Mövzu Layihə nədir? Layihəni xarakterizə edən əsas xüsusiyyətlər

İdarəçiliyin monitorinqi. Təşkilatlarda layihə idarəçəliyi metodunun həyata keçirilməsi vaxtaşırı olaraq mahiyyət dəyişiklikləri ilə bağlıdır. Layihə idarəçiliyi metodunu işə salmaq məqsədilə baş idarədən tam dəstək alınmalıdır. Bir çox təşkilatlarda problemlərin yaranması idarəçilik haqqında ya düzgün məlumatların olmamasındadır, yaxud bundan xəbərsizdirlər. Layihə ofisini təmsil edən layihə idarəçiliyi üzrə məsləhətçilər və mentorlar menecerlərə layihə idarəçiliyi və həmin idarəşilik üsulu ilə bağlı irəli sürülən tələbələri tədris etməlidirlər. Məsələn, layihələr üzərində səmərəli nəzarət təşkilatların mövcud fəaliyyətə əsaslanan mühasibat sistemi qəbul etməsini tələb edir. Layihə idarəçiliyi mentorları menecerlərə fəaliyyətə əsaslanan mühasibat sistemini öyrədə bilərlər. Bu əsasda tədris aparılmadan onlar ümumi mühasibat qaydalarına tam şəkildə uyğunlaşa bilməzlər.
Məsləhətçilərin və mentorların xüsusiyyətləri. Layihə ofisini layihə idarəçiliyi üzrə məsləhətçilər və mentorlarla təmin etmək məqsədilə iki əsas vəzifə nəzərdə tutulmalıdır:
▪ Standart məsləhətçilər- layihənin idarə edilməsi üzrə ən azı beş illik təcrübəyə malik olmalı və qrafiklərin qurulması, budcənin tərtib edilməsi və ehtiyatların paylanması bacarığına malik olmalıdırlar;
▪ Baş məsləhətçilər – standart məsləhətçilər üçün şamil edilən tələblərdən başqa, mühim əhəmoyyət kəsb edən, layihələrin icrası üzrə 10-15 illik təcrübəyə malik olmalıdır.
Layihə idarəçiliyi üzrə məsləətçilərin və mentorların səmərəli fəaliyyət göstərməsi üçün onların ən yüksək ixtisas səviyyəsinə malik olması zəruridir. Onlar etibarlı olmalıdırlar. Onların idarəetmə sahəsində bilik və təcrübəsi onların nüfuzunu qaldıran ilkin şərtlərdən biri olmalıdır. Təşkilata daxil olan işçi heyyəti həmin şəxsləri layihə idarəçiliyi üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssis kimi işə cəlb etməzsə, təşkilat buna görə çox şey itirə bilər.
Onların ekspert kimi nüfuzunu müəyyənləşdirən yollardan biri yalnız layihə idarəçiliyi ixtisasına yiyələnmiş şəxsləri işə görütməkdir. Həmin şəxslərin layihə idarəçiliyi üzrə biliklərə yiyələnməkdə yüksək səviyyəni nümayiş etdirməsi buna əyani sübutdur. Bundan başqa, məsləhətçilər və mentorlar uzun illər boyu qazandıqları təcrübəyə söykənənbiliklərini nümayiş etdirməklə məhz nəzəriyyəçi yox, praktik olduqlarını sübut etməlidirlər.
Məsləhətçi və mentorların qrafik qurulması , büdcə və ehtiyatların bölüşdürülməsi kimi standart sahələrdə ekspert olması zəruriyyəti meydana çıxdıqda , onlar marketinq , maliyyə müqavilələrinin bağlanması və insan münasibətləri prinsiplərini mənimsəmiş mütəxəssislər olmalıdırlar. Məsləhətçilərin malik olduğu dəyərlərin bir çoxu onların layihə məsələlərini çox geniş biznes konteksinə inteqrasiya etmək bacarığı ilə əlaqələndirilir.
Bəzi təşkilatların güclü məsləhətçi və mentorlar qrupuna malik olması ona görə meydana çıxır ki, həmin şəxslər onlara ucuz başa gəlmir. Baş məsləhətçilərin və mentorların maaşı texniki təşkilatlarda əksər baş mühəndislərin maaşından aşağıdır. Bununla belə, uğurlu şəkildə seçilmiş məsləhətçi və mentorlarla istədikləri məvacib ödənilməlidir. Bunu da dərindən dərk etmək üçün aşağıdakı əhvalatı nəzərdən keçirək:
Sistemin inteqrasiyası firmasının layihə ofisinin rəhbəri bankın komputer şəbəkəsi administratorundan telefon vasitəsi ilə mətiqsiz bir təklif alır. Layihə çox tələsik şəkildə planlaşdırılmış və hal- hazırda onu əvvəlki vəziyyətinə qaytarmaq üçün xeyli vaxt tələb edir. Layihə demək olar ki, çox pis vəziyyətdədir və mühasibat meneceri müəyyən sorğulara cavab verə bilmir. Bank müqavilə xitam verilməsi təhlükəsi qarşısındadır.
Mühasibat meneceri əhvalatı dinlədikdən sonra ona deyir ki, o ayda 1500 ABŞ dollara işləməyə razı olan məsləhətçi tapa bilər. Mühasibat meneceri cavab verir. “Çox yaxşı. Biz bu layihəni işə sala bilməyəcəyimiz halda üzləşəcəyimiz itkilərlə müqayisədə məsləhətçinin məvacibi çox az məbləğdir”. Məsləhətçi, layihə problemlərini həll etmək üçün üç ay ərzində cəmi 45000 ABŞ dolları sərf edir. O hesablamışdı ki, layihənin uğursuzluğa düçar olduğu halda şirkətə 7.2 milyon ABŞ dolları xərc çəkmək lazım olacaqdı.