Auditin yaranma tarixi çox qədimdir. Hələ Yaxın Şərqin qədim sivilizasiyası dövründə (e.ə. 4000-ci il) dövlətlər yаrаnmış, təsərrüfat fəaliyyəti qurulmaüa və onlar öz gəlir və xərclərin hesablamаq üçün hesabatların tərtib olunmasına başlamışdır. Bu isə öz növbəsində məmurlar tərəfindən səhvlərin və sui istifadənin azalmasını təmin etmək məqsədi ilə auditin təşkil edilməsi zəruriyyətini doğurmuşdur.
Auditin keçirilməsi haqqında ən qədim məlumatlar b. e. ə. 700-cü ilə, Çinə aiddir.E.ə. V əsrdə Afinada dövlətin gəlir və xərclərinə auditorların üzv olduqları xalq yıüıncaüının maliyyə orqanı nəzarət edirdi. Romada dövlətin maliyyəsinə Senat tərəfindən nəzarət edilirdi, auditorlar isə xəzinədarın nəzarəti altında dövlət büdcəsini yoxlayırdılar.
Fəaliyyət növü kimi auditə IX əsrdə Ingiltərədə kadastr Vilhelm tərəfindən "Ingiltərə təsərrüfat həyatında hesab və ölçüyə" təkan verildi. Bu zaman romalıların mühasibat qaydaları iqtisadi halların uçota alınmasında istifadə olurdu. Məhz o vaxt mühasib (accountant) ümumi anlayışından auditor (auditor) anlayışı ayrılmaüa başlamışdır. Kralın audit haqqında ilk yazılı məlumat XIII-XIV əsrlərə aid edilir. Belə ki, məsələn, 1298- ci ildə Ingiltərədə tərkibində şəhərin meri, munisipalitet üzvləri, şerif və digər şəxslər daxil olan auditor komissiyası tərəfindən London Sitinin qofmeystrinin fəaliyyəti yoxlanılmışdır. Artıq 1324-cü ildə kralın yazılı fərmanı ilə Oksford, Berkşir, Cənubi Emiton, Uils, Samset və Dorsetdə auditorlar təyin edilmiş, uçot kitablarından məhkəmədə sübut kimi istifadə olunmaüa başlamışdır.
Mühasibat uçotu haqqında elmin əsaslarını əks etdirən, mühasibat uçotuna həsr edilmiş ilk kitabın - "Hesablar və yazılışlar haqqında trakt”ın müəllifi Luk Paçoli (1445-1515) nəzarətin zəruriliyini göstərmişdir. O yazırdı ki, Senat düzəlməyən maklerləri və mühasibləri ciddi cəzalandırır və "mən əvvəllər buraxdıüı səhvlərə görə cəzalandırılan çox insanları tanıyırdım. Düzgün olaraq həmin təşkilatlarda kitabların doğru və ya yanlışlıqlara yol verilməklə tərtib olunmasını yoxlayan şəxslər təyin edildi".
Artıq 1773-cü ildə Edinburqun ünvan kitabında yeddi auditorun adı, 1805-ci ildə ayrıca nəşr olunmuş ilk auditor məlumat kitabında 17 auditorun adı göstərilmişdir. Uilyam Velş Deylot ilk professional auditorlardan biri sayılır. O, auditor yoxlamalarında özünü göstərmiş mütəxəssis kimi məşhur idi. 1853-cü ildə rəsmi olaraq auditorların Edinburq institutu təsis edildi. Böyük Britaniya auditin vətəni hesab edilir. Burada 1844-cü ildə səhmdar şirkətlərin mühasibat kitablarının və hesabatlarının sərbəst mühasiblər tərəfindən yoxlanmasını və yoxlamanın nəticələrinin səhmdarlara çatdırılmasını nəzərdə tutan qanunlar paketi qəbul edilmişdir. Deylot ingilis dəmir yolu və mehmanxana biznesi üzrə maliyyə hesabatı sistemini işləyib hazırlamışdır ki, həmin sistemin əsasları indi də onun vətəni Ingiltərədə tətbiq edilir.
ABŞ-da 1887-ci ildə Auditorlar Assosiasiyası təsis edildi, 1896-cı ildə Nyu-York ştatında qanunvericilik əsasında auditor fəaliyyəti reqlamentləşdirilmişdir.
