Mühazirə Giriş Əmək mühafizəsi əmək prosesində işçilərin təhlükəsizliyini təmin edən, suğlamlığını və işləmə qabiliyyətini quruyub saxlayan qanunvericilik aktlarıdan və ona uyğun olan ictimai-iqtisadi, gigiyenik

1.6. Təhlükəli və zərərli istehsalat amilləri onlarin normalaşdirilmasi prin-
sipi və təsnifi.

Mühazirə 5
TƏHLÜKƏSIZ IŞLƏMƏ METODU ÜZRƏ TƏLIMAT NÖVLƏRI,
ONLARIN MAHIYYƏTI VƏ SƏNƏDLƏŞDIRILMƏSI.


1. Təhlükəsiz işləmə metodu üzrə təlimat növləri, onlarin mahiyyəti və sənədləşdirilməsi.

Kənd təsərrüfatı istehsalatında bədbəxt hadisələrin xəbərdar edilməsi, fəhlə və qulluqçulara təhlükəsiz işləmə metodunun öyrədilməsi əsas təşkilat tədbirlərindən bi-ri hesab edilir.

Təlimatın aparılmasında Kənd təsərrüfatı nazirliyi fəhlə və qulluqçuların həm-karlar komitəsinin 31 may 1966-cı ildə təsdiq etdiyi əsasnaməsi rəhbər götürülür.
Təsərrüfatda əmək mühafizəsinə aid təlimatlar DÜİST 12.0.004-89 və SST 46.0.126-86-ya müvafiq olaraq aparılmalıdır. Bunlar aşağıdakılardır:
1. Giriş təlimatı.
2. Peşəsi üzrə təlimat.
3. Təkrar təlimat.
4. Növbədən kənar təlimat.
5. Məqsədli təlimat.
Giriş təlimatı. Bu təlimatı fəhlə və qulluqçulara yeni işə qəbul edilən zaman tə- sərrüfatın əmək mühafizəsi üzrə mühəndisi sahənin baş mütəxəssisi ilə birlikdə aparır.
Giriş təlimatına daxili əmək intizam qaydaları, yanğın təhlükəsizliyi, maşın və mexanizmlərə təhlükəsiz xidmət, elektrik avadanlıqları ilə işlədikdə diqqətli olmaq, xəsarət alana həkim gələnə qədər aparılan ilk yardım daxildir. Bundan başqa təsərrü-fatda alınan əmək xəsarəti haqqında misal gətirilir, giriş təlimatının sonunda isə əmək mühafizəsinə aid kino-film göstərilir.
Bu təlimat forma № 1 və forma № 1A ya yazılır.
Peşə üzrə təlimat. Bu təlimatda istehsalatda tətbiq edilən alətlərin, dəzgahların, avadanlıqların və habelə emal edilən məmulatın hazırlanmasında baş verə biləcək təhlükəli hadisələrə aid nəzəri izahat verməklə bərabər, bədbəxt hadisələrin baş ver-məsi halları əyani olaraq nümayiş etdirilir. İş yerində peşə üzrə təlimat keçirildikdən sonra fəhlə tərəfindən təlimatın necə mənimsənilməsini aydınlaşdırmaq məqsədilə onlara bir neçə sual verilir. Suallara lazımi cavab verənlər işə buraxılır. Bu təlimat forma № 2-yə yazılır.
Təkrar təlimat - bu təlimat müəssisə və təşkilatlarda icra edilən istehsalat pro-seslərinin xarakterindən asılı olaraq işçilərə 6 aydan bir təhlükəsizlik texnikasından aparılır və forma № 2-yə yazılır.
Növbədən kənar təlimat - texnoloji proseslər, əmək mühafizəsi qaydaları də-yişildikdə, alət, tərtibatlar modernləşdirildikdə, təhlükəsizlik tələbatları pozulduqda, təhlükəli işdə 30 gündən artıq fasilə alındıqda və başqa işlərdə isə 60 gündən artıq fasilə alındıqda növbədən kənar təlimat aparılır və forma № 2-yə yazılır.
Məqsədli təlimat -bu təlimat işə buraxıcı-naryad tələb olunan işlərdə işçilərə aparılır. Təlimat zamanı aldığı biliyi təlimat aparan tərəfindən yoxlanılır. Qeyri –qə-naət-bəxş biliyi olan şəxs işə buraxılmayaraq yenidən təlimatlandırılır. Bu təlimatda forma № 2-yə yazılır.
DÜİST 12.0.004-89 üzrə məcburi təlimatlar və onların sənədləri aşağıdakılardır:
1. Giriş. 2. İş yerində 1-ci təlimat. 3. Təkrar. 4. Növbədən kənar. 5. Məqsədli.
Təhlükəsizlik texnikası üzrə forma № 1.
Giriş təlimatının uçot vərəqi.
Familiyası_________________ a.a.______________________________
Doğulduğu il ________ peşəsi _____________ ümumi iş stajı_____________
hazırki peşəsi üzrə il stajı_____________iş sahəsi şöbə, ferma, briqada______
Təlimat alanın imzası__________________
Təlimat keçənin imzası_______________
Təlimatın keçirilmə tarixi____________
Forma № 1a.

Sıra №-si	Təlimatın keçirilmə tarixi	İş sahəsi	Təlimatalanın peşəsi və vəzi-fəsi	Təlimatın növü	Təlimat apara-nın familyası adı və vəzifəsi	İmzalar.
						Təlimataaparanın imzası	Təlimat alanın imzası
1	2	3	4	5	6	7	8

Sıra №-si	Təlimatın tarixi	Təlimat alanın adı və vəzifəsi	Təlimat alanın vəzifə- si	Təlimatın növü	Təlimatın mövzu-su və ya №-si	Təlimat verənin familliya- sı a.a. və vəzifəsi	İmzalar		İşə buraxmanı ic-ra edən
							Təlimat verənin	Təlimat alanın	Fam. a.a və vəzifəsi	İmzası
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11