|
12. Bakreriyaların böyüməsi
Bakteriyaların böyüməsi fizioloji proses olub, bakteriya hücüyrəsinin həcmcə 2-3 dəfə artması deməkdir. Bakteriyanın böyüməsi zamanı əsasən 3 mərhələ nəzərə çarpır. 1) hüceyrənin fəal böyüməsi, 2) böyümənin zəifləməsi, 3) hüceyrənin tələf olması. Ümumiyyətcə, bakteriya hüceyrəsi böyüməsi zamanı hüceyrə morfo fizioloji və biokimyəvi dəyişikliyə uğrayır. Bakteriya hüceyrəsinin fəal böyüməsində hüceyrənin həcmcə 2-3 dəfə artması müşahidə edilir. Bu zaman ehtiyat qida maddələri azalır, RNT artır, DNT miqdarı dəyişmir. Bakteriya əgər optimal şəraitdə becərilərsə bu zaman alınan kultura eyni ölçülü hüceyrələrdən əmələ gələcək. Azota bakteriyalar təzə qidalı mühitdə becərilən zaman fəal böyümə zamanı onlar çöp formasına malik olurlar. Bu kulturada hüceyrənin yaşlaşması üçün səciyyəvi olan kok formasına təsadüf olunmur. Hüceyrənin böyüməsi zamanı bunlarda kiçilmə baş verir. 3 cü mərhələ hüceyrənin tələf olması mərhələsidir ki, bu tələf olma zamanı hüceyrənin forması həcmində dəyişikliklər davam edir. Hüceyrənin böyümə sürəti xarici mühit amillərindən həmdə fizioloji xassələrindən asılıdır. Hüceyrənin eninin və uzunluğunun ölçüsünü bilməklə (V) səthi A ilə hesablanır. Dairəvi formaya malik olan bakteriyalarda yəni koklarda həcmi müəyyən etmək üçün V = 4/3 pr³ düsturu və səthi isə pr² düsturu ilə hesablanır. Çöpvarı bakteriyaları isə V = 2p A×B² düsturu ilə hesablayırlar. A – hüceyrənin uzunluğunun yarısı. B – hüceyrənin eninin yarısı. A = 2p B(b + 2a)
Dostları ilə paylaş: |
