MÜƏLLİF: seyyid kamal təRCÜMƏ edəN: VÜsal hüseynzadə

Səma daşları

Həzrət Lutun əhvalatı

İbrahim (ə) birgə nahar etmək üçün bir qonaq gözləyirdi. O çox qonaqpərvər insan idi. Həmişə qonaqları gülərüzlə qarşılayardı. Onlar üçün dadlı su, təmiz süd və ləzzətli yemək hazırlayardı. Qonaqlar İbrahimi (ə) səxavətinə, onun xoş davranışına və olduqca gözəl əxlaqına görə çox sevirdilər.

Bir gün üç gözəl və cavan qonaq İbrahimin (ə) evinə gəldi. Həzrət onlara xoş gəldin dedi. Onların gəlişinə çox sevindi. Buna görə də tezliklə onlara qulluq etməyə başladı. Onlar üçün bir buzov kəsdi. Onu kabab edib, qabaqlarına qoydu. O zaman adət belə idi: Əgər qonaq yeməkdən imtina etsəydi, deməli, ev sahibinin qonaqlığını rədd edib, ona ziyan vurmaq fikrindədir. Amma, əgər yeməkdən meyl etsəydi, bu o demək idi ki, duz-çörəyin hörmətinə görə onlarla ev sahibi arasında dostluq əlaqəsi yaranacaqdır.

İbrahim (ə) buzovun kabab olmuş ətini qonaqların qarşısına qoydu. Amma, burda təəccüblü bir hadisə baş verdi. Qonaqlar yeməkdən imtina etdilər. İbrahim (ə) onlardan qorxmağa başladı. Öz-özünə dedi: Görəsən doğrudanmı mənə pislik etmək istəyirlər?!

Qonaqlar özlərini təqdim etdilər. Onlar İbrahimə dedilər:

-Biz Allahın mələkləriyik. Sədum camaatından intiqam almaq üçün ora göndərilmişik.

İbrahim (ə) təəssüf etdi və bəlkə haqq yoluna qayıdalar - deyə əzabı şəhər sakinlərindən uzaqlaşdırmağa çalışdı. Ona görə də mələklərə dedi:

-Lut Sədum şəhərində yaşayır. Onun taleyi necə olacaq?

Onlar dedilər:

-Biz orada kimin yaşadığını yaxşı bilirik.

İbrahimin (ə) nigarançılığını dəf etmək üçün mələklər ona saleh bir övlad nəsib olacağından xəbər verdilər. İbrahim (ə) onlarla Lutun qövmü barədə danışmaq istədi. Amma, mələklər ona dedilər:

-Ey İbrahim! Bu məsələdən vaz keç. Çünki, Allahın fərmanı qətidir.

İbrahim (ə) sakit oldu və mələklər Sədum əhalisindən intiqam almaq üçün o şəhərə yollandılar.

Onların macərası və Lutun əhvalatı nə idi? Əgər bu kitabla bizimlə olsanız, o macəra ilə tanış olacaqsınız.

Bundan öncə Allahın Xəlili (dostu) Həzrət İbrahimin (ə) əhvalatını oxuduq. İbrahim (ə) Babil torpaqlarında yaşayırdı. O oranın sakinlərini yeganə Allaha ibadət etməyə və bütpərəstlikdən çəkinməyə də’vət etdi. Əgər xatırlayırsınızsa insanlar İbrahimin (ə) risalətinə küfr etdilər. Həyat yoldaşı Sara və xalası oğlu Lutdan başqa heç kəs iman gətirmədi. İbrahim (ə) Babil torpaqlarından köçmək fikrinə düşdükdə qərara gəldi ki, Lut da onunla hicrət etsin və beləliklə Lut öz torpaqlarını tərk edib, köçdü. Karvan Sədum torpaqlarına çatdıqda İbrahim (ə) Luta dedi ki, o şəhərdə qalıb insanları Allaha pərəstiş etməyə və bütpərəstlikdən çəkinməyə də’vət etsin. Bu minvalla Lutun Sədum şəhərindəki əhvalatı başlandı.