1867-ci ildə Fransada müfəttişlər tərəfindən səhmdar cəmiyyətlərin balanslarını yoxlamaq və qiymətləndirməyi nəzərdə tutan qanunlar təsdiq edildi. Almaniyada da 1870-ci ildə auditin tətbiqi üzrə müəyyən cəhdlər olmuşdur.
Maliyyə hesabatları göstəricilərinin dürüstlüyünün təsdiq edilməsinə istifadəçilərin marağının artması auditorların hazırlanmasında keyfiyyətin yüksəldilməsinə təsir göstərmiş və artıq 1854-cü ildə Ingiltərədə ilk diplomlu mühasib şəhadətnaməsi verilmişdir. Müfəttişlərin (auditorların) rəsmi adları müxtəlif ölkələrdə fərqlidir. Məsələn, Ingiltərədə və bir sıra ingilisdilli ölkələrdə mühasibat uçotu peşəkarları "imtiyazlı mühasiblər" (chartered accountants), ABŞ-da "yüksək ixtisaslı diplomlu mühasiblər" (Certified Public Accountant), Fransada - "mühasib-ekspertlər (Expert Comtable) və "hesablar üzrə komissarlar" Comissair aux covptes), Almaniyada - "təsərrüfat nəzarətçiləri" (Wirtschaftsprufer) və ya "kitabların nəzarətçiləri" (Buchprufer) adlandırılır. ßksər ölkələrdə auditorların yüksək təhsil alması, müəyyən iş staúına malik olması, ixtisas imtahanlarını verməsi və nəhayət, təmiz imicinin olması əsas şərtdir.
Respublikamızda auditin inkişafı və formalaşması aşağıdakı xronoloji ardıcıllıqla getmişdir. 1991-ci il iyulun 31-də AR NK-nin «Azərbaycan Respublıkasının Maliyyə Nazirliyi yanında Təsərrüfat Hesablı Auditor Mərkəzi yaradılması haqqında» qərar qəbul edildi. Nəzarət-təftiş işini təkmilləşdirmək, bütün mülkiyyət formalarının qorunmasını təmin etmək, sui-istifadə və rəqəmləri şışirtmə faktlarının qarşısını almaq üçün AR NK MN yanında Təsərrüfat Hesablı Audıtor Mərkəzi haqqında Əsasnaməni təsdiq etmişdir. AR NK-nin 1992-ci il 27 mart tarixli 157 saylı qərarına əsasən A R MN-də audit xidmətinə xüsusi razılıq verilməsinə dair Lisenziya Komissiyası yaradılmışdı. 16 sentyabr 1994-cü ildə «Auditor xidməti haqqında» AR-nın Qanunu qəbul edildi və həmin Qanunun qüvvəyə minməsi barədə 20 iyun 1995-ci ildə xüsusi qərar qəbul edilmişdir. Respublikamızda auditin struktur formalaşması və fəaliyyəti üçün AR MM 19 sentyabr 1995-ci il tarixli qərarı ilə «Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası haqqında» Əsasnamə təsdiq etmişdir. Audit fəaliyyətinin respublıkamızda daha da təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə AR MM 12 mart 1996-cı ildə iki mühüm qərar qəbul etmişdir: «Azərbaycan Respublikasında auditorların və auditor təşkilatlarının qeydiyyatı barədə»; «Azərbaycan Respublıkasının Audıtorlar Palatası haqqında» Əsasnaməyə əlavələr və dəyışikliklər haqqında. 1996-cı il aprelin 4-dən AR Auditorlar Palatası müstəqil qurum kımi öz fəaliyyətinə başlamışdır. Hazırda Auditorlar Palatası respublikamızda auditor fəaliyyətıni tənzimləməklə yanaşı, bu sahənin inkişafına, təkmilləşdırilməsinə dair mütəmadi tədbirlər sistemi hazırlayaraq dövlətin təsərrüfat subyektlərinin və auditorların mənafeyinin müdafiəsini təmin edir və audıt xidmətinin beynəlxalq standartlarda qurulması istiqamətində əməli-praktiki işlər görür.