Mövzu Entomologiya və kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərərverən canlılar haqqında anlayış, onların növ tərkibi, çoxalma və inkişafı. Zədə və zərər. Plan


Düyü uzunburnu (Sitophilus oryzae L.)



Yüklə 265,2 Kb.
səhifə63/84
tarix03.03.2023
ölçüsü265,2 Kb.
#86539
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   84
entomologiya

Düyü uzunburnu (Sitophilus oryzae L.) – Böcəklər (Coleoptera) dəstəsinin uzunburun böcəklər (Curculionidae) fəsiləsinə mənsubdur.
Yetkin böcək anbar uzunburnuna oxşardır, uzunluğu 3 mm-ə çatır. Ön kürəkciyin üzərində külli miqdarda nöqtələr şəklində çökəkciklər vardır. Qanadları üzərində nöqtələrdən təşkil olunmuş uzununa şırımlar uzanır.
Düyü uzunburnu uçmaq qabiliyyətinə malikdir. Sürfəsi, yumurtası və pupu anbar uzunburnuna oxşardır.
Zərərverici una, düyüyə, qarğıdalıya, arpaya, buğdaya, çörəyə, alma qaxına, şabalıda, makarona və s. zərər verir. Düyü uzunburnunun yaşayış tərzi və zədələmə xüsusiyyəti bir çox cəhətdən anbar uzunburnunda olduğu kimidir.
Düyü uzunburnu başqa anbarlara ancaq yoluxmuş məhsullar vasitəsilə deyil, uçmaqla da keçə bilir. Dişi fərdlər daha çox yumurta qoymaq qabiliyətinə malikdir. O, 500-dən artıq yumurta qoya bilir. Yumurtanın inkişafı 6-9, sürfəninki 12-17, pupunku isə 7-9 günə başa çatır. Böcəklər 3-8 həftə yaşaya bilir. O, tarla şəraitində də yaşayır, inkişaf edir və çoxalır. Tarlada əsasən qarğıdalı ilə qidalanır. Sürfələr ən quru dənlərlə qidalanır. İl ərzində 8-ə yaxın nəsil verir.
Çörək yonucusu (Stegolium paniceun L.) – Böcəklər (Coleoptera) dəstəsinin, yonucular (Anobiidae) fəsiləsinə mənsubdur.
Yetkin böcək silindrik formadadır və ön kürəkciyi iridir. Bədəni açıq-qəhvəyi, yaxud qırmızımtıl-qonur rəngdədir. Üzəri ipəkvari tükcüklərlə örtülmüşdür. Uzunluğu 3-8 mm-dir. Sürfəsi qövs şəklində bükülməklə 3 cüt döş ayağına malikdir. Bədəni çirkli-ağ rəngdədir.
Zərəverici müxtəlif məhsullara – kofeyə, suxariyə, makarona, una, şokolada, müxtəlif dənlərə və s. zərər vurur.
Çörək yonucusu iyun-iyul aylarında uçur. Bir müddətdən sonra yumurta qoymağa başlayır. Bir dişi böcək məhsulların üzərinə topa halında 140-a qədər yumurta qoya bilir. Hər bir topada 40-a qədər yumurta olur. Yumurta daxilində rüşeymin inkişafı 8-12 gündə başa çatır.
Yumurtadan çıxan sürfə 1,5-2 ay müddətində inkişafını başa çatdırır. Sürfələr qidalandığı məhsullarda izlər açır. Unda olduqda topa düzəldir və onun daxilində puplaşır. Sonrakı nəsillərin inkişafı birinci nəsildəki kimi gedir. İl ərzində 4-ə yaxın nəsil verir.

Yüklə 265,2 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   84




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin