www.ziyouz.com кутубхонаси
14
HABIBIY (1890—1982) Zamonamizning ko’zga ko’ringan shoirlaridan biri Zokirjon Xolmuhammad o’g’li
Habibiy yangi davrda mumtoz she’riyatimizning eng yaxshi an’analarini rivojlantirdi. U
o’z g’azallari bilan xalqimizning umid va intilishlarini, ruhiy kamolotini ifodalab keldi.
Habibiy 1890 yili Andijon viloyatining Paxtaobod tumanidagi Qo’qon qishlog’ida
kambag’al dehqon oilasida tug’ildi. U eski maktabda, Andijon, Qo’qon madrasalarida
ta’lim oldi. Navoiy, Fuzuliy, Muqimiy va Furqat razallarini mutolaa qildi, ularga ergashib
she’rlar yozdi. Xususan
Sharq adabiyoti an’analariga ergashdi. Sa’diyning sehrli, falsafiy she’riyati, buyuk
Navoiyning hayotbaxsh ijodi, Fuzuliyning she’riy kalomi uni qo’llab-quvvatladi.
1919 yilda Habibiy Andijonning Bo’taqora qishlog’ida yashab, dehqonchilik bilan
shug’ullandi. Yigirmanchi yillarda xalq qo’shiqlari uslubida ko’plab she’rlar yaratdi.
Habibiy o’z zamonasi mavzulari, kolxoz tuzumi, kanallar qurilishi, cho’llarni o’zlashtirish,
Farhod GESining bunyod etilishi va boshqa yirik o’zgarishlarni qalamga oldi.
Shoir ijodida ona Vatan va xalqimiz hayoti va kurashi, intilishlari haqidagi she’rlar
yetakchi o’rinni ishg’ol etadi. U bir she’rida:
Ey, hur Vatanim, toza tanu jon ila sevdim, Jon ila tanu pokiza vijdon ila sevdim, — deya Sobir Abdulla, Charxiy, Chustiy kabi adiblarga hamohang jo’r bo’ldi. Shu g’oya
uning «O’lkam», «Farhod qo’shigi», «Muborak yosh», «Inson aziz», «Ulug’ burch»,
«Chevarlar», «Muddao bilan» kabi she’rlarida o’z maromiga yetkazildi.
Ulug’ Vatan urushi yillarida shoir qalamini nayzaga aylantirdi. Uning bu davrdagi
g’azallari orasida «Jangchi yigit qo’shig’i», «Boladan ota-onaga xat», «Onadan bolaga
xat» kabi g’azallari, ayniqsa, xarakterli edi. Shuningdek, Habibiyning «Kolxozchilar
ashulasi» (1951), «Ko’ngil taronalari» (1957), «Tanlangan asarlar» (1967), «Devon»
(1971) kabi she’riy to’plamlari ham xalq e’tiboriga sazovor bo’ldi.
Habibiy 1974 yilda 85 yoshga to’lishi munosabati bilan O’zbekiston xalq shoiri
unvonini olishga muvaffaq bo’ldi. Zokirjon Habibiy o’zbek she’riyatining g’azal va
qo’shiqchilik bobida o’ziga xos maktab yaratib, aruz vaznidan muvaffaqiyatli foydalangan
katta iste’dod sohibidir. Shir 1982 yili 92 yoshida vafot etdi.
O’zbek adiblari. Sobir Mirvaliyev – “Fan” nashriyoti - 1993