|
CƏDVƏL. 1. REKREASİYA - TURİZM EHTİYATLARININ TƏSNİFATI.
13
Mövzu: 2. Təbii rekreasiya-turizm resursları
Plan:
İqlim komfortluğunun turizm resursu kimi səciyyəsi
Komfort hədlərin müəyyənləşməsi
Landşaft ekzotikliyi və təbiət abidələri
İqlimin kurort ehtiyatı kimi təsnifatında əsas göstəricilərinin qruplaşdırılması istirahət və turizmin təşkili ilə yanaşı aeroterapiya, helioterapiya müalicəsinin aparılmasında rolu ilə də bağlıdır. Buna görə də, kurortoloqlar və iqlimşünaslar iqlim ehtiyatlarından turizm baxımdan istifadəsi üçün hava siniflərini ayırmışlar. İqlimşünaslar 16 hava sinfini ayırırlar. Bunlardan kurort-turizm baxımından istifadə imkanlarını aşağıdakı qruplara bölmək olar:
Günəşli isti-quru hava şəraiti. Əksər hallarda temperatur komfort hədlərindən yüksək olur, isti diskomfort şərait tez-tez təkrarlanır. Güclü hipertemiya şəraiti yaransa da, qızmar günəş iqlimlə müalicə imkanlarını
məhdudlaşdırır. Bununla
|
yanaşı səhər və axşamüstü
|
dənizsahili ərazilərdə
|
helioterapiya müalicəsini
|
aparmaq mümkündür.
|
|
|
Qeyd olunan iqlim
|
xüsusiyyətləri səhra və yarımsəhra
|
rayonları üçün
|
səciyyəvidir. Belə rayonlarda istirahət və turizmin təşkili
|
üçün
|
az şərait vardır.
|
Bunun da səbəbi mikroiqlim elementlərindən başqa digər turizm ehtiyatlarının olmamasıdır. Digər tərəfdən mikroiqlim şəraitindən istifadə edərək dəniz sahili ərazilərdə istirahət və çimərlik turizmini inkişaf etdirmək mümkündür.
Azbuludlu mülayim hava (III sinif). Əvvəlki hava sinifindən fərqi quraqlığın az, temperatur şəraitinin isə istirahət, müalicə və idman turizmi üçün
əlverişli olmasıdır. Bu hava sinifində nisbi rütubətliliyin normaya yaxın olması diskomfort havaların tez-tez təkrarlanmasına imkan vermir. Bununla yanaşı yayda havanın mülayim keçməsi istirahətin təşkili üçün əlverişli şərait yaradır. Bu hava sinifi mülayim enliklər üçün səciyyəvidir. Xüsusilə Avropanın Atlantik okeanı sahillərində daha çox müşahidə edilir.
14
3. Azbuludlu, yayı quraq hava (IV-V sinif). Aralıq dənizi iqlim tipi üçün
səciyyəvi olmaqla, istirahət və turizmin
|
təşkili
|
üçün
|
əlverişli şəraitə malikdir.
|
Buna
|
görə də
|
turizm və
|
istirahət
|
|
baxımından
|
intensiv mənimsənilmişdir.
|
Bu hava siniflərində rütubətlənmənin
|
azlığı
|
və mövsüm dövründə müşahidə
|
edilən isti quru iqlim, komfort
|
havaların
|
tez-tez təkrarlanması kurort və
|
turizmin inkişafı üçün əlverişli şərait yaradır. Qeyd olunan hava
|
sinifləri
|
Aralıq
|
dənizi sahili kurortlarında,
|
ABŞ
|
Kaliforniya sahili istirahət mərkəzləri üçün
|
səciyyəvidir. Alp və Qafqaz dağlarının
|
|
bəzi kurortlarında yay aylarında qeyd
|
olunan iqlim sinifi müşahidə edilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Tutqun və yağışlı hava sinifləri (VI-VII). Kurort və istirahətin
|
təşkili
|
üçün
|
az əlverişlidir. Bu
|
hava sinifində temperatur aşağı, nisbi rütubətlik isə
|
yüksək olur. Xüsusilə yayda müşahidə
|
olunan tutqun
|
buludlu
|
havalar
|
istirahətin təşkili üçün əlverişsiz şərait
|
yaradır. Belə hava
|
şəraiti dağlıq və
|
dağətəyi ərazilərdə, musson iqlimin dəniz sahillərində müşahidə edilir.
|
|
Bununla yanaşı qruplaşdırılan
|
hava
|
siniflərindən
|
X-XII az şaxtalı
|
olmaqla kurort
|
və turizmin təşkili
|
üçün
|
nisbətən
|
yararlıdır.
|
Burada güclü
|
şaxtaların müşahidə edilməsi, yay mövsümündə rütubətli havanın müşahidə
olunması istirahət və turizmin təşkili üçün əlverişsiz şərait yaradır.
|
|
|
|
|
Digər
|
hava
|
sinifləri də
|
istirahət
|
və turizmin
|
təşkili
|
üçün
|
az
|
əlverişli şəraitə malikdir. Xüsusilə
|
XIII, XIV, XV hava sinifləri
|
çox
|
şaxtalı
|
olduğuna görə yay istirahət mövsümündə turizmin inkişafı
|
üçün
|
əlverişsiz
|
şərait yaradır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bu baxımdan ərazinin iqlim elementlərinə görə öyrənilməsi,
|
onun
|
komfortluq
|
göstəriciləri turizm
|
baxımdan
|
istifadə
|
|
imkanlarına
|
uyğun
|
qiymətləndirilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Turizmin iqlim
|
komfortluğu
|
aşağıdakı amillərə əsasən müəyyənləşdirilir:
|
günəşli və
|
açıq havaların təkrarlanması,
|
ekvivalent,
|
effektiv
|
temperaturun
|
dəyişməsi,
|
günəşli günlərin sayı və günəşli saatların miqdarı, havada
|
rütubətin
|
miqdarı, sürəti saniyədə 5m-dən
|
az olan
|
küləkli
|
günlərin
|
sayı
|
və
|
s.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15
|
Həmçinin diskomfort şərait üçün lazım olan mənfi təsiredici amillər birlikdə araşdırılır. Ərazinin iqlim komfortluğunun öyrənilməsində Ə. C.
Əyyubovun xidmətlərini göstərmək olar. Ərazi rekreasiya komplekslərində iqlim komfortluğunda əsas elementlərinə il ərzində fəal temperatur cəmi və komfort hədlərin müəyyənləşdirilməsi ilə birbaşa bağlıdır.
Komfort hədlərin müəyyənləşməsi əsasən temperaturdan asılı olduguna görə bu da ərazinin coğrafi mövqeyindən, relyefindən və iqlimin üfüqi və
şaquli qurşaqlarından asılı olaraq dəyişir. Belə ki, mülayim enliklərdə
məskunlaşmış əhali üçün komfort hədlərin dəyişməsi 15-180, rütubətlənmə 60-65%, gücü saniyədə 5m-dən çox olan küləkli günlərin təkrarlanmasını mövsüm dövründə 30-35% - ə qədər olması komfort həddi kimi qəbul edilir. Bu göstərici yarımquraq və ya orta enliklərdə müvafiq olaraq 20-230C temperatur
həddi, 55-60%-ə qədər rütubətlənmə, həmçinin küləkli günlərin nisbətən çoxluğu
ilə müəyyənləşir. Tropikə yaxın isti qurşaqlarda isə temperatur göstəricisi 28-310C-ə qədər çata bilir.
Effektiv-ekvivalent temperatur şəraitində insanların istirahət və
sağlamlığının bərpası üçün ən optimal variant yarıquraq ərazilərdə olan
temperatur və
|
rütubətlənmə göstəricisi
|
götürülür.
|
Belə ki, hazırda turizmin
|
daha çox inkişaf
|
etdiyi Qara və Aralıq dənizi
|
|
sahilləri,
|
Karib
|
hövzəsi
|
bölgələriiqlim
|
komfortluğunun hədləri
|
əksər tədqiqatçılar tərəfindən
|
20-230,
|
kütləvi
|
istirahət mövsümündə
|
isə 250-yə
|
qədər dəyişməsi optimal göstərici
|
sayılır.
|
Bunula
|
yanaşı
|
mikroiqlim
|
şəraitinin
|
turizm
|
baxımından
|
qiymətləndirilməsi aero və helio
|
terapiya
|
müalicələrinin aparılması baxımdan
|
da qiymətləndirilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Belə ki, diskomfort temperatur şəraiti helioterapiya müalicəsinin
|
aparılmasına əlverişli imkanlar
|
|
yaratmaqla
|
yanaşı,
|
istirahətin digər növlərinin
|
təşkili
|
üçün
|
də
|
nisbətən məqsədəuyğun ərazi sayılır. Məsələn: Türkiyənin
|
Egey bölgəsindəki
|
diskomfort şərait temperatur göstəricilərinə görə
|
nisbətən
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
|
yüksək olsa da
|
burada
|
digər rekreasion resurslardan birgə istifadə etməklə
|
kurort sağlamlıq
|
mərkəzlərinin təşkili geniş yayılıb.
|
|
|
|
Digər tərəfdən Abşeronda
|
günortaya
|
qədər
|
və günortadan
|
sonra
|
yay
|
istirahət
|
mövsümündə
|
mövsümündə
|
helioterapiya müalicələri
|
üçün
|
əlverişli şərait olsa da Şəki-Zaqatala
|
bölgəsinin Marxal, Durca, İlisu istirahət
|
mərkəzlərində komfort temperatur hədləri 18-200-yə qədər yüksələ bilir.
|
|
|
Havada oksigenin çoxluğu, ətraf mühitin dəyişməsinin zəif
|
olması
|
insanların sağlamlığı
|
və istirahəti
|
üçün
|
əlverişli
|
şərait yaradır. Bu
|
baxımdan iqlim
|
komfortluğunun müəyyən
|
edilməsində
|
havada
|
olan
|
oksigenin miqdarının yüksək olmasının
|
nəzərə alınması vacibdir.
|
|
İqlimin
|
komfort hədlərinin
|
müəyyənləşdirilməsində əsas göstəricilərdən
|
biri də əhalinin şaquli qurşaqlıq
|
üzrə
|
məskunlaşması
|
ilə bağlıdır. Belə ki,
|
dağətəyi və
|
dağlıq
|
ərazilərdə məskunlaşanlar
|
günəş radiyasiyasının az olduğu
|
ərazilərdə yayılan əhali üçün istirahətinin təşkili iqlim komfortluluğu baxımından dənizsahili bölgələrə, yarıquraq ərazilərə istiqamətlənmiş olur. Məsələn:
Avropanın
|
Aralıq
|
dənizi
|
sahillərində,
|
xüsusilə
|
Yunanıstan,
|
İtaliya,
|
İspaniya,
|
Fransa ərazilərində
|
|
mövsüm
|
dövründə
|
istirahət edən xarici
|
turistlərin əksəriyyətini
|
Avropanın
|
daxili
|
və şimalından
|
gələnlər
|
təşkil edir.
|
ABŞ-da
|
yerli
|
|
turizm
|
|
hərəkatında
|
Kaliforniya və Florida sahillərinə gələnlər
|
ümumi daxili
|
|
turizm
|
|
hərəkatının 48%-ni
|
təşkil edir. Bu
|
göstəricilər onu
|
deməyə imkan
|
verir
|
|
ki, istirahət mövsümündə əhalini dənizsahili-yarıquraq
|
ərazilərə meyl etməsi üstünlük təşkil edir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Komfort zonası coğrafi enlikdən, yaşayış məntəqəsinin
|
hündürlüyündən,
|
insanın həyat tərzindən,
|
iş xüsusiyyətlərindən, yaşından,
|
orqanizmin
|
isti və
|
soyuğa davamlılığından
|
asılıdır.
|
Buna
|
görə
|
də komfort
|
temperatur
|
hədlərinin müəyyənləşdirilməsində vahid fikir formalaşmamışdır.
|
|
|
İqlim komfortluğuna təsir edən amillərdən biri də
|
ərazinin rütubətlənmə
|
dərəcəsidir. İnsanların həyat fəaliyyəti üçün normal
|
rütubətlənmə 50-60% təşkil
|
edir. Bu
|
rütubətlənmə
|
göstəricisinin
|
təkrar
|
olunması isə turizm
|
və istirahət
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17
|
baxımdan daha çox mənimsənilən ərazilərdə özünü göstərir. Belə ki, Xəzər sahillərində qeyd olunan rütubətlənmə mövsüm dövründə coğrafi mövqeyindən asılı olaraq 50-70%, Qara dənizin Bolqarıstan və Ukrayna sahillərində 65%, Aralıq dənizi sahillərində 60% -ə qədərdir.
Yuxarıda qeyd olunanlarla yanaşı iqlim komfortluğunda yay və qış turizm mövsümləri də ayrılır. Yay mövsümü üçün əsas göstəricilər kütləvi isturahətin təşkili ilə yanaşı, çimərliklərdən istifadə müddəti, iqlimlə müalicə imkanları nəzərə alınır. Bu baxımdan yay istirahət mövsümü üçün müəyyənləşdirilən iqlim komfortluğunun əsas göstəricilərinə aşağıdakılar aiddir:
Orta aylıq temperatur 18-230C, orta sutkalıq temperatur 200C, sutkalıq amplituda 12-150C – dən çox olmamalıdır.
Rütubətlənmə göstəriciləri 40-60%, o cümlədən dumanlı və rütubətli havaların təkrarlanmasının mövsüm dövründə 20-30% - dən çox olmaması.
Küləyin sürətinin 3-5 m/san. Çatması, 5m/san-dən çox olan soyuq küləklərin təkrarlanmasının 20% - dən çox olmaması.
Çimərliklərdə dəniz suyunun
|
temperaturunun
|
20-240C təşkil etməsi
|
və 170C – dən az olan temperaturun olmaması.
|
|
|
|
|
|
|
Qış
|
turizm mövsümü
|
idman tədbirləri
|
və
|
xizəklə
|
gəzinti ilə
|
bağlıdır.
|
Burada qış turizmi üçün müəyyən edilən iqlim göstəriciləri
|
aşağıdakı kimi
|
dəyişir:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Qış mövsümündə qarın qalınlığının 30 sm az olmaması;
|
|
|
- Orta aylıq
|
temperaturun
|
-5-dən - 150C-yə
|
qədər
|
dəyişməsi. Həmçini
|
qeyd olunan temperaturun
|
mövsüm dövrünün 50% - dən çoxunu əhatə etməsi;
|
- Güclü
|
soyuq küləklərin
|
təkrarlanmasının
|
azlığı. Xüsusilə
|
soyuq
|
küləklərin sürətinin 10-15 m/san – dən az olması;
|
|
|
|
|
|
|
İqlimşünaslar isti
|
və
|
soyuq
|
diskomfort
|
şərait
|
də
|
ayırılar. İsti
|
diskomfort
|
şərait
|
yuxarıda qeyd olunmuş iqlim
|
elementlərindən
|
yüksək
|
olması
|
ilə
|
müəyyənləşir.
|
Burada temperatur
|
komfort
|
şəraitindən
|
7-100C
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18
|
yüksək
|
olması,
|
komfort
|
hədlərinə
|
mane olan külək və rütubətlənmənin
|
çoxluğu ilə müəyyənləşir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Soyuq diskomfortda isə komfort
|
|
temperatur
|
hədlərinin 5-80C
|
aşağı
|
olması ilə müəyyənləşir.
|
Soyuq
|
diskomfort
|
şərait
|
|
yay
|
aylarında
|
temperaturun aşağı düşməsi
|
ilə
|
yanaşı rütubətlənmənin
|
artması
|
ilə də
|
müəyyənləşə bilər.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İqlim komfortluğunun davametmə müddətinin mövsümlər
|
üzrə dəyişməsi
|
də ondan
|
turizm və istirahət baxımından
|
istifadənin
|
hədlərini müəyyən
|
etmiş
|
olur. Bu
|
baxımdan
|
onun
|
davametmə
|
müddətinin
|
öyrənilməsi turizm
|
ehtiyatlarının qiymətləndirilməsi baxımından əhəmiyyətli sayılır. Buna görə də kurortoloqlar iqlim komfortluğundan mövsümlər üzrə istifadə hədlərinin tətbiq olunmasını təklif etmişlər:
Yay və qış turizm mövsümünün minimum 150 günə çatması. Burada 90 gün yay mövsümü, 60 gün qış mövsümü ayrılır. Belə ərazilərin turizm
baxımından mənimsənilməsi orta əlverişli sayılır.
- Turizm və istirahət mövsümlərində iqlim komfortluğunun 180 günə çatması. Belə ərazilər turizm baxımından əlverişli sayılır.
Turizm və istirahət mövsümündə iqlim komfortluğu maksimum 210-240 günə çatması. Belə hava şəraitində ilboyu istirahət və turizmin təşkili mümkündür.
Ümumiyyətlə dünyanın əksər iqlim rayonlarında komfort hədlərin təkrarlanması və ondan istifadə müddəti müxtəlifdir. Bu baxımdan insanların istirahəti və sağlamlığı üçün ən əlverişli iqlim şəraiti yarıquraq xüsusiyyətlərə
malik olan Aralıq dənizi iqlim rayonudur.
Dünyanın məhşur iqlim kurortları və istirahət mərkəzləri Aralıq, Karib dənizi sahilləri, həmçinin Kaliforniya, Florida sahilləri, Avstraliya, Afrikanın cənub-qərbi, Braziliya, Cənubi və Cənub-Şərqi Asiyanın dəniz sahilləridir. Qeyd olunan ərazilərdə iqlim komfortluğu ilə yanaşı, landşaft ekzotikliyi ilə əhatə olunması onun turizm və rekreasiya əhəmiyyətini artırmış olur.
19
3. Təbiət
|
abidələri xüsusiyyətlərinə görə
|
aşağıdakılara bölünür :
|
1. Geoloji, geomorfoloji
|
abidələr.
|
Bu tip
|
abidələr
|
relyeflə birbaşa
|
əlaqəli olub, qədim
|
dağlardan və qalıq
|
relyef
|
formalarından ibarət olur.
|
Belə təbiət abidələri
|
dünyanın əksər ölkələrində yayılıb. Azərbaycanda
|
buna misal
|
olaraq
|
Naxçıvanda İlandağ, Sarıdağ,
|
Nəhəcər, Qazaxda
|
Göyəzən, Aveydağ,
|
Xızıda
|
Dübrar, Beşbarmağı göstərmək olar. Həmçinin,
|
Abşerondakı Məhəmmədli və Digah kəndlərin yaxınlığında metan qazının alovlanması, Binəqədidəki Bitium gölü, Astaradakı yanar bulağı qeyd etmək olar.
Hidroloji abidələr. Şəlalələr, hündür dağ gölləri, kanyonvari dərələr daxildir. Mucuq, Yeddi gözəl və s. Göllərdən – Göygöl, Batabat, Nohur və s.
Flora və fauna abidələr. Belə abidələrin relikt və endemik bitkilərin yayıldığı ərazilər, nadir landşaft abidələri daxildir.
Landşaft ekzotikliyi
|
ilə seçilən
|
ərazilərin
|
təsnifatında qeyd
|
olunan
|
xüsusiyyətlərlə yanaşı onların bir ərazidə
|
yayılmasından
|
asılı olaraq
|
formalaşan
|
bölgələrdə təbiət abidəsi kimi verilə
|
bilər.
|
Belə ki,
|
hidroloji
|
abidələrlə fauna
|
abidələri
|
müəyyən
|
bir
|
ərazidə
|
kompleks
|
cəmlənməsi
|
ayrıca təbiət
|
abidəsi kimi verilir. Məsələn: Quba
|
rayonunda
|
70-dən
|
çox təbiət
|
abidəsi vardır ki,
|
bunların
|
da əsas
|
hissəsi digər
|
komponentlərlə qarşılıqlı
|
əlaqədə formalaşıb; Təngaltı, Qızılqaya, Pirbənövşə.
|
|
|
|
|
|
Təbiət abidələrinin yayıldığı ərazilər
|
Balkan yarımadasında,
|
Karpat
|
və
|
Alp dağlarında rast gəlir. Təbiət abidələrinin
|
landşaft
|
ekzotikliyi
|
baxımdan
|
qiymətləndirilməsində nəzərə
|
alınan
|
amilləri
|
aşağıdakı
|
kimi
|
qruplaşdırırlar:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mövcud təbiət abidələrinin yayıldığı bölgələrin ekoloji şəraiti və digər komponentlərlə birlikdə istifadə etmək imkanları.
Təbiət abidəsinin digər ətraf mühit komplekslərindən fərqlənmə
dərəcəsinə görə qruplaşdırılması.
20
Burada ətraf mühiti ekoloji
|
turizm
|
baxımından
|
istifadəsində təbiət
|
abidələri mənimsənilməsi
|
imkanları mövcud
|
təbiət abidəsinin
|
yerləşmə
|
şəraiti nəzərə alınır. Məsələn: Quba rayonunda mövcud
|
olan
|
Xaltan, Cimi, Xaşı
|
mineral
|
suları mövcud rekreasiya
|
turizm
|
ehtiyatlarından
|
kənarda yerləşməsi
|
landşaft
|
ekzotikliyi baxımdan qiymətini aşağı
|
salır. Təbiət
|
abidələri
|
digər
|
antropogen komplekslərlə
|
istifadəsi zamanı
|
onun dəyişdirilməsinin minimuma
|
endirilməsi də daxildir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Landşaft ekzotikliyi
|
ilə seçilən ərazilərin
|
turizm baxımından-istirahət,
|
turizm, dərketmə, qısamüddətli istirahət yerləri kimi istifadə olunur.
|
|
|
Təbiət abidələri və
|
landşaft
|
ekzotikliyi
|
ilə seçilən
|
ölkələrə
|
ABŞ,
|
Meksika, Fransa, İtaliya,
|
Ərəb ölkələri, Balkan
|
ölkələrini
|
və s.
|
misal
|
göstərmək olar. Turistlərin ən çox
|
səfər etdiyi təbiət
|
abidələrinə
|
Qrand
|
Kanyon, Niaqara şəlaləsi, Luara çayı sahilləri, Serbiya və xorvatiyadakı təbii
mağaralar, İtaliyada sönmüş vulkan konusları, Çində dərin dərələri və s.
qeyd etmək olar.
Təbiət abidələrinin və landşaft ekzotikliyi ilə seçilən ərazilərin
çoxunun Milli Parkların və təbii rezervatların ərazisində yerləşdiyinə görə
onlardan turizm məqsədilə istifadə olunması yüksək səviyyədədir.
Təbiət abidələrinin turizm məqsədilə istifadə olunmasının aşağıdakı
istiqamətlərini qeyd etmək olar:
Dərketmə məqsədilə istifadə olunması. Təbiət abidələrinin və landşaft ekzotikliyi ilə seçilən ərazilərin dərketmə turlarında istifadə olunması daha çox yayılmışdır. Dərketmə məqsədilə təbiət abidələrindən istifadə üçün həmin abidələrə ekskursiya təşkil olunur. Həmçinin turizm bölgələrində təbiət abidələrinin olması bölgəyə istirahətə gələnlərin səyahətlərinin təşkilinə də imkan verir. Dərketmə turlarında təbiət abidələrinin unikallığı, ətraf landşaftla geniş
təmasda olması onun əhəmiyyətini artırmaqla ondan istifadə edənlərin sayını artırmış olur.
21
- İdman
|
turizmi
|
məqsədilə
|
təbiət
|
abidələrindən istifadə olunması.
|
Təbiət abidələrinə təşkil olunan
|
turların
|
birbaşa
|
fiziki
|
rekreasion fəaliyyətlə
|
bağlı olması idman urlarının təşkili
|
üçün
|
əlverişli
|
şərait yaradır.
|
Belə idman
|
turları
|
alpinizm,
|
su
|
idman
|
növlərindən, dayvinqdən və s. ibarət olur. Əksər
|
hallarda təbiət
|
abidələrindən idman turlarından istifadə
|
ərazinin coğrafi şəraiti
|
ilə bağlı olur. Belə ki,
|
idman turlarının
|
təbiət abidələri ilə
|
əlaqləndirilməsi
|
onun
|
yerləşdiyi
|
coğrafi şəraitdən, digər
|
turizm ehtiyatları
|
ilə birgə istifadə
|
imkanlarından asılı olur. Misal
|
üçün qeyd
|
edək ki, təbiət
|
abidəsi landşaft
|
ekzotikliyi
|
ilə
|
seçilən ərazidə yerləşməsi, Milli Parklarda
|
olması ondan
|
kompleks turizm məqsədilə istifadəyə şərait
|
yaradır. Məsələn: ABŞ – da Qrand
|
– Kanyon.
Təbiət abidələrindən və landşaft ekzotikliyi ilə seçilən ərazilərdən ekoloji maarifləndirmə, ekoturizm məqsədilə istifadə. Təbiət abidələrindən ekoturizm məqsədilə istifadə olunması daha çox Milli Parklarda mümkün olur. Belə ki, təbiət abidələri Milli Parklarda olduqda ondan istifadə edənlərin sayı artır ki, bu da ekoturizmin təşkilində istifadə olunmasına imkan verir. Bununla yanaşı, Milli Parklarda olan təbiət abidələrinin qorunması və öz orijinallığının saxlanması ondan istifadə edənlərin sayını artırmış olur. Milli Parklarda təbiət abidələrindən ekoloji maarifləndirmə məqsədilə istifadə olunmasına imkan verir. Bu məqsədlə Milli Parka gələn turistlərin müxtəlif yaş seqmentlərini
əhatə etməsi ekoloji maarifləndirmə üçün əlverişli şərait yaradır. Məktəblilərin belə turlarda iştirakında Milli Parklardakı təbiət abidələrinin əvəzsiz rolu vardır. Belə ki, məktəblilər ətraf ərazilərlə və təbiətin möcüzələri ilə birbaşa təmasda olurlar.
22
Mövzu: 3. Turizmin infrastruktur resursları
Dostları ilə paylaş: |
