Nəzəri (əqli) modelləşdirmə - obyektin əqli obrazlar əsasında
təxəyyüldə yaradılmasıdır. Nəzəri metod obyekt mövcud olmadıqda və ya
onun fiziki reallaşdırılması mümkün olmadıqda tətbiq olunur. Real sistemlərin
nəzəri modelləşdirilməsi simvolik və ya riyazi ola bilər. Bu halda obyektin
tədqiqi əqli eksperimentlər sayəsində yoxlanılır. İdeal obyektlər müəyyən
dinamik modelləşdirmə çərçivəsində bir-biri ilə münasibətə girərək real
mümkün ola biləcək hərəkətləri imitasiya edirlər. Hal-hazırda obyektlərin
tədqiqi zamanı riyazi modelləşdirmədən geniş istifadə edilir. Kompyüter
texnikasının sürətli inkişafı buna daha geniş imkanlar açır. Riyazi
modelləşdirmə zamanı obyekt yalnız onun hal göstəricilərinin riyazi
asılılıqlarından istifadə etməklə təsvir edilir. Burada formallaşdırılmış
məlumatlar geniş yer tuturlar.
Hər bir elmi sahə konkret olaraq öz xüsusi elmi metodlarını tətbiq edir. Bəzi
hallarda yalnız bir elm sahəsi üçün işlənmiş elmi metodlar digər sahələrin
Çəllək modeli
Fənər modeli
Reallıq fenomenləri
O,
f?
Gözlənilən səbəb-
təsir münasibətləri
bir hipotez kimi
Tədqiqatın və ya
elmi fənnin obyekti
Gündəlik
düşünmənin
