9.11 Mayeləri nəql etmək üçün digər qurğular
9.12 Boru kəmərləri
9.13 Hidravliki zərbələr
9.14 Qaz tutumları
Bakı – 2021
MÖVZU 9
Təzyiq altında işləyən aparatlar
9.1
Kompressorların, nasosların, boru kəmərlərinin və qaz tutumlarının
təhlükəsizliyi
1.Kompressorlar.
Qazların sıxılması zamanı partlayış təhlükəsi.
Qazların sıxılması zamanı təzyiq və temperaturun artması və bunlarla əlaqıdar
izafi proseslər nəticəsində partlayış və digər qəza halları baş verə bilər.Hava
kompressorları öz təlükəsinə görə heç də qaz kompressorlarından geri qalmır. Belə
ki, sürtkü yağlarının parçalanması məhsulu ilə havada
olan oksigenlə reaksiya
nəticəsində də güclü partlayış təhlükəsi baş verə bilər.
Real sıxılma prosesləri poliitron bərabərliyi ilə xarakterizə olunan qanuna
uyğun gəlir:
const
pV
m
Sıxılma zamanı qazın temperaturu artır.
m
m
P
P
T
T
1
1
2
1
2
Burada T
1
və T
2
uyğun olaraq qazın sıxılmaya qədər və sonrakı
mütləq
temperaturudur,K; P
1
və P
2
qazın sıxılmadan əvvəlki və sonrakı mütləq
təzyiqləridir, Pa (kqs/sm
2
), m- poliitron göstəricisidir.
Nəzərə almaq lazımdır ki, hava və ya hər hansı
bir qaz soyudulmadan
sıxıldıqda (adiabatik proses) temperatur tezliklə artır.
Havanın təzyiqinin dəyişməsi ilə temperaturun artması asılılığı aşağıdakı
kimidir:
T
əzyiq
M
Pa
0o
0,
1
0,
2
0,
3
0,4
0,
5
1,
0
2,0
5
,0
k
qs/sm
2
0
1
2
3
4
5
1
0
20
5
0
t ,
0
C
t,
0
C
20
86
13
1
1
66
19
5
22
1
3
00
41
8
5
63
Temperaturun artması ilə əlaqədar qazın sıxılması üçün enerji sərfi artır,
kompressorun metalının möhkəmliyi azalır, sürtkü yağının parçalanması sürətlənir
və nəticədə partlayış təhlükəsi yaranır. Bu təhlükənin aradan qaldırılması üçün
yağlamanı və kompressorun soyudulmasını keyfiyyətli aparmaq lazımdır.
Dostları ilə paylaş: 
