www.ziyouz.com kutubxonasi
118
Yana chorak soatdan keyin Vagankovskiy tor ko‘chasidagi panjara devor oldiga uchta yuk
mashinasi kelib to‘xtadi, filialning barcha xodimlari mudir boshchiligida shu mashinalarga chiqishdi.
Birinchi mashina bir chayqalib darvozadan tor ko‘chaga chiqishi bilan kuzovda bir-birlarining
yelkalaridan ushlab zich turgan xizmatchilar og‘izlarini ochishdiyu butun ko‘chani boshlariga ko‘tarib,
ommaviy qo‘shiqni ijro eta boshladilar. Ikkinchi yuk mashinasi, undan keyin uchinchi mashinadagilar
ham ularga jo‘r bo‘lishdi. Xodimlar shu tarzda jo‘nab ketishdi. Ko‘cha-ko‘yda o‘z ishlari bilan yugurib
yurgan odamlar yuk mashinalariga qiyo boqib qo‘yisharkan, hech ajablanishmasdi, chunki ularni
shahar tashqarisiga ketayotgan ekskursiyachilar deb o‘ylashardi. To‘g‘ri, ular chindanam shahar
tashqarisiga ketishayotgan edi, ammo ekskursiya emas, balki professor Stravinskiyning shifoxonasiga
yo‘l olishgan edi.
Tamomila esi og‘ib qolgan buxgalter yarim soatdan keyin tomoshaxonalar sektorining moliya
bo‘limiga yetib bordi, bu yerda u qo‘lidagi davlat sarmoyasidan tezroq qutulish niyatida edi. Uning
ko‘zi pishib qolgan edi, shunga ko‘ra cho‘zinchoq zalga oldin ehtiyotlik bilan asta mo‘raladi — bu
yerda oltin harflar yozilgan sirlangan oynalar ortida xizmatchilar ishlab o‘tirishardi. Buxgalter bu yerda
hech qanday vahima yo betartiblik alomatini ko‘rmadi. Botartib idoralarda bo‘lgani singari bu yerda
osoyishtalik hukm surardi.
Vasiliy Stepanovich: «Pul qabul qilinadi», deb yozilgan oynaga boshini sukdi, notanish bir
xizmatchi bilan salomlashdi va muloyimlik bilan kirim orderi blankini so‘radi.
— Nima qilasiz uni? — deb so‘radi xizmatchi. Buxgalter taajjublandi.
— Pul topshirmoqchiman. Varetedanman.
— Bir daqiqa sabr qiling, — dedi xizmatchi va tuynukni simto‘r bilan to‘sdi.
«Qiziq!» — deb o‘yladi buxgalter. U to‘g‘ri ajablanayotgan edi. Chunki bunday holni umrida
birinchi marta uchratishi edi. Hamma biladi: pul olish qiyin; bu ishda hamisha biron ishkallik topilishi
mumkin. Lekin buxgalter o‘zining o‘ttiz yillik ish tajribasida bironta odamning, xoh u adliya vakili,
xoh xususiy shaxs bo‘lsin, pul topshirishda qiynalganini ko‘rmagan edi.
Mana, nihoyat simto‘r ochilib, buxgalter yana boshini oynaga tiqdi.
— Ko‘pmi topshiradigan pulingiz? — deb so‘radi xizmatchi.
— Yigirma bir ming yetti yuz o‘n bir so‘m.
— O‘hho‘! — dedi xizmatchi negadir kinoyaviy oxdngda va buxgalterga yashil blank uzatdi.
Buxgalter o‘ziga yod bo‘dib ketgan blankni bir zumda to‘ldirib, pul o‘ralgan paketning kanopini
yecha boshladi. U paketni yechdiyu birdan ko‘zi jimirlab ketdi, qattiq iztirobda bir nima deb
g‘o‘ldiradi.
Uning ko‘z oldida chet el pullari yotardi. Bu yerda pachka-pachka Kanada dollarlari, ingliz funtlari,
golland guldenlari, Latviya latlari, eston kronlari bor edi...
— Mana o‘sha Varetedagi firibgarlardan bittasi, — degan dag‘dag‘ali ovoz eshitildi gung bo‘lib
qolgan buxgalterning tepasida. Shu zahoti Vasiliy Stepanovichni hibsga olishdi.