Mövzu Entomologiya və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərərverən canlılar haqqında anlayış, onların növ tərkibi, çoxalma və inkişafı. Zədə və zərər. Plan



Yüklə 265,2 Kb.
səhifə24/84
tarix03.03.2023
ölçüsü265,2 Kb.
#86539
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   84
entomologiya

Mübarizə tədbirləri. 1. Məhsul yığıldıqdan sonra dərhal dərin dondurma şumu aparılmalıdır.
2. Cərgəaraları becərilən bitkilərdə kultivasiya aparılmalıdır. Bunun nəticəsində sürfə və puplar mexaniki zədələnir və məhv olur.
3. Bitkilərin inkişafını sürətləndirmək məqsədilə aqrotexniki tədbirlər vaxtında həyata keçirilməlidir.
4. Böcəklərə qarşı kimyəvi mübarizədə Karate Zeon preparatı ilə 0,2 l/ha normasında istifadə olunur. Həmşinin Arrivo preparatı ilə 0,1 l/ha, Sumi-alfa 0,25 l/ha nomrasında tətbiq etmək olar.
Taxıl böcəyi (Zabrus tenebrioides G). Sərtqanadlılar dəstəsinin (Coleoptera) karabid böcəklər fəsiləsinə (Carabidae) daxildir.
Taxıl böcəyinin yetkin fərdi qara rəngdə olub, bığcıqları, ağız aparatı, pəncələri qonur qırmızıdır. Qanadüstlüyünün üzərində 9 zolaq vardır. Böcəyin uzunluğu 14-16 mm-dir.
Sürfəsi çirkli-ağ rəngdədir. Axırıncı yaşda sürfənin uzunluğu 25 mm-ə çatır.
Taxıl böcəyinin həyat tərzi prof.N.H.Səmədov tərəfindən ətraflı öyrənilmişdir.
Yetkin böcəklərə may ayının birinci yarısında təsadüf edilir. Böcəklər və onların sürfələri gecə həyat tərzi keçirir. Gün batan kimi onlar gizləndikləri yerdən çıxıb, sünbüllərə daraşır və bütün gecəni səhərə qədər təzə əmələ gəlmiş və dolmaqda olan dənlərlə qidalanır. Gün çıxan kimi böcəklər sünbüllərdən düşür və torpaq kəşəkləri altında gizlənir.
İsti yay günləri başladıqda böcəklər yay yuxusu keçirmək üçün 25-30 sm dərinliyə qədər torpağa girir və sentyabrın əvvəllərinədək davam edir. Böcəklər payızda cütləşdikdən sonra öz yumurtalarını (sentyabr-oktyabr) qoyurlar. Yumurtalar topa halında torpağın 7 sm-ə qədər dərinlikdə qoyulur. Bir dişi fərd 30-a qədər yumurta qoyur. Qoyulmuş yumurtalardan sentyabrın 2-ci yarısından sonra sürfələr çıxır. Sürfələr ömürlərinin çoxunu torpaqda keçirir və yer üzərinə gecələr çıxıb taxıl cücərtilərinin yarpaqları ilə qidalanırlar. Çeynənmiş yarpaqlar bir-birinə yapışmış sap yumağı şəklində görünür.
Gündüzlər sürfələr taxılın yarpaqlarını yuvasına çəkir və orada onu çeynəyr. Sürfələr olduqca acgöz qidalanır. Onlar yuvanın yaxınlığındakı cücərtiləri yedikdən sonra başqa yerə keçərək yeni yuvalar düzəldir və qidalanmağa başlayır.
Yazda, mart-aprel aylarında qışlamış sürfələr pup halına keçir.
Beləliklə, taxıl böcəyi ildə bir nəsil verir.

Yüklə 265,2 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   84




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin