar bir-birlariga o‘zlari suyub bermasalar, rizosizlik bilan olgan mollari hamromdur. Mening bu so‘zlarimni angladinglarmi? Ey bor Xudoyo, sening buyruqlaringni bandalaringga yetkazdim, bunga o‘zing guvohdursan. Ey odamlar! Yaratgan Xudoyinglar birdur. Barchanglar bir Allohning bandalaridursiz. Otanglar birdur. Baringlar Odamdan tarqaldinglar. Odam tuproqdan yaratildi. Kim taqvolik bo‘lsa, Xudo oldida qadri shudir. Arabning Ajamdan ortiqligi yo‘qdur. Kim taqvoli ersa, shu ortiqdur. Ey bor Xudoyo, o‘zing guvoh bo‘l, sening amringni bandalaringga yetkazdim. Menim shu so‘zlarimni hozirlar g‘oyiblarga, uqqanlar uqmaganlarga yetkazsinlar. Ey odamlar! Har bir vorisga merosdan tegadigan hissasini Xudo Qur’onda o‘zi taqsim qilib qo‘ymishdir. Merosdan vorisga vasiyat qilish durust emasdur. Xudo bo‘lgan narsani yana bandasi qanday bo‘la oladi? Meros molining uchdan biriga vasiyat yuradi. Har kim o‘z otasini tashlab, boshqaga bola atalsa, yoki o‘zini ozod qilgan xo‘jasidan tonib boshqaga bog‘lansa, unday odamga Allohning, farishtalarning, barcha insonlarning la’nati bo‘lsin! Unday odamning toat-ibodatlari qabul bo‘lmaydi. Ba’zilarning so‘zlaricha, shul arafa kuni ushbu oyat Xudodan keldi: «Al-yavma akmaltu lakum dinaku va atmamtu alaykum ne’matiy va roziytu lakumul isloma dinan». Ya’ni: «Shu kunda dinlaringni kamoliga yetkazdim, diniy ne’matlarimni tamom berdim, sizlar uchun Islom dinini xohlab, uni ato qildim», demakdur. Juma kuni asr namozidan so‘ngra Arafot tog‘ida Qasvo nomli tuyalarini minib turganlarida yuqorigi oyat nozil bo‘ldi. Vahiy og‘irligini ko‘tarolmay oyog‘i sinayozganlikdan tuya darhol cho‘kdi. Ibn Abbos rivoyat qiladi: «Shu Arafotda to‘rt toifa din ahllarining bayramlari bir kunda |