Mövzu Turizm resurslarının öyrənilməsinin elmi-nəzəri əsasları Plan
Yüklə 3,07 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- P=T+B+M+ İ P
- Mövzu:9. Turizm t əş kilatlarının f ə aliyy ə ti v ə inki ş afı göst ə ricil ə ri Plan
|
Plan: Turizm ehtyatlarından istifadənin rayonlaşdırılması Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında qiymətləndirmə kriteriyaları Ərazinin turizm potensialının məcmuu indeksi Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılması onun növündən, ehtiyatların miqdarından, istifadə olunma müddətindən asılıdır. Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasının digər iqtisadi, fiziki və rekreasion rayonlaşdırmadan fərqli olaraq ayrıca bir komponentə görə deyil, turistlərin istifadə edə bildiyi bütün təbii, antropogen, sosial-iqtisadi ehtiyatlardan istifadəyə görə aparılır. Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdirılmasında aşağıdakı amillər əsas götürülür: Turizm ehtiyatlarından istifadənin funksiyalarına görə qruplaşdırılması. Burada ehtiyatlardan istifadənin məqsədi və onun mənimsənilmə imkanlarının müəyyən edilməsi əsas götürülür. Turizm ehtiyatlarının yayıldığı ərazilərin inkişaf səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsi. Burada yüksək, orta və zəif inkişaf etmiş bölgələr ayrılır və onların daxilində mikrorayonlaşma aparılır. Belə rayonlaşma turizmin məqsədi kimi də xarakterizə oluna bilər. 3. Rekresiya rayonun ətraf mühitlə əlaqəsi və onun qorunmasına görə aparılan tədbirlər. Bu rayonlaşmada ekoloji mühitin sağlığı və təbii əlaqənin pozulması əsas götürülür. Deməli belə rekreasiya turizm rayonları milli parklara, landşaft ekzotikliyi ilə seçilən əazilərə daha çox tətbiq olunur. Gələcəkdə mənimsənilmə imkanları çox olan bölgələrin turizm rayonlaşdırılması. Burda turizm baxımından az mənimsənilən və ya mənimsənilməsi mümkün olmayan bölgələrin rayonlaşdırılmasi daxildir. Belə ərazilər ehtiyat bölgələr kimi də xarakterizə oluna bilər. Rekresiya turizm rayonlaşmasında mövcud ehtiyatlardan istifadənin xarakterinə görə də qruplaşdirma aparılır. Burda müxtəlif təbii və antropogen 94 komponentlərdən istifadə etməklə turizm ehtiyatlarının rayonlasdırılması müəyyənləşir. Bu növ rayonlaşdırmada mövcud ehtiyatlara təlabat əsas götürülür və turizm mərkəzləri kimi formalaşır. Bu baxımdan turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasımda iqlim, təbii landşaft, tarixi arxitektur, milli irsi və iqtisadi-sosial komponentlərə görə qruplaşir. Iqlim və landşaft rayonlaşmasında şaquli qurşaqlıq, bölgələr üzrə mikoiqlim və landşaft ekzotikliyinin nəzərə alınması əsas götürülür. Tarixi-arxitektur abidələr və memarlıq nümunələrinn müxtəlifliyinə görə turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılması onlara olan tələbata əsaslanır. Bu rayonlaşmada ehtiyatların müəyyən ərazidə yığcam yayılması, memarlıq nümunələrinin cəlbediciliyi əsas götürülür. Bəzi hallarda belə memarlıq nümunələrinin geniş ərazilər ayrıca mikrorayon və ya turizm mərkəzi kimi xarakterizə olunur (Roma, Afina). Milli irs nümunələri və etnoqrafik xüsusiyyələrinə görə rayonlaşmada turizm mərkəzlərinin turizm baxımından istifadə imkanları verilir.Yəni bu komponentlər rekreasiya rayonlaşmasında ayrıca götürülmür. Digər ehtiyatlarla birgə istifadə olunduğuna görə turizm mərkəzi kimi formalaşır. Rekreasiya turizm rayonlarının xarakteristikasında mövcud ehtiyatlardan istifadə olunması aşağıdakı qruplara bölünür: Ayrıca sahələr üzrə ixtisaslaşan rekreasiya turizm rayonları. Belə rayonlar hər hansı bir təbii və ya antropgen turizm ehtiyatlarına əsaslanır. Ərazinin turizm ehtiyatlarının ayrıca komponentləri üzrə qiymətləndirilməsi və təlabata uyğun ümumi ixtisaslaşmanın müəyyən olunması. Burada ərazi rekreasiya kompleksləri turizm mərkəzləri və mikroturizm rayonları ayrılır. Rekreasiya fəaliyyəti ayrıca bir istehsal və qeyri-istehsal sahənin əhatə etmədiyinə görə turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında digər istehsal sahələrinin formalaşmasına təsir göstərir. Yəni rekreasiya ehtiyatlarından istifadə etməklə ərazi daxilində əsas və əlavə xidmət göstərən sahələr rekreasiya turizm rayonunun daxilində verilir. 95 Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında əsas bölgə ilə yanaşı turizm əhəmiyyəti daşıyan ərazilər də ehtiyat sahə kimi götürülür. Bölgənin məskunlaşması və əhali ehtiyatları yerli turist resurslarından istifadə etməklə yanaşı onlar xidmətin özəyini təşkil etməklə turizm rayonlaşmasında nəzərə alınır. Turizm rekreasiya rayonunun əsas göstəricilərindən biri də ayrı-ayrı turizm sənayesinin inkişafı üçün ehtiyatların qruplaşdırılmasından və istehlakçıya göstərilən xidmətlərdən ibarət olur. Turizm ehiyatlarına görə ixtisaslaşma müxtəlif mərkəzlərin yaranmasına təbiətdən birgə istifadəyə əsaslanan sağlamlıq-kurort bərpa, rekreasion turizmin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı olur. Ərazinin turizm baxımından mənimsənilmə səviyyəsi birbaşa infrastrukturla bağlı olduğuna görə mövcud rayonlaşmada iqtisadi amillər nəzərə alınır. Ehtiyatlardan istfadənin rayonlaşmasında müxtəlif xidmətlərin müəyyən ərazidə cəmlənməsi onu əlverişli edən amillərdən sayılır. məs: Azərbaycanda ümumi turizm rayonlaşması aparılarkən iqtisadi, sosial amillər əsas götürülür və hər bir iqtisadi rayon kurort-turizm rayonu kimi verilə bilər. Turizm-rekreasiya rayonlarının sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi ərazinin turizm ehtiyatlarının qiymətləndirilməsi əsasında aparılır. Turizm rayonlaşmasında sərhədlər təbii-iqtisadi amillərə görə müəyyənlışir ki, bu da ümumi bölgə daxilində və ya ayrı-ayrı təbii komponentlərə görə rayonlaşmanın aparılmasından ibarətdir. İqlimin komfort xüsusiyyətlərinə görə rayonlaşma aparılarkən ərazinin oroqrqfik xüsusiyyətləri, lokal miqyasda mikro iqlim göstəriciləri əsas götürülür. Turizm rayonlaşmasında iqtisadi-sosial amillərinin nəzərə alınması onun sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsində əsas şərt kimi qoyulur. Belə ki, iqtisadi royonlaşmada mövcud ehtiyatlardan istifadənin mühəndis texnoloji xüsusiyyətləri, hazırkı infrastrukturun inkişaf səviyyəsi nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilir. 96 İqtisadi rayonlaşmada sərhədlər ümümi vilayət bölgüsünün sərhədləri ilə üst-üstə düşə bilər. Bunun da səbəbi müəyyən ərazidə sosial-iqtisadi komponentlərin, infrastrukturun mərkəzləşməsi və vilayət daxilində birgə istifadə olunması ilə bağlıdır. Dəniz sahili rekreasiya turizm rayonlaşmasında sərhədlərin müəyyən olunması əsas problem olaraq qalmaqdadır. Bunun da səbəbi ölkələrin dəniz sahili turizm ehtiyatlarından istfadəyə yanaşmasının müxtəlifliyi ilə bağlıdır. Belə ki, dəniz sahili rayonlaşmada sərhədlərin müəyyən olunması dənizin təsiri, iqtisadi və təbii faktorların birgə nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilməsidir. Bu baxımdan dənizsahili bölgə İspaniyada 50 km, Türkiyə 25km, İtaliya 20- km daxilə doğru olan ərazilər turizm rayonlaşmasının tərkibinə verilir. Ekskursiya və digər məqsədlə istifadə olunan obyektlər isə ehtiyat ərazi daxilində verilməsi məqsədəuyğun sayılır. Dəniz sahili zolağın müəyyənləşdirilməsi
Dənizsahili ərazilərin turizm rayonu kimi qruplaşdırılmasında əsas kriteriyaları dənizin təsviri sosial infrastruktur iqtisadi sahələrin möcudluğu nəqliyyat imkanları turizm ehtiyatlarından birgə istifadənin mümkünlüyü daxil edilir. Bununla yanaşı sahil bölgələrinin mikroiqlim xüsusiyyətlərinə görə rayonlaşdırılmasında ehtiyatların növ müxtəlifliyi və miqdarı deyil ondan istifadənin mövsümülüyü nəzərə alınmaqla aparılır. Sahil bölgəsində konkret sərhədlərin çəkilməsi bir çox ölkələrdə əraznin təbii iqtisadi şəraiti,turizm ehtiyatlarından istifadəyə görə də müəyyənləşir.Bu baxımdan sahil bölgəsində rayonlaşma üzrə sərhədlərin çəkilməsi mövcud ehtiyatların keyfiyyət və kəmiyyəti nəzərə alınmaqla aparılır. Xəzər sahili bölgədə sahil zolağı və rayonlaşma üçün qəbul olunmuş kriteriyalar əsas götürülərək 5-14 km daxilə doğru ərazilər əsas, 25 km-ə qədər olan ərazilər isə ehtiyyat ərazi kimi verilir. Sahil zonasında aparılan rayonlaşma əsas rayon və onun daxilində mikrorayonlar kimi verilmiş olur. Turizm ehtiyatlarının rayonlaşdırılmasında qiymətləndirmə kriteriyaları 3qrupa bölünür. -Turizm fəaliyyətində istifadə olunan təbii və antropogen kompleslərin qiymətləndirilməsi. Buraya turizm fəaliyyətində istifadə olunan təbii və antropogen komponentlərin bal qiymətləndirilməsi daxildir; -Turizm obyektlərinin tikilməsi üçün ərazidən istifadənin xarakterinə görə iqtisadi qiymətləndirmə; 98 -Təbii antropogen ehtiyatlardan birgə istifadə olunmasına görə qiymətləndirmənin aparılması. Qiymətləndirmənin bal kriteriyaları ayrı-ayrı ehtiyatların növündən asılı olaraq dəyişmiş olur ki, bunlar da aşağıdakı kimi qruplaşdırılır: Yüksək əlverişli rekreasiya turizm rayonu-dənizsahili mövqe, dağlıq və dağətəyi ərazilə, zəngin meşə sahəsi, təbiət abidələri, əlverişli nəqliyyat mövqeyi, təminatı və sosial xidmət sahələrinin olması. Burada təbii iqtisadi göstəricilər komfort həddində olur. Dənizsahili bölgə meşə ilə təmasda olur.Yaşıllıq əraziləri ümümi rekreasiya rayonunun 60%-dən çoxunu təşkil edir. Zəngin təbiət abidələri ilə seçilir. Nəqliyyat, coğrafi mövqeyi əlverişli olmaqla yanaşı turizm mərkəzləri magistral xətlərdən 20-25 km kənarda yerləşir. Xidmət infrastrukturu turizmin istifadəsi üçün yararlıdı. Əlverişli rekreasiya rayonları-əsasən dənizsahili mövqeyə, meşəlik sahələrinə, bir neçə antropogen və təbiət abidələrinə, əlverişli nəqliyyat mövqryinə malik olur. Turizm sənayesinin inkişafı üçün perspektivli sayılır. Sosial xidmət sahələrinin təşkili yeni yaradılır. Komfort hədlərin təkrarlanmsı 60%-dən azdır. Meşəlik dərəcəsi az olsa da onun mənmsənilməsi mühəndis texniki baxımdan çətindir. Orta əlverişli rekreasiya turizm rayonları-burada təbii iqtisadi amillərlə birgə nəzərə alınmaqla qruplaşdırılır. Təbii amillərdə ekzotik landşaft üstünlük təşkil edir. Antropogen ehtiyatların mövcudluğu yerli əhəmiyyət kəsb etməsinə görə qruplaşdırılır. İqtisadi amillərdən nəqliyyat təminatına üstünlük verilir. Nisbətən əlverişli rekreasiya turizm rayonları-bir və ya bir neçə təbii antropogen amillər nəzərə alınmaqla qruplaşdırılır. İqtisadi mənimsənilmə səviyyəsi aşağıdı. Nəqliyyat imkanları məhduddur. Antropogen ehtiyatların yayılması yerli əhəmiyyət kəsb edir. Əlavə iqtisadi tədbirlər görməklə gələcəkdə istifadə olunması mümkündür. Əlverişsiz istifadə olununmayan və ya zəif istifadə olunmuş rekreasiya rayonları-burada təbii və antropogen turizm ehtiyatları azlıq təşkil edir, 99 mənimsənilmə aşağıdır. İqtisadi resursları çatışmır, əlavə tədbirlər görmək şərtilə perspektivli ərazi kimi səciyyələnə bilər. Turizm rayonlaşmasında iqtisadi amillərin müəyyən olunması aşağıdakı xüsusiyyətlərə görə də fərqlənir: nəqliyyat infrastrukturu, təminat, əhalinin sıxlığı, sosial xidmət sahələrinin mövcud olması. Turizm rayonlaşmasıda digər amil mikrorayonla bağlı olan ayrı-ayrı turizm mərkəzlərinin yaradılmsıdı. Bunlarda ümümiləşdirilərək aşağıdakı kimi qruplaşdırılır: - Təbii mühitdən asılılığına görə turizm mərkəzləri və mikrorayonlar-sağlamlıq, kurort, idman, ovçuluq, kənd turizm mikrorayonları və s; Sosial-iqtisadi şəraitlə bağlı olan turizm mərkəzləri və ya rekreasiya mikrorayonları-işgüzar əyləncə, şəhərətrafı və s. turizm mərkəzləri daxildir. Digər turizm ehtiyatları ilə bağlı olan mikrorayonlaşmada etnoqrafik mərkəzlər-tarixi-mədəni, ekzotik, şəhər, ekolji turizm mərkəzləri daxildir. Ərazinin turizm potensialının məcmu indeksi onun qiymətləndirilməsi və statistik məlumatlar əsasında turizm turizm tələbatının müəyyən olunmsı təşkil edir.bu baxımdan təbii və antropogen turizm ehtiyatları ayrı-ayrıliqda qiymətləndiriləcək istirahət müddətinə görə qruplaşdırılır. Təbii ehtiyatlarda ehtiyatın məcmu indeksi dağ ekosistemləri, milli parkları və təbii rezervasiyalara görə müəyyən olunur. Dağ ekosistemlərində mövcud ehtiyatlardan istifadə turizmin növündən asılı olraq dəyişir ki, bunlar dərketmə, idman, istirahət, müalicə imkanlarına görə ayrılır. Landşaftın vizual dərk olunması ərazinin turizm potensialı ilə düz mütənasiblik təşkil edir ki, bu da landşaftın dəyişmə xüsusiyyətlərinə görə qruplaşdırılmiş olur. Ərazidə təbii komponenlərin cəmi onun yüklənmə səviyyəsi ilə də müəyyən olunur. Burada inteqral indeks cəlb olunan turistlərin sayından asılıdır. Təbii ekzotiklik aşağıdakı düsturla müəyyən olunur: Sic = ∑i c T - hər hansı təbii komponent i - başqa ərazi ilə əlaqəsi 100
T- turizm günü S – turizm rayonu Təbii komponentlərdən məcmu indeksinin cəmi iqlim, təbiət abidələri, bitki və heyvanları, foto ovçuluq inkişafının istiqamətləri, meşəlik dərəcəsi və s. nəzərə alınır. Antropogen ehtiyatlarından istifadənin ərazi üzrə potensial məcmu indeksi təbii komplekslərdən fərqli olaraq onun dəyişdirilməsi, sosial iqtisadi ehtiyatları, həmçinin digər turizm ehtiyatları ilə birgə istifadə imkanları və s. nəzərə alınmaqla müəyyənləşir. Antropogen ehtiyatlara tarixi-memarlıq abidələri ilə yanaşı muzeylərin və digər mədəniyyət