Mövzu Entomologiya və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərərverən canlılar haqqında anlayış, onların növ tərkibi, çoxalma və inkişafı. Zədə və zərər. Plan

Qarğıdalının zərərvericiləri əleyhinə mübarizə tədbirləri sistemi. Qarğıdalı əkinlərini zərərvericilərdən mühafizə etmək məqsədilə qarşıalıcı və qırıcı mübarizə tədbirləri bütün ilboyu həyata keçirilməlidir.
Qarğıdalının zərərvericiləri əleyhinə mübarizə tədbirləri sisteminə aşağıdakı əsa tədbirlərin həyata keçirilməsi daxildir.
1. Qarğıdalı imkan daxilində tez və qıs müddətə yığılmalıdır.
2. Qarğıdalı kolları yığılan zaman çalışmaq lazımdır ki, gövdələr dibdən (yer səthindən 8 – 10 sm hündürlükdə) biçilsin. Bu tədbir tarlada qalan gövdə kəpənəyi tırtıllarının ehtiyatını xeyli azaldır.
3. Gövdə kəpənəyi və pambıq sovkası tərəfindən zədələnən bitki qalıqları bütün qış müddətində yığılmalı və müxtəlif məqsədlər (silos və s.) üçün sərf edilməlidir.
4. Bir çox zərərvericilərin qışlama yerləri və yaz dövründə qida mənbələri olan alaq otları, o cümlədən iri gövdəli alaq otları payızda biçilməli və yığılıb yandırılmalıdır.
5. Qarğıdalı gövdələri yığılan kimi tarlada qalan qalıqlar dərhal üzlənməli və bundan sonra dərin dondurma şumu aparılmalıdır. Pambıq sovkası, gövdə kəpənəyi, qarğıdalı böcəyi və mənənələrinin miqdarının azalmasında bu tədbirin böyük əhəmiyyəti vardır.
6. Əgər bitkinin gövdəsindən mal- qaraya yem və silos məqsədilə istifadə edilirsə, bu zaman onlar doğranəlmalıdır.
7. Təsərrüfatlarda yanacaq məqsədilə istifadə edilən qarğıdalı gövdələri may ayına qədər yandırılıb, qurtarmalıdır.
8. Müxtəlif qurdlar, yalançı məftil qurdları, payızlıq əkin sovkasının tırtılları və danadişi ilə mübarizə məqsədilə səpindən əvvəl qarğıdalı toxumları Kruizerlə istifadə edilməlidir.
9. Vegetasiya ərzində cərgə araları becərilməlidir. Bu tədbirin həyata keçirilməsi nəticəsində məftil qurdlar, yalançı məftil qurdlar, gəmirici sovkaların tırtılları, qarğıdalı böcəyi, pambıq sovkasının pupları və bir çox başqa zərərvericilər ya mexaniki surətdə əzilərək məhv edilir, ya da onlar üçün əlverişli olmayan şərait yaradılır.
11. Bir sıra zərərvericilərin, o cümlədən mənənələrin ilk çoxalma və yayılma mənbələri olan sahələrdə və sahə kənarlarında alaq otları müntəzəm məhv edilməlidir.
12. Qarğıdalı sahələrində mənənələr görünən kimi, onlar əleyhinə fosfamid və ya metafos emulsiyası çilənməlidir.
13. Toxumluq qarğıdalı əkinlərində sovkaya qarşı mübarizə pambıq əkinlərindəki kimi aparılmalıdır.
14. Yuxarıda qeyd edilən tədbirlərdən başqa qarğıdalı bitkisinin böyümə və inkişafını sürətləndirən, bununla da bununla da onun zərərvericilərə qarşı davamlılıq qabiliyyətini artıran bütün aqrotexniki tədbirlər vaxtında və düzgün həyata keçirilməlidir.