Mövzu 1: Fənnin predmeti və vəzifələri

Mövzu № 2. korporativ münasibətlərin iştirakçıları
Plan:
2.1. Korporativ idarəetmə sistemi, onun qurulmasının prinsip və amilləri.
2.2. Müxtəlif təşkilati - iqtisadi formalı iqtisadi subyektlər üçün korporativ idarəetmənin mahiyyəti.
2.3. Korporativ idarəetmə sisteminin inkişafının müasir tendensiyaları.
2.4. Korporativ idarəetmə nəzəriyyələrinin əsas yaranma şəraiti, səbəbləri və mərhələləri.
2.5. Agent nəzəriyyəsi - korporativ idarəetmənin inkişafının müasir nəzəriyyəsi kimi.
2.6. Birgəfəaliyyət nəzəriyyəsi - korporativ idarəetmənin inkişafının müasir nəzəriyyəsi kimi.
2.7. İcraedici nəzəriyyə - korporativ idarəetmənin inkişafının müasir nəzəriyyəsi kimi.
2.8. Təşkilati nəzəriyyə - korporativ idarəetmənin inkişafının müasir nəzəriyyəsi kimi.
2.1. Korporativ idarəetmə sistemi (Şəkil 2.1.) elə bir təşkilati modeli əks etdirir ki, onun köməyi ilə korporasiya öz səhmdarlarının maraqlarını təmsil və müdafiə etməlidir. Bu sistem mövcud qanunvericiliyə riayət olunması və beynəlxalq standartların nəzərə alınması əsasında gəlirlərin artırılması məqsədilə Direktorlar Şurası, menecerlər və digər maraqlı şəxslərin (işçilər, kreditorlar, malsatanlar, yerli orqanlar, ictimai təşkilatlar) qarşılıqlı fəaliyyəti və qarşılıqlı hesabatlılığı sistemidir.


Şəkil 2.1. Korporativ idarəetmə sistemi.

Verilən sistemdəki istiqamətlər aşağıdakı şəkildə bölüşdürülmüşdür:

• 
  səhmdarlardan baş direktor və menecmentə kapital daxil olur, baş direktor və menecment səhmdarlara şəffaf maliyyə hesabatı təqdim etməyə məcburdurlar;
  
• 
  səhmdarlardan Direktorlar Şurasının fəaliyyətinə nəzarət həyata keçirilir, Direktorlar Şurası isə səhmdarlara məlumatları və individual (şəxsi) hesabatları təqdim edirlər;
  
• 
  baş direktor və menecment strategiyanın reallaşdırılması gedişində operativ verilənləri və məlumatları Direktorlar Şurasına təqdim edir, o isə öz növbəsində kompaniya və baş direktorun fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir.
  

2.2. Korporativ idarəetmə və kompaniya fəaliyyətinin səmərəliliyini əlaqələndirən kifayət qədər tədqiqatlar mövcuddur. Bununla yanaşı korporativ idarəetməyə daxil etmək üçün fərqli stimullar da mövcuddur, başqa sözlə, kompaniyaların korporativ idarəetmə standartlarının tətbiqindən əldə edə biləcəkləri üstünlüklər. (Şəkil 2.2.)