MühaziRƏ MƏTNİ Mövzu Mikroiqtisadiyyat- iqtisadi nəzəriyyənin tərkib hissəsi kimi



Yüklə 1,26 Mb.
səhifə64/166
tarix22.01.2023
ölçüsü1,26 Mb.
#80128
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   166
MİKRO-MÜHAZİRƏLƏR-2022 (1)

İnhisarçı rəqabət özündə inhisarın və təkmil bazarın əlamətlərini birləşdirir. Ərzaq mağazaları, baqqaliyə ticarəti, benzindoldurma məntəqələri və bir çox başqa pərakəndəsatış müəssisələri inhisarçı rəqabət şəraitində fəaliyyət göstərirlər.
İnhisarçı rəqabətin mahiyyəti ondadır ki, hər bir firma çoxlu oxşar, lakin təkmil əvəzləyicisi olmayan məhsul satır. Nəticədə hər bir firmanın öz məhsuluna azalan tələb əyrisi olur. Fərqlənmə məhsulun özündən (məsələn, pivənin müx­təlif növləri) və ya mağazanın yerləşmə yerindən asılı ola bilər.


10.3. Bazar hökmranlığı
Adətən, hesab edirlər ki, inhisar qiymətləri ən yüksək qiymətlərdir. Əslində isə onlar bir qayda olaraq rəqabət qiy­mətlərindən yüksəkdir. Lakin inhisar bir məhsul vahidinə mənfəəti deyil, bütün mənfəət kütləsini maksimallaşdırmağa çalışır. Qiymət artımı isə sonsuz deyil, o, həmin müəssisənin (firmanın) məhsuluna tələbin qiymət elastikliyi ilə məhdud­laşır. Buradan inhisar hökmranlığı firmanın məhsuluna olan tələb elastikliyinə əks olan kəmiyyətdir (I/Ed),
A.P.Lerner bu müddəaya əsaslanaraq 1934-cü ildə aşağı­dakı indeksi təklif etmişdir:
_Pm~MC_ 1
1 Pm E'
burada IL - inhisar hakimiyyətinin Lerner indeksi;
Pm- inhisar qiyməti;
MC - son hədd xərcləri;
E - məhsula tələbin elastikliyidir.
Təkmil rəqabət şəraitində MC=Pm. Və deməli, IL-0. Əgər müsbət kəmiyyət olarsa (IL > 0), firma inhisar hökmranlığı­ na malİKdir. Bu göstərici nə qədər yÜKSƏK olarsa, inhisar hÖKmranlığı da bir o qədər böyÜK olar.
Lanin belə göstəricini hesablamaq real son hədd məsrəflə­rinin hesablanması mürəKKəbliyi ilə əlaqədar çətindir. Buna görə də təcrübədə son hədd məsrəflərini orta göstəricilərlə əvəzləyirlər. Bu halda iİKİn düstur belə yazıla bilər:

Yüklə 1,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   166




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin