Mübariz Yusifov
4. Atalar sözləri və zərbi-məsəllər
Nizaminin əsərlərində Azərbaycan xalqına məxsus, bu
xalqın milli təfəkkürünün şirəsi ilə yoğrulmuş çoxlu atalar
sözləri və zərbi-məsəllər işlədilmişdir. Həmin atalar sözləri
və zərbi məsəllərin işlədilməsi bir tərəfdən ona görə zərurət
olmuşdur ki,
Nizami
öz
əsərlərinin
daxilini, batini
anlayışlarını
Azərbaycana
məxsus
bütün
əlamətlərlə,
Azərbaycançılığa məxsus bütün atributlarla və etiketlərlə
bəzəyəcək bütün təsvir edilən hadisələrə Azərbaycanlı ruhu
vermək istəmişdir. Atalar sözləri və zərbi-məsəllər xalq
ruhunun ən bariz göstəricilərindən və atributlarından olduğu
üçün Nizami, əlbəttə ki, onlardan yan keçə bilməzdi. Nizami
öz milli təəssübkeşliyini bütün başqa etiketlərlə olduğu kimi,
atalar sözləri və zərbi-məsəllərlə də canlandırmışdır. İkinci
bir tərəfdən, görünür, Nizaminin təsvirlərində bu təsvirləri
canlandırmaq üçün vacib olan atalar sözlərini və zərbi
məsəlləri fars dilində tapmamışdır. Daha dəqiq desək, yəqin
ki, fars dilində lazım olan məzmunu, emosiyanı çatdırmaq
üçün uyğun atalar sözlərinə, zərbi-məsəllərə və üstəlik,
hikmətli sözlərə təsadüf olunmamışdır. Yoxsa Nizami kimi
dahi bir qələm ustası necə ola bilərdi ki, fars dilinə məxsus
hikmətli sözlərdən istifadə etməyə idi. Bütövlükdə Nizaminin
öz əsərlərində Azərbaycan milli düşüncəsini canlandıran
atalar sözləri və zərbi-məsəllərdən istifadə etməsindən
məqsədi Azərbaycançılıq ruhunun canlandınlmasından ibarət
olmuşdur. Nizaminin əsərlərində işlədilən atalar sözləri,
zərbi-məsəllər və hikmətli sözlərin tədqiqi çox vacib
məsələlərdən biridir. Ancaq demək lazımdır ki, Nizami bizə
çox böyük bir mənəviyyat xəzinəsi qoyub getmişdirsə, onun
hər misrası, hər beyti səslənib «Mən Azərbaycanlıyam» deyə
haray salırsa onların tədqiqini, araşdırmasını genişləndirmək
və
dərinləşdirmək
Azərbaycanlı
tədqiqatçıların
milli
düşüncəsinə təsir edən vətəndaşlıq borcu olmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |