Kirish
Malakaviy ishning dolzarbligi.
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash, ustivor
tarmoqlarni texnik-texnologik qayta qurollantirish, jahon bozorida raqobatbardosh
mahsulot
ishlab chiqarish, mamlakat eksport salohiyatini oshirish bugungi kunda
dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Bu vazifalarni amalga oshirishni
investitsiyalarsiz tasavvur etib bo’lmaydi. Shuning uchun ham mamlakatimizda
investitsiya jarayonini takomillashtirishga jiddiy e’tibor qaratib kelmoqda. Chunki
investitsiyalar iqtisodiyotning o’sishini, ishlab chiqarishning
rivojlanishini
ta’minlovchi muhim omildir. Investitsiyalarni faol jalb etish borasida amalga
oshirilayotgan tadbirlar natijasida iqtisodiyotda amalaga oshirilayotgan investitsiya
loyihalarini soni oshib bormoqda.
Prezidentimizning
2010
yilda
mamlakatimizni
ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish yakunlari va 2011 yilga mo’ljallangan eng muhim ustuvor
yo’nalishlarga bag’ishlangan
Vazirlar Mahkamasi majlisida ma’ruzasida
“Mahalliylashtirish dasturi doirasida 2010 yilda 1 ming 76 ta loyiha amalga
oshirildi. Mahalliylashtirilgan mahsulotlar ishlab chiqarish hajmi 1,4
barobar
oshdi, import o’rnini bosish bo’yicha yakuniy samaradorlik 3 milliard 400 million
dollarni tashkil qildi va bu 2009 yilga nisbatan 1,2 barobar ko’p demakdir”.
1
- deb
ta’kidlab o’tdi. Shuni alohida ta’kidlash joizki, investitsiya loyihalarini amalga
oshirish juda katta risklilikni talab etadiki, bu esa ularni bartaraf etishining
samarali va optimal variantlarini ishlab chiqishni taqozo etadi. Shuningdek bunda
loyiha risklarini uning ishtirokchilari o’rtasida mos taqsimlash imkoniyati mavjud
bo’lishini ham ko’zda tutishi zarur. Har qanday investitsiya
loyihalari turli
noaniqliklar, risklar bilan bog’liq. Har bir investitsiya ishtirokchisi risklar, risk
turlarining vujudga kelishi sabablari, ularning tasnifi hamda risk ehtimollarini
oldini olish bo’yicha tadbirlar haqida aniq ma’lumotlarga ega bo’lishlari lozim.
Shundagina ular investitsiya loyihasini muvaffaqiyatli amalga oshirishga o’z
hissalarini qo’shishlari mumkin.
Bugungi kunda respublikamizda investitsiya
loyihalarini moliyalashtirish,
ularni ekspertizadan o’tkazish, risklilik darajasini baholash borasida ko’pgina
tajribalar to’plandi. Biroq, resurslar bazasining zaifligi, mamlakatimizda bozor
infratuzilmasining hali yaxshi rivojlanmaganligi, huquqiy bazaning mukammal va
barqaror emasligi, axborot ta’minoti
bazasining mavjud emasligi, amaliyotda
ma’muriy aralashuv holatlarining hali ham to’liq barham topib ulgurmaganligi va
boshqalar sabab loyiha risklari ortib ketadi. Bu esa investitsiyalash moyilligini
so’ndiruvchi eng muhim omillardan biri hisoblanadi.
Shu jahatdan ham O’zbekiston sharoitida investitsiya loyihalarini ishlab
chiqishda ularning risklilik
darajasini hisobga olish, baholash va aniqlash,
ehtimolligi mavjud bo’lgan risk hamda noaniqliklarni pasaytirish yoki bartaraf
etish yo’llarini aniqlash eng muhim vazifalardan hisoblanadiki,
aynan manna shu
masala mazkur malakaviy ishning hozirgi paytdagi ahamiyati va dolzarbligini
tasdiqlab beradi.
1
I.A. Karimov “Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga
xizmat qiladi”. 2011 yil 22 yanvar “O’zbekiston ovozi” 2-b.