7-ilova Bulardan tashqari maktab o‘quv ustaxonalaridagi darslarni tashkil qilishning quyidagi shakllari mavjud. A) O‘qitishni yalpi tashkil qilish, bunda sinfdagi barcha o‘quvchilarni bajarayotgan
buyumlari bir xildadir. Lekin ma’lumki o‘quvchining ish sur’ati har-xildir.
SHuning uchun darslar yalpi tashkil qilinadi.Mehnat vazifasiga kiruvchi har turli
operasiyalarni o‘quvchilar bajarayotganini ko‘ramiz. Muhimi shundaki o‘qituvchi
o‘tayotgan darsni butun sinf uchun tushuntiradi. Bu esa o‘qitishni birinchi
bosqichlarida, bilim va malakalar hosil qilishda juda yaxshi natijalar beradi.
8-ilova
O‘qitishning zveno shaklda tashkil qilish. Bunda sinf 3-5 tadan guruhlarga bo‘linadi va har biriga alohida mehnat
vazifalari beriladi.O‘z navbatida guruh a’zolari ham ayrim-ayrim ish
operasiyalarini o‘zaro kelishib bajaradilar. Darsni bunday tashkil qilishda
o‘qituvchi o‘quv materiallari yoki bajariladigan ish obektini hamma uchun
tushuntira olmaydi, balki har bir guuruh bilan alohida-alohida ishlaydi.
O‘quvchilar ma’lum darajada bilim, malaka bilan qurollangan
bo‘lganlaridagina bu shakldan foydalansa bo‘ladi.
9-ilova
YAkka-yakka o‘qitish shakli .
Buning mazmuni shundaki har bir o‘quvchi yoki ko‘pchilik o‘quvchi uchun
ma’lum vaqt ichida bajariladigan yakka tartibda vazifalar beriladi.Misol uchun: 6-
sinfda yakka tartibda mustaqil ishlar berish mumkin.
G) O‘qitishning aralash shakli.
Ayrim o‘qituvchilar tajribasida o‘quvchilarni ishlarini tashkil
qilishning aralash shaklsini ham uchratish mumkin. Masalan: Bitta guruhdan
tashqari qolgan o‘quvchilar yalpi ishlashi. O‘qitishni u yoki bu shakllini qo‘llash,
o‘qitish mazmunidan, o‘quvchilarni bilim va malaka me’yoridan hamda o‘qitish
metodlarini qaysi biridan foydalanishimizga bog‘liq. o‘qitishni birinchi
o‘qitishning frontal tashkil qilish, undan keyin guruh shakllari, o‘quvchilar ma’lum
tayyorgarlik olganlaridan so‘ng yakka-yakka o‘qitish shakllaridan foydalanish
maqsadga muvofiqdir.
