Mübariz yusifov m IL Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Nizamidə  azərbaycançılıq

tutulur.  Bu  Nizaminin  fikirlərini  bəsitləşdirərdi,  azadlıq 

anlayışının  mühitini  daraldırdı,  əsərin  təkcə  bədii  dəyərini 

yox,  həm  də  ictimai  əhəmiyyətini  azaldırdı.  Digər  tərəfdən, 

Nizaminin əhatəsində olduğu mühit onu qəbul  etməzdi və Ni­

zami  fikirləri  əsrlərin  qatı  sərhədlərini  keçə  bilməzdi.  Ancaq 

onu bilmək  lazımdır ki,  Nizami Azərbaycanlıdır,  Azərbaycan­

lı  olduğu  üçün  də  bütün  bəşəri  şüur  və  azadlıqların  da  Azər­

baycanlılara  şamil  olunmasını  istəyirdi.  Nizaminin  şəxsiyyət 

azadlığı  ideyaları  müxtəlif təbəqəli  şəxsiyyət  obrazlarına  aid 

edilir.  Ancaq  məqsəd  birdir.  Məqsəd  odur  ki,  azadlıq  Azər­

baycan  mühitinə  şamil  edilsin  və  Azərbaycan  mühitində 

bəhrə  versin.  Bəzən  Nizami  azadlıq  ideyaları  haqqında  öz 

düşüncələrini  obrazlaşdırdıqda,  hətta  onu  daxili,  batini  bir 

məna  kimi  ifadə  etdiyini  də  gizlətmir.  «Leyli  və  Məcnun» 

poemasında  zahidin  dilindən  deyilən  hekayətdə  bunu  aydın 

duymaq  olur.  Zahid  insanlardan  ayrılıb  xaraba  bir  yerdə 

məskən  salıb.  Ancaq  bunun  özündə  də  bir  hikmət  var.  Zahid 

niyə  insanlardan  ayrılır?  Xarabada  onu  məşğul  edən  nə  var 

axı?  Məsələ  bundadır  ki,  zahid  əslində  cəmiyyətdən  yox, 

cəmiyyətin buxovlardından,  sıxıntısından,  mənəvi müflisliyin- 

dən qaçıb tənha guşədə öz fikir və düşüncələrinin azadlığında 

nəfəs alır.  Hekayətdə deyilir:

Bir gün adlı-sanlı şahlardan biri 

Gəzib dolaşırdı  uzaq bir yeri 

Bir zahid evinə yetişdi  o şah 

Zahid o dünyaya tutmuşdu pənah 

Şah heyrət etdi ki, nə üçün, nədən 

Xərabə olmuşdur zahidə məskən?

Şah  onun halından olcaq xəbərdar 

Zahidin yanma at çapırtdılar 

Qapıçı  dedi ki, xəbər gətirsin.

Dedi: «Ey dünyadan əlini  üzən 

Neçin xoşlanırsan bu xərabədən?

Burda nə yoldaşın, nə yeməyin var 

Neçin mağarada tutmusan qərar?

---