Mövzu 1 Mikroiqtisadiyyatın predmeti və metodu. Plan

Beləliklə, bazarda tələb qanunu ilə yanaşı, həm də təklif qanunu fəaliyyət göstərir. Bu qanun, təkliflə qiymət arasın-da aşağıdakı funksio­nal asılılığın olduğunu göstərir: qiymət-lər nə qədər yüksək olarsa, təklif də bir o qədər yüksək olur. Deməli, qiymətlə təklif arasında düzmütə­nasiblik vardır. Təklif qanununa görə digər şərtlər sabit qalmaqla tək­li­fin dəyişməsi qiymətlərin dəyişməsindən bilavasitə asılıdır. Başqa sözlə, istehsalçılar bazara qiymətlər artdıqda çox, aşağı düşdükdə isə az əmtəə və xidmətlər çıxarırlar.

Tələb və təklif qanunlarının, habelə tarazlıq qiymətləri-nin əmələ gəlməsi prinsiplərinin nəzərdən keçirilməsi aşağı-dakı nəticələri çıxar­ma­ğa imkan verir:

1) Bazar münasibətləri şəraitində həm satıcıların, həm də alıcıların mənafelərinin əlaqələndirilməsini təmin edən mexanizm fəaliyyət gös­tə­rir.

2) Bazarda formalaşmış və mövcud olan tarazlığı pozan hər hansı bir hadisə, məsələn, istehlakçıların zövqünün və buna uyğun olaraq tə­ləbin dəyişməsi baş verirsə, onda:

- Istehsalçı firmalar bazar şəraitinin dəyişməsinə dərhal münasibət bildirirlər və deməli, tələbin artması həmin məhsulun qiymətinin yük­səlməsinə gətirib çıxarır. Çünki tələb istehsalçılara öz səylərini hansı istiqamətə yönəltməyi «məsləhət görür»;

- Istehsalçıların və alıcıların yeni şəraitə uyğunlaşmaları prosesi başlayır, bunun nəticəsində yeni bazar qiyməti və istehsalın yeni həcmi formalaşır.

3) Bütün bunlar inandırıcı surətdə göstərir ki, bazar mü-nasibətlə­ri­nə əsaslanan iqtisadi sistem inzibati-amirlik me-todlarına əsaslanan iq­tisadi sistemə nisbətən daha səmərə-lidir və müəyyən üstünlüklərə malik­dir.