Money and banks

 
9.4. Xalqaro hisob-kitoblar va ularning shakllari 
 
Xalqaro hisob-kitoblarga turli davlatlarning kompaniyalari, korxonalari va jismoniy 
shaxslari o‘rtasidagi shartnomalar bo‘yicha moliyaviy majburiyatlar bilan bog‘liq 
operatsiyalar kiradi. Bunday to'lovlarning o'ziga xos xususiyati (ichki hisob-kitoblarga 
nisbatan) ularning tarkibida turli valyutalarni ayirboshlash bosqichining mavjudligidir. Turli 
mamlakatlar vakillari o'rtasidagi savdo-iqtisodiy operatsiyalarni ro'yxatga olish tomonlar 
o'rtasida to'lov valyutasi turi bo'yicha kelishuvni o'z ichiga oladi. Bu bitim taraflaridan biri 
vakili bo'lgan mamlakatning milliy valyutasi yoki uchinchi davlatning valyutasi bo'lishi 
mumkin. Moliyaviy resurslarning xalqaro muomalasida chet el valyutasi naqd pul emas, 
balki titul birliklari, cheklar yoki pochta jo'natmalari rolini o'ynaydi. Zamonaviy dunyoda 
xalqaro to'lovlarning asosiy ulushi AQSh valyutasida amalga oshiriladi. Statistik 
ma'lumotlarga ko'ra, savdo operatsiyalarining yarmi AQSH dollarida, shuningdek, valyuta 
bozori operatsiyalarining 4/5 qismi amalga oshiriladi. Bundan tashqari, XVF mamlakatlari 

---

O'zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi 
valyuta zaxiralarining 2/5 qismi ham ushbu valyutada ifodalanadi. 
Barcha hisob-kitoblar umumiy qa
Xalqaro to'lov shakllari qanday: 
Bank o’tkazmalar.
Bu bank va mijoz o'rtasida tuzilgan shartnoma asosida 
ko'rsatiladigan bankning pullik xizmatidir. Ushbu hisob-kitob shakli uchun asosiy hujjat 
mijozning to'lov topshirig'i hisoblanadi. To'lov topshirig'ida mijoz tegishli valyutadagi 
summani ko'rsatadi, u bankka o'zining savdo sherigi hisobiga o'tkazishni buyuradi.
Inkasso.
Bu mijozning qarzdoridan mijoz tomonidan taqdim etilgan moliyaviy va/yoki 
tijorat hujjatlari asosida tegishli valyutadagi ma’lum miqdordagi pul mablag‘larini undirish 
bo‘yicha bank operatsiyasi.
«Inkasso topshiriqnomasi 
– mablag‘lar oluvchining hisob varag‘iga to‗lovchining 
hisob varag‘idan so‗zsiz tartibda mablag‘larni hisobdan chiqarish to‗g‘risidagi bankka 
topshirigini anglatadi»(Mardonova, 2021, b.30).
Qarz miqdori, qarzdorning nomi, uning joylashgan joyi, to'lov rekvizitlari mijoz 
tomonidan bankka taqdim etilgan hujjatlarda ko'rsatilgan.