Yonca bağacığı (Adelphocoris lineolatus G.). Yarımsərtqanadlılar (Hemiptera) dəstəsinin bağacıqlar (Miridae) fəsiləsinə daxildir.
Yetkin fərdin bədəni uzunsov olub, 6,5-9,5 mm uzunluqdadır. Rəngi qonur, yaxud sarımtıl yaşıldır. Bağacığın qabaq kürəkciyində iki qara nöqtə vardır.
Sürfəsi yaşılımtıl-qonur rəngdə omlaqla, qanad başlanğıcları yeni əmələ gəlir.
Zərərverici bütün yonca sahələrində geniş yayılmaqla toxumluq və yemlik yoncaya zərər vurur.
Yonca bağacığı yumurta fazasında qidalandığı bitkinin gövdəsi daxilində qışlayır. Dişi bağacıq yumurtalarını bitkinin gövdəsi daxilinə qoyur.
Bir müddətdən sonra qışlamış yumurtalardan sürfələr çıxmağa başlayır. Sürfələr qidalandıqdan 25-30 gün sonra yetkin hala keçir. Bir qədər sonra yetkin dişi fərdlər yumurta qoymağa başlayır ki, bunlardan sonra ikinci nəslin sürfələri çıxmağa başlayır.
Yetkin fərdlər və sürfələr yoncanın gövdəsinin, yarpaqlarının, qönçələrinin və çiçəklərinin şirəsini sorur. Nəticədə qönçə və çiçəklər quruyaraq tökülür, gövdələrin ucları isə quruyur.
Bağacıqlar yumurtalarını bitkinin cavan gövdələrinə, əsas etibarilə onların aşağı hissəsinə qoyur. Dişi fərdlər yumurta qoymazdan əvvəl xortumları vasitəsilə gövdədə deşiklər açır və yumurtalarını həmin deşiklərin içərisinə qoyur. Hər gövdəyə 20-ə qədər yumurta qoyulur. Bir dişi 40-a qədər yumurta qoya bilir.
Azərbaycanda yonca bağacığınını 4-5 nəsil verməsi ehtimal olunur.
Mübarizə tədbirləri.1. Gövdə daxilində yumurtaların qışlamasının qarşısını almaq məqsədilə yemlik və toxumluq yoncalar dibdən biçilməlidir.
2. Toxumluq yonca sahəsində bağacığa qarşı mübarizə məqsədilə çiçəkləmə fazasından əvvəl 2,5%-li desis (0,3-0,4 l/ha), Bİ-59 (1,5-2 l/ha) və s. preparatlarının emulsiyası ilə çiləmə aparılması məsləhət bilinir.
Mövzu 7. Üzüm tənəklərinin zərərvericiləri və onlarla mübarizə tədbirləri İsmayıl-zadə N.N.
Məmmədov V.Ə.
PLAN:
Fillokseranın morfoloji quruluşu, bioloji xüsusiyyəti və onunla mübarizə tədbirləri.
Üzüm unlu yastıcasının morfoloji quruluşu və bioloji xüsusiyyəti, onunla mübarizə tədbirləri.
Salxım yarpaq bükəninin morfoloji quruluşu və bioloji xüsusiyyəti, onunla mübarizə tədbirləri.
Zaqafqaziya mərmər böcəyinin morfoloji quruluşu və bioloji xüsusiyyəti, onunla mübarizə tədbirləri.
ƏDƏBİYYAT
Məmmədova S.R., Xəlilov B.B. – Kənd təsərrüfatı entomologiyası. Baki, 1986
Xəlilov B.B., Səmədov N.H. – Azərbaycanda üzüm zərərvericilərinin kataloqu və təyinetmə cədvəli (dərs vəsaiti). Kirovabad, 1989
Xəlilov B.B., Əhmədov S.Ə., Əzimov A.M. – Azərbaycanda üzüm tənəklərinin zərərvericiləri və xəstəlikləri. Gəncə, 2000.
Rəsulov F.F. – Üzümlüklərdə salxım yarpaqbükəni əleyhinə feremon tələlərdən istifadə edilməsinin perspektivləri. Gəncə, 2005
5.Alaoglu Ö., Boyraz N. - Bitki koruma. Selçuk Üniversitesi, Ziraat
Guncan A.,B. Aştaş K.K. fakültəsi, Bitki koruma bölümü, 2014, 265 s.
Горбацов И.В., Грилченко
В.В., Захваткин Ю.А. - Зашита растений отвредителей
Москва, 2002, 472с