Lut Babil torpaqlarında İbrahimə iman gətirdi. O Həzrəti oda atmaq istədikləri vaxt Lut dedi:

-Mən Allahıma tərəf mühacirət edirəm. Ona görə də Həzrət İbrahimlə birgə Müqəddəs Fələstin torpaqlarına hicrət etdi. Yolda İbrahim (ə) Luta fərman verdi ki, Sədum torpaqlarında sakin olub, o diyarın camaatını Allahın dininə və öz pak insani fitrətlərinə qayıtmağa də’vət etsin.

Sədum İordaniyada Bəhrülmeyyitin sahillərində yerləşən kiçik şəhərlərə deyilirdi. Lut orada yaşamağa başladı. Evləndi və Alllah ona imanlı qızlar əta etdi.

Sədum camaatı

Sədum camaatının yaşayışı əkinçilik yolu ilə keçirdi. Səhərdən axşamadək əkin yerlərində işləyir, sonra isə şəhərdəki evlərinə qayıdırdılar.

Heç kəs bilmir ki, onların əxlaqları necə korlandı və pis işlərə əl atıb, naxələf əməllərlə məşğul oldular. Onlar səfər edənlərin yolunu kəsib, mallarını qarət edir və özlərinə qarşı əxlaqa zidd işlər görürdülər. Səfər edənlər Sədum evlərinə və onun fasiq camaatına yaxınlaşmağa qorxurdular. Onlar həmin şəhərdə onlara hörmət qoyacaq, su və çörək verəcək, onlarla xoş rəftar edəcək bir ev, bir ailə tanımırdılar. Yalnız bir evdən başqa və o da Lutun evi idi.

Lut o azğın və fasiq cəmiyyətdə yaşayırdı. Amma, elə bil ki, cəhənnəmdə yaşayırdı. O görürdü ki, camaat üzdəniraq və çirkin işlərlə məşğuldurlar; elə murdar işlər görürdülər ki, hər bir həyalı və şəxsiyyətli insan bunların adını çəkməyə xəcalət çəkir. Onlar qumarbazlıq edirdilər. Səfər edənlərin yollarını kəsirdilər. Bu işlər onların adət-ənənələrindən bir hissəsi sayılırdı. Onların hamısı şər və fasiq insanlar idilər. Öz çirkin və bəyənilməz işlərindən xəcalət çəkmirdilər.

Lut bütün bu pis işlərin səbəbini bilirdi. Onlar öz pak insani təbiətlərindən və fitrətlərindən ayrı düşmüşdülər.

Böyük Allah insanı hər növ çirkinlikdən pak yaratdı. Onu təmiz xəlq etdi. Amma, insanın özü özünü korlayır. Niyə? Çünki, O, Şeytanın sözünə qulaq asıb, peyğəmbərlərdən uzaqlaşır.

Lut öz qövmünə nəsihət verib, onlara deyirdi:

-Öz insani fitrətinizə, öz rəbbinizə və özünüzün pak və sağlam uşaqlıq dövrünüzə qayıdın. Niyə görə gözəl bir həyata üz tutmursunuz? Nə üçün gözəl ailə həyatından uzaqlaşmaq istəyirsiniz?

Onların ailə əlaqələri bir-birinə dəymişdi. Kişilər öz vaxtlarını kişilərlə, qadınlar isə qadınlarla keçirirdilər. Səfər edənlər bu ölkənin sakinlərini sevmirdilər. Çünki, onlar pis və vəfasız insanlara çevrilmişdilər. Onlar heç kəsə hörmət qoymur və əxlaqa zidd işlər görürdülər. Dəfələrlə Lutu öz yerlərindən çıxarmaq istəmişdilər. Dəfələrlə onun əleyhinə hiyləli planlar hazırlamışdılar. Lut onların arasında qərib kimi yaşayırdı. O, gözəl təbiətli bir şəxsiyyət idi. Amma, onlar çirkin və aludə insanlar idilər. Lut qonaqpərvər idi və qəriblərə hörmət qoyurdu. Amma, onlar camaatın yolunu kəsib, qərib yolçularla pis və çirkin işlər görürdülər. Lut yeganə Allaha ibadət edirdi. Amma, Sədum camaatı bütpərəst idilər. O, pak təbiətli insan idi. Amma, onlar hamısı fasiq və çirkin insanlar idilər. Heç bir sədumlu Lutu sevmirdi. Çünki, o, onların etdiklərini etmirdi. Çirkin işlərin qarşısında sakit durmurdu. Hətta həyat yoldaşı da kafirlərin tərəfdarı idi. Sədum xalqının etdiyi pis və çirkin işlərə razı idi.

