Mübarizə tədbirləri. 1. Məhsul tez yığılmalı və torpaqda olan pupları məhv etmək üçün sahə dərhal şumlanmalıdır.
2. Birillik paxlalı bitkilər ilə çoxillik paxlalı yem bitkiləri bir-birindən 1 km və daha çox məsafədə əkilməlidir. Belə olduqda birillik paxlalı bitkilərdən böcəklər çoxillik paxlalılar üzərinə keçməsinin qarşısı alınır.
3. Böcəklərə qarşı 80%-li sevinin islan tozundan (2 kq/ha) və yaxud 5%-li karate (0,3-0,4 l/ha), yaxud 35%-li fozalon (2 l/ha) preparatlarının emulsiyası ilə çiləmə aparılması məsləhətdir.
Noxud dənyeyəni (Bruchus pisorum L.) – Sərtqanadlılar (Coleoptera) dəstəsinin dənyeyənlər (Bruchidae) fəsiləsinin nümayəndəsidir.
Yetkin böcəklər 4-5 mm böyüklüyündə olub, qara rəngdədir. Kürəni-boz tükcüklərlə örtülmüşdür. Qanadüstlüyü qısa olduğundan qarıncığı tam örtmür. Üzərində qara və ağ ləkələr vardır.
Yumurtası sarı kəhrəba rəngindədir, nisbətən iridir, yaşıl paxla üzərində aydın seçilir.
Sürfəsi krem rəngində olub, 5-6 mm-dir yoğundur, bükülmüş şəkildədir və ayaqları yoxdur.
Pupu yetkin böcəyə bənzəyir, sarımtıl rəngdədir və böyüklüyü 4,5-5 mm-dir.
Noxud dənyeyəni monofaqdır və noxud bitkisi üzərində xüsusiyyətlənmişdir.
– Anbarlara yığılmış və tarlalara tökülmüş noxud dəni içərisində böcək halında qışlayır. Noxud bitkisi çiçəklədiyi vaxt qışlamadan çıxırlar. Böcəklər yaxşı uçmaq qabiliyyətinə malikdir və anbardan uzaq məsafəyə uça bilir. Böcəklər bir qədər çiçək pulcuqları və ləçəkləri ilə qidalandıqdan sonra yumurta qoymağa başlayırlar. Bir dişi fərd 200-ə yaxın yumurta qoya bilir. Yumurtalar cavan paxlalar üzərinə yapışdırılır. Yumurta qoyma 2 həftə davam edir. Qoyulmuş yumurtalardan 6-10 gün sonra krem rəngli kiçik sürfələr çıxır. Bu sürfələr ilk dəfə paxlaları üzdən gəmirir və bir azdan onların içərisinə daxil olaraq noxud dənləri ilə qidalanırlar. Sürfənin və eləcə də pupun bütün inkişafı bir noxud dənində gedir. Yayın sonunda sürfə dənin daxilində pup halına keçir. Sürfə pup halına keçməmişdən əvvəl dəndə iz açır ki, gələcəkdə böcəyin xaricə çıxması asanlaşsın.
Pupun inkişafı 3 həftə çəkir və pupdan çıxan böcək dənin içərisindən çıxmır, gələn yaza qədər orada qışlayır.
Noxud dənyeyəni ildə bir nəsil verir.
Noxud dənyeyəninin zədələdiyi dənlərin çəkisi azalır və keyfiyyəti aşağı düşür. Zədələnmiş dənlər pis dada malik olub, qida üçün zərərlidir.
