Mübarizə tədbirləri. 1. İmkan daxilində yonca dibdən çalınmalıdır.
2. Toxumluq üçün ikinci çalım saxlanmalıdır.
3. Yazda, vegetasiyanın başlanğıcında yoncalıqlar ağır malalarla malalanmalıdır. Bu tədbir nəticəsində uzunburunun miqdarı azalır və bitkinin böyüməsi sürətlənir.
4. Toxumluq üçün ayrılmış sahələrdə mübarizədə daxildən təsir edən preparatlardan istifadə etmək olar.
5. Kimyəvi mübarizədə hektara 0,24 l olmaqla Siperkor 25 EC preparatından istifadə olunması məsləhət görülür.
Toxumyeyən tixiuslar (Tychius cinsi). Böcəklər dəstəsinin (Coleoptera) uzunburun böcəklər (Curculionidae) fəsiləsinə daxildir.
Tixiuslar 2-3 mm böyüklükdə olmaqla bədənləri və qanadlarının üzəri sıx sarı və qızılı pulcuqlarla örtülmüşdür. Böcəklərin xortumu nazik və xeyli uzundur. Sürfələri çirkli-ağ rəngdədir və ayaqsızdır.
Azərbaycanda toxumluq yonca əkinində üç növ tixius: sarı (Tychius flavus B.), kürən (Tychius femoralis B.) və fır (Tychius medicaginis B.) böcəkləri zərər vurur. Bu zərərvericilərdən ən çox yayılanı və zərər verəni sarı tixiusdur.
Yonca tarlalarında torpağın 5-15 sm dərinliyində böcək fazasında qışlayır. Böcəklər mart ayından qışlama yerlərindən çıxmağa başlayır və havalar bir az isindikdən sonra yarpaqlar, gövdələr, bəzi hallarda qönçə və çiçəkləri zədələyir.
Yoncada yaşıl paxlalar əmələ gəldiyi dövrdə böcəklərin cinsi məhsulları yetişir. Onlar yumurtasını paxla boşluğuna qoyur. Dişi fərdin daxilində yumurtalar tədricən yetişdiyinə görə yumurtaqoyma müddəti xeyli uzanır.
Bir paxla daxilinə 1-5-ə qədər yumurta qoyulur. Yumurtalardan çıxan sürfələr paxla daxilindəki toxumlarla qidalanırlar. Hər bir sürfə ömrü boyu 2-7-yə qədər toxum yeyə bilir. Toxumların mum yetişmə dövründə sürfələr torpağa keçir və orada 7-10 gün müddətinə pup fazasına keçir. Pup dövrü 10-11 gün çəkir, sonra ondan çıxan böcəklər qışlamaq üçün torpaqda qalırlar.
Tixius böcəkləri il ərzində bir nəsil verir.
Mübarizə tədbirləri.1. Böcəklərin kütləvi surətdə qarşısını almaq məqsədilə toxumluq yoncanı yalnız bir il saxlamalı, toxum almaq üçün ikinci biçin yoncasından istifadə etməli və toxumluq yonca sahəsi köhnə yoncalıqlardan 1 km aralı olmalıdır.
2. Böcəklərə qarşı mübarizədə 5%-li karate (0,3-0,5 l/ha) və 40%-li fosfamid (2 l/ha) preparatlarının emulsiyasından çiləmə aparılması məsləhətdir.