Onlar Allaha iman gətirməyib, bütlərə ibadət edirdilər. Lut və onun qızları isə Allaha iman gətirmişdilər və Sədum camaatının pis işlərindən uzaq idilər.

Fəsad və çirkin işlər günü-gündən artdıqca, Lutun müsibət və dərdləri də artırdı. Donuz kimi və donuzdan da pis yaşayan insanların fikri Lutu incidirdi.

Bir gün qərib bir insan kəndə daxil oldu. O, həmin şəhərin fasiq insanlarını tanımırdı.

Xoşbəxtlikdən o gün Lut öz tarlasında işləyirdi. Lut o qərib kişini görüb, xoş gəldin dedi. Həzrət o yan-bu yana baxırdı. Çünki, kiminsə onu görəcəyindən qorxurdu. Qərib kişi onun qorxu və nigaranlığının səbəbini soruşdu: Lut ona dedi:

-Bu məntəqənin camaatı insanların yolunu kəsib, mallarını qarət edir və onlara qarşı əxlaqa zidd əməllər edirlər.

Qərib kişi qorxuya düşdü. Lut onu qaranlıq düşənə qədər tarlada gizlətdi. Günəş qürub etdiyi zaman qonağı ilə birgə evə getdi. Lut yenidən öz qonağına xoş gəldin dedi. O həzrət evin qapısını möhkəm bağladı. Qorxurdu ki, yoldaşı şəhər camaatını məsələdən xəbərdar edər.

Lut qonaq üçün yaxşı yemək hazırladı və şamını rahat yesin deyə, mehribanlıqla söhbətə başladı. Qərib kişi arxayın olub, iştahla xörəyini yedi və bir saatdan sonra yatağına uzanıb, yatdı.

Səhər hava işıqlanan zaman qonaq oyandı. Gördü ki, Lut oturub, onu gözləyir. O kişi əllərini yuyub, isti südlə səhər yeməyi yedi. O, gün çıxmazdan qabaq Sədum torpaqlarını tərk etməliydi ki, fasiqlər ona ziyan vura bilməsinlər.

Hər halda Lut bütün qonaqlarını bu şəkildə qarşılayar və sonra onlarla xudahafizləşərdi. Lutun fasiqlər şəhərindəki həyatı belə idi. Amma, görəsən onun yaşayışı beləcə davam etdimi? Yox. Kitabın əvvəlində qeyd etdiyimiz kimi belə davam etmədi.

Öncə İbrahim (ə) peyğəmbərin yanına gedən qəribə qonaqlar onun yanına gəldilər. Onlar İbrahimə saleh oğlu olacağını xəbər vermişdilər: böyük məqama sahib olan, pak və gözəl oğul. İbrahim (ə) o vaxt yaşlaşmış qoca bir kişi idi. Yoldaşı Sara da artıq doğmaq qabiliyyətini itirmiş qoca qarı idi. İbrahim (ə) sevindi. Sara isə bu xəbərə təəccüb etdi. Mələklər dedilər:

-Allahın işinə təəccüb etməyin.

Qəribə qonaq libası geymiş mələklər Sədum şəhərinə getmək istəyəndə İbrahim (ə) onlara dedi:

-Lut o şəhərdə yaşayır.

İbrahim (ə) bu işi ilə əzabı Sədum xalqından uzaqlaşdırmaq istəyirdi. Bəlkə tövbə edib, öz pak fitrətlərinə qayıdalar. Mələklər İbrahimə dedilər:

-Allahın fərmanı dəyişməzdir.

Sonra onlar Sədum torpaqlarına yola düşdülər. İbrahim (ə) Sədum camaatını gözləyən taledən nigaranlıq hissi keçirirdi.

Bəli, mələklər Sədum torpaqlarına yola düşüb, qərib qonaq paltarında şəhərə girdilər. Lutun evinin qapısını döymək istəyəndə onların gəlişindən heç kim xəbər tutmamışdı. Gecə çatmışdı. Lut qapını açdı. Üç gözəl cavan gördü.

