Mühazirə MÖvzu 1 sağlam həyat təRZĠNĠnformalaġmasi, XƏSTƏLĠKLƏRĠn profġlaktġkasi mövzu 2

ĠĢin ardıcıllığı: 
-xəstə stulda tam arxaya söykənərək oturdulur; 
-dizləri üstünə mələfə və müşəmbə salınır; 
-assit mayesi üçün qab qoyulur; 
-xəstə sakitləşdirilir, tonometr qolunda saxlanılır; 
-tibb bacısı əllərini yuyur, maska taxır; 
-həkimə assistentlik edir: 
-punksiya yerini işləmək üçün yod+spirt tupferlərini həkimə verir; 
-0,25%-li novokaini şprisə yığıb həkimə verir; 
-skalpel, troakar hazırlayır; 
Tibb bacısı mələfəni xəstənin qarnının altindan keçirib arxadan tutur. Assit mayesi qarın boşluğunda 
azaldıqca tibb bacısı mələfənin uclarını özünə tərəf dartır (kollapsın profilaktikası üçün) . Sonra sınaq 
şüşəsinə assit mayesı laborator müayinə üçün yığılır.
Prosedura sona çatdıqdan sonra yara yerini tikmək üçün iynətutanla iynə və sap verilir, yara yerinə 
steril sarğı qoyulur. Xəstənin nəbzi sayılır, təzyiqi ölçülür və xəstə palataya köçürdülür. Sonra 
laboratoriyaya göndəriş tərtib edilir, materiallar laboratoriyaya göndərilir. Sitoloji müayinə tələb olunarsa 
maye konusvari sınaq şüsəsinə yığılır.
Xəstə növbədə olan tibb bacılarının nəzarətində saxlanılır.

---

Fənn: Tibb bacısının iĢi 
 
ġöbə: “Mamalıq iĢi” 
2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci 
 98 
MÖVZU 47 
 
HƏZM SĠSTEMĠ XƏSTƏLĠKLƏRĠNDƏ TƏXĠRƏSALINMAZ 
VƏZĠYYƏTLƏR BAĞIRSAQ KEÇMƏMƏZLĠYĠ SĠNDROMU. 
TĠBB BACISININ TAKTĠKASI 
 
Kəskin bağırsaq keçməməzliyi törənmə xüsusiyyətinə görə 2 böyük qrupa bölünür:mexaniki və 
dinamiki keçməməzlik. Mexaniki keçməməzliyə:a) obturasion keçməməzlik; b) stranqulyasion 
keçməməzlik; v) qarışıq forma keçməməzlik aiddir. Dinamiki keçməməzliyə:a) spastiki; b) paralitik 
keçməməzlik aiddir.
ĠnkiĢaf səbəbləri-boğulmuş yırtıqlar, bağırsağın invaginasiyası, şişlər, qurd kisələri, öd daşları və s.
Simptomları-əsas əlaməti qarında ağrı, qusma, nəcis və qazların xaric olunmamasıdır. Xəstələr 
narahat görünür. Dəri və görünən selikli qişalar solğundur. A/T enir. Bədən temperaturu norma daxilində 
və ya bir qədər aşağı olur. Əsas əlamətlərdən biri də qarnın köpməsidir. Obturasion keçməməzlikdə qarın 
simmetrik şəkildə köpür, stranqulyasion keçməməzlikdə isə birtərəfli köpmə müşahidə edilir. Bağırsaq 
keçməməzliyində ön qarın divarından bağırsaq peristaltikası görünür, qarın divarı dalğa şəklində məhdud 
sahədə qabarır və enir. Bu zaman ağrılar güclənir. Palpasiyada qarında yayılmış ağrılılıq hiss edilir. 
Palpasiya vasitəsilə bəzən şiş, nəcis daşları və s. əllənir. Ön qarın divarını perkussiya etdikdə timpanik səs, 
şiş nahiyəsində, qarnın maye yığılmış aşağı şöbələrində kütlük ayırd edilir. Auskultasiyada müxtəlif səslər 
eşidilir. Erkən dövrlərdə güclənmiş peristaltika küyləri eşidilir. Sonralar peristaltikanın zəifləməsi və 
tamamilə itməsi ilə əlaqədar küy eşidilmir, xəstənin vəziyyətinin dəyişdirilməsi ilə törənən damcı 
düşməsi, maye yerdəyişməsi səsi hiss edilir.
Peritonit dövründə bağırsaqlarda iflic baş verdikdə qarın boşluğunda “ ölü sükut»qeyd edilir. Düz 
bağırsağın barmaqla müayinəsi diaqnostikada böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu zaman düz bağırsaqda şiş, 
nəcis daşı və s. aşkar oluna bilər. Təcili yardım-bağırsaq keçməməzliyinə şübhə olan hallarda xəstə təcili 
olaraq cərrahi şöbəyə qospitalizə olunmalıdır.