ocaqlarının istifadə olunmsı daxildir. Burada antropogen ehtiyatların turist marşurutlarında istifadəsi üçün yığcamlığı, ərazidəki ehtiyatların qarşılıqlı əlaqədə istifadə imkanları və digər amilləri nəzərə alınır. Burada əsas göstərici müəyyən ərazidə tarixi-memarlıq abidələrinin digər bölgələrlə müqayisədə qədimliyi, unikallığı, arxeoloji və etnoqrafik xüsusiyyətləri özündə əks etdirməsi, beynəlxalq səviyyədə qiymətləndirilmə imkanları da aid edilir. Ümumiyyətlə ərazinin kompleks rekreasiya turizm ehtiyatının məcmu indeksi aşağıdakı forma ilə müəyyən olunur: P=T+B+M+İ P-turizm rayonu T-landşaft xüsusiyyətləri B-tibbi bioloji resurslar M-tarixi-mədəni abidələri İ-sosial-iqtisadi resursları Turizm ehtiyatlarının ərazi üzrə təminat səviyyəsi turizmin müxtəlif növlərində əlaqəli istifadə olunması ilə bağlıdır. Burada turizm ehtiyatlarının kəmiyyət və keyfiyyət göstəriciləri, ərazinin sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsi əsas götürülür. Ehtiyatların kəmiyyət göstəricilərinə onların ərazi üzrə miqdarı, keyfiyyət göstəricilərinə hər kv. km-ə düşən antropogen ehtiyatların sıxlığı, ərazi 101 mənimsənilməsi daxildir. Turizm ehtiyatlarının məcmusunun kəmiyyət göstəricilərinə təbii və antropogen turizm ehtiyatlarından istifadə olunması aiddirsə, keyfiyyət göstəriciləri isə iqtisadi inkişafla bağlıdır. 102 Mövzu:9. Turizm təşkilatlarının fəaliyyəti və inkişafı göstəriciləri Plan: Mehmanxanaların təsərrüfat-maliyyə fəliyyətinin təhlili Turizm şirkətlərinin təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətini iqtisadi təhlili 3.Turizm təşkilatlarının mənfəəti 1.Mehmanxanaların təsərrüfat-maliyyə fəaliyyəti aşağıdakı göstəricilərlə təhlil edilir: yerlərin sayı – cəmi, o cümlədən ilboyu, mövsümi, özünün, icarəyə götürdüyü yerlər turistlərə xidmətin həcmi (nəfər, adam-gün) gəlirlər xidmətinmayadəyəri mənfəət əmək haqqı Mehmanxanaların maddi-texniki səviyyəsinin təhlilinin vəzifələri: əsas fondların tərkibinin, dinamikasının və onların texniki vəziyyətinin öyrənilməsi; yerləşdirmə fondunun göstərilən xidmətin səviyyəsinə və digər göstəricilərə təsiri. Əsasfondlardan istifadənin iqtisadi effektivliyi onlarıntəqdim olunan xidmətin dəyərindəki payı ilə müəyyən olunur. Bu göstəricini təhlil edərkən nəzərə almaq lazımdırki, daha komfortlu yerləşdirmə fondlarının istifadəyə verilməsi, mehmanxana və istirahət ocaqların da avtomatlaşdırma və kompüterləşdirmənin tətbiqi ilə amortizasiyanın məbləği də artır. Amortizasiyanın payının təqdimolunan xidmətin mayadəyərində artdığı üçün butəşkilatlarda rentabelliyi saxlamaqüçün xidmətlərin qiyməti də artmalıdır. 103
Əsas fondların mövcud olması, hərəkəti, istifadəsi barədə məlumatlar təşkilatların illik hesabatlarında öz əksini tapır. Əsasfondların texniki vəziyyətinin öyrənilməsindəaşağıdakıəmsallartətbiqolunur: - yeniləşdirmə (yenidaxilolmuşfondlarınqiymətininəsasfondlarınilinsonunaolanqiymətinə nisbəti); - silinmə (silinmişəsasfondlarınqiymətininəsasfondlarınilinsonunaolanqiymətinənisbəti); - köhnəlmə (hesablanmışköhnəlmədəyərininəsasfondlarınilkinqiymətinənisbəti); - yararlılıq (əsasfondlarınqalıqdəyərininilkinqiymətəolannisbəti). Əsasfondlarınortaillikdəyəriilinəvvəlinəvəilinsonunaolanqiymətlərin 2-yə bölünməsiiləmüəyyənolunur. 