Lut bildi ki, çıxılmaz vəziyyətdə qalmışdır. Amma, nə etsin?! Onlardan üzr istəyib, qəbul etməkdən imtina etsə düzgün olarmı? Bu iş nə əxlaqi və nə də dini bir iş olardı. İnsanın qərib qonağa qapı bağlaması əxlaqdan uzaqdır. Dini cəhətdən də o heç kəsi özündən qovmalı deyil. Bəlkə o acdır, bəlkə susuzdur, bəlkə yolda qalmış bir yolçudur. Lut nə etsin?!

Həzrət qonaqlarına xoş gəldin dedi. Onları tez evinə daxil edib, qapını bağladı. Lutun həyat yoldaşı qonaqları gördü. İçindəki fəsad və xəyanəti şö’lələnməyə başladı. İstədi ki, şəhər camaatını xəbərdar etsin. Amma, qapı bağlı idi.

Şeytan ona vəsvəsə etdi ki, bir od qalasın. Şəhər əhalisi onu görməklə biləcəklər ki, Lutun qonağı gəlmişdir. Qadın evin damına çıxıb, bir qədər odun topladı və sonra alov yandırdı. Alov və tüstü şö’lələri göyə qalxırdı...

Lut camaata dedi:

-Öz evlərinizə qayıdın. Öz ailə həyatınıza qayıdın. Öz fitrətinizə qayıdın. Çünki, Allah sizə qəzəblənə bilər.

Sədum əhalisi Lutun sözlərinə gülürdülər. Onların biri qışqırdı:

Qonaqlarını bizə təslim et! Yoxsa evin qapısını sındırıb, onları zorla səndən alarıq. Lut o tərəf-bu tərəfə baxırdı. Onun yanında heç kəs yox idi. Həqiqətən o, yalqız idi. Amma, yəqin ki, bunun da onlar üçün fərqi yox idi. Onlar canavar kimi həzrətin evini mühasirəyə almışdılar.

Şəhər camaatı həmin əlaməti görmüş və ona görə də qaça-qaça Lutun evinə tərəf gəlmişdilər. Onlar evin qapısının yanına toplaşıb, qapını möhkəm döyürdülər. Çünki, bu işə adət etmişdilər. Adət etmişdilər ki, qonaqlara daş atsınlar. Birinci hansının daşı dəysəydi, onun idi.

Lut qapının səsini eşitdi. Bildi ki, camaat onun qonaqlarına qarşı pis və çirkin işlər görmək üçün gəliblər. O, nə edəcəyini bilmirdi. Qapı bir-birinin ardınca dayanmadan döyülürdü. Onların səsi ucalırdı: Əgər qapını açmasanız onu sındıracağıq.

Lut qapını açdı və təkbaşına onların yanına getdi. Qapını arxadan bağladı. Onlara baxırdı. Bütün vücudunu qəm-qüssə bürüdüyü halda dedi:

-Sizin aranızda bir nəfər ağıllı insan yoxdurmu?

Lut arzu edirdi ki, tək qalmasın. Arzu edirdi ki, kaş onun da övladı, qohum-qəbiləsi olaydı və fasiqlərin onun qonaqlarına hücumunun qarşısını alaydılar.

Lut Sədum camaatının üstünə qışqırdı:

-Xəcalət çəkmirsiniz? Niyə özünüzdən utanmırsınız? Məni qonaqlarımın yanında rüsvaymı etmək istəyirsiniz?

Bu həyacanlı anlarda qapı açıldı və onun qonaqları göründülər. Qonaqlar Luta dedilər:

-Qorxma, biz qonaq deyilik. Biz Allahın elçiləriyik. Allah-təala bizə fərman vermişdir ki, bu şəhəri viran edək. Günəş çıxmazdan əvvəl bu şəhər xarabalığa çevriləcəkdir. Amma, sən tez bu şəhərdən çıx. Ailəni də özünlə apar. Çox uzaq yerə get! Arxana baxmadan get!

Bu zaman qonaqlar öz barmaqlarını Sədum camaatına tərəf uzatdılar. Gözlənilmədən qəribə bir işıq saçdı. Şəhərin bütün kişiləri kor olub, öz gözlərini itirdilər. Artıq heç nə görmürdülər. Hərc-mərc düşdü. Gecənin son saatları idi. Lut əzab yetişməmişdən qabaq Sədum torpaqlarını tərk etməli idi. Həzrət öz ailəsinə göstəriş verdi ki, gecə yarısı qaranlıqda şəhərdən çıxmağa hazır olsunlar. O, çölə çıxmalı, ailə və heyvanlarını uzaq bir yerə aparmalı idi.

Sədum camaatı arasında çaxnaşma düşdü. Lut və ailəsi tez şəhərdən çıxdılar. Lutun arvadı heyvanların ardınca hərəkət edir və tez-tez şəhərə tərəf dönürdü. O dayanır və baxırdı.

Lut təpələrin və hündürlüklərin o tərəfində gizləndi. Yoldaşı evin damında yandırdığı alova baxırdı. Alov söndü. Sükut hər tərəfi bürüdü. Lutun arvadı qayıtmaq istəyirdi. Səhərə isə çox vaxt qalmamışdı.

Birdən çox qorxulu bir səs eşidildi: göy gurultusuna bənzər, Amma, ondan daha möhkəm, yer tərpədici bir səs. Digər tərəfdən böyük bir vulkan fantan vurub, yanmış və alovlu daşları göyə atdı. Sədum şəhərinin səmasını yandırıcı alovlar bürüdü və o torpaqları örtdü. Qaranlıqdan səma daşları enməyə başladı. Həqiqətdə göydən alov və daş yağırdı.

Lutun yoldaşı yerə yıxılaraq, duz topasına çevrildi. O, yoldaşı Luta növbənöv dərd və işgəncələrlə əzab-əziyyət vermişdi. O, bütpərəst və kafir idi. Yoldaşına xəyanət etdiyinə, fasiq Sədum camaatı ilə həmkarlığına görə xəyanətinin mükafatını alırdı.

Xarabalıqlar və İbrət dərsİ

Səhər oldu. Günəş çıxdı. Amma, Sədum şəhərindən heç bir əsər qalmamışdı. Şəhər xarabalığa, yanmış daş və duz topalarına çevrilmişdi. Hər şey yanmış və külə dönmüşdü. Çünki, Sədum camaatı yerdə fəsad və pisliklərlə məşğul olub, bütün gözəllikləri də xarabalığa çevirmişdilər. Ailə əlaqələrini və öz pak fitrətlərini dağıtmışdılar. Gözəl əxlaqı buraxıb, donuz kimi yaşayırdılar. Onların həyatı bütünlüklə çirkinlik və fəsaddan ibarət idi. Bu işlər onların yerli adət-ənənələrinə çevrilmişdilər. Ona görə də Allahın qəzəbi onları tutdu, səma onlara alov və möhkəm daşlar yağdırdı. Sədum şəhərinin qalıqları yanmış daş və duzla dolu dəhşətli bir yer olaraq indiyə qədər də qalmaqdadır.

Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm

Lutun qövmü Allahın elçilərini təkzib etdilər. O zaman qardaşları Lut onlara dedi:

-Niyə Allahdan qorxmursunuz? Mən sizin üçün əmanətdar bir peyğəmbərəm. Ona görə də Allahdan qorxun və mənə itaət edin. Mən bu işə görə sizdən heç bir şey istəmirəm. Mənim muzdum yalnız aləmlərinin rəbbinin yanındadır. Siz bu qədər məxluqatın arasında kişi cinsinə tərəf gedib, Allahın sizin üçün yaratdığı yoldaşlarınızı buraxırsınız. Doğrudan da siz təcavüzkar insanlarsınız.

Dedilər:

-Ey Lut! Əgər bu sözlərindən əl çəkməsən həqiqətən səni ixrac edəcəyik.

Dedi:

-Mən sizin əməllərinizlə qatı düşmənəm. İlahi! Mən və mənim ailəmi bunların əməllərindən xilas et!

Biz onu və bütün ailəsini xilas etdik, yerdə qalanlarının arasında olan qoca qarıdan savayı. Sonra o birilərini həlak etdik. Onlar üçün daş yağışı göndərdik. Nə pis yağış idi! Təbliğ olunmuşların (inadkarlıq edənlərin) yağışı. Bu hadisədə bir əlamət var, Amma, çoxları iman gətirmirlər. Sənin Rəbbin toxunulmaz və rəhmlidir.[5]