2.Turizm şirkətlərinintəsərrüfat-maliyyə fəaliyyətiaşağıdakı göstəricilərlə müəyyənolunur: icarəyəgötürülmüşistirahətocaqlarıvəyerlərinsayı edilmişxidmətlərinhəcmi (gəlir) turistlərə xidmətin həcmi (nəfər, adam-gün) ekskursiyaçılara xidmətin həcmi əmək haqqı planı dövriyyəvəsaitlərininnormativi mənfəət Hər xidmət növünün rentabelliyi, inzibati-idarəetmə xərclərinin maya dəyərinə nisbəti (%-lə) göstəricilərinə xüsusi diqqət yetirilir. Turizm-ekskursiyaşirkətlərindəəsas göstərici xidmətin təqdim olunmasının həcmidir. Bu göstərici qiymət və natural formada olur. Turizm şirkətinin təşkilati və material-texniki fəaliyyətinin iqtisaditəhlili onun material-texniki bazasının vəziyyətinin təhlilindən başlayır. Buraya aiddir: - turistlərəgöstərməküçünyerləşdirməfondlarınınmiqdarıvəkeyfiyyəti; 104 bağlanmışmüqaviləyəgörəturizmşirkətitərəfindənicarəyəgötürülmüşavtobus larınsayı; təyyarələrdə yerlərin sayı. ortluluqsəviyyəsiəhəmiyyətlidir. Aydındırki, hərturistverdiyipulagörəxidmətinsəviyyəsinigözləyir. Turizmşirkətininsonrakıfəaliyyəti məhz hazırda turistə göstərdiyi xidmətdən asılıdır. Turistəsatılmışməhsulhaqqındaizahatverdikdərealvəziyyətbarədəvəxidmətinsəviy yəsibarədəsəmimivəkonkretməlumatverməkvacibdir. Əkshaldaistehlakzamanıməhsuldan, xidmətdənməmnunqalmayanturistanti-reklammənbəyinəçevrilir. İqtisaditəhlilüsulları müqayisəli; amillər üzrə (ayrı-ayrı amillərin göstəricilərin dəyişməsinə təsiri); kompleksli. Müqayisəlitəhlilzamanıfaktikigöstəricilərləproqnozgöstəricilərimüqayisəedil ir. Bununməqsədişirkətindüzgünişləməsi, istifadəedilməmişehtiyatlarınaşkarlanması, plangöstəricilərininvəxidmətinkeyfiyyətininqaldırılmasınınəsaslandırılmasıdır. Müqayisəzamanıfaktikigöstəricilərinplangöstəricilərdənfərqlənməsininsəbəblərim üəyyənedilir. Planvəonunyerinəyetirilməsişirkətinişininqiymətləndirilməsininəsasmeyarıdır. Komplekslitəhlilistifadəedilməmiş ehtiyatların aşkarlanmasıdır. Komplekslitəhliltəsərrüfatfəaliyyətininqiymətləndirilməsivəqabaqcadantəsviriniə ksetdirir. Sonraisəbugöstəricilərimüəyyənedənamilvəsəbəblərindərindəntəhliliniaparır. 105
Butəhlilinnəticəsindəistifadəedilməmişehtiyatlaraşkarlanırvəxidmətinkeyfiyyətini nyüksəldilməsiyollarıtəklifolunur. İqtisaditəhlilinaparılmasınınmərhələləri: iqtisaditəhlilinproqramınınhazırlanması; təhlilüçüntələbolunanməlumatlarınseçilməsivəyoxlanılması; göstəricilərin hesablanması; göstəricilərinanalitikişlənməsivəmüqayisəsi; nəticələrinyekunlaşdırılması, şirkətindavamlıişləməsiüçüntəkliflərinverilməsivətəkliflərinreallaşdırılmasınanəz arət. Təhlilinsonundaşirkətinişininnəticələribarədəyekunməlumatvəişinyaxşılaşdır ılmasıbarədəkonkrettəkliflərverilir. Bildiyimizkimi, payız-qışaylarındaotellərdəsatılançarpayılarınsayıazalır, turşirkətlərazgəlirləişləyirlər. Aşağıdakımisaldamövsümilikəmsalınıhesablayaq: Əvvəlkiilin, keçənilinvəplanüzrənəzərdətutulmuşəmsallarımüqayisəedək. Turşirkətinmövsümilikəmsallarınınhesablanması:
106
Cədvəldəngörünürki, turşirkəthansıaylardadahaazgəlirləişləmişdirvəhəminaylardagəliriartırmaqməqsədi ilətədbirlərplanınınhazırlanmasıtələbolunur. Maksimumgəlirəldəedilmişayındigəraylaraolannisbətihesblanır. Bununladamüəyyənolunurki, aşağısəviyyədəişləyənaylardapotensildannecəistifadəedilmişdir. Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||