II.BOB. BIOLOGIYA FANINI OʻQITISHDA MUHITNING BIOTIK OMILLARI. TIRIK ORGANIZMLAR O‘RTASIDAGI MUNOSABATLAR MAVZUSINI FANGA OID KOMPETENSIYLARNI SHAKLLANTIRISH
II.BOB. BIOLOGIYA FANINI OʻQITISHDA MUHITNING BIOTIK OMILLARI. TIRIK ORGANIZMLAR O‘RTASIDAGI MUNOSABATLAR MAVZUSINI FANGA OID KOMPETENSIYLARNI SHAKLLANTIRISH 2.1. Biologiya darslarida qoʻllaniladigan Didaktik oʻyinlarning umumiy tasnifi.…………………………………………………………………………16
2.2. Biologiya darslarida qoʻllaniladigan didaktik dars samaradorligini oshirishdag iroli.………………………………………………………………18
“Muhitning biotik omillari. Tirik organizmlar o‘rtasidagi munosabatlar” mavzusida na’munaviy dars ishlanmasi ………………………….…………...29
XULOSA VA TAVSIYALAR……..…………………………………………40
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ILOVALAR……………………………………………….………………..…42
KIRISH Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti SH.М.Мirziyoyev аytganlaridek, “Biz yoshlarga оid Dаvlat siyosatini hech оgʻishmasdan, qat’iyat bilan davom ettiramiz. Nafaqat davom ettiramiz, balki bu siyosatni eng ustuvor vazifamiz sifatida bugun zamon talab qilayotgan yuksak darajaga koʻtaramiz”. Мамlakatimiz oʻz mustaqilligini qoʻlga kiritganimizdan keyin tarixan qisqa vaqt ichida iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy-ma’rifiy sohalarda juda kata yutuqlar qoʻlga kiritildi. Bu yutuqlarga Respublikamiz Birinchi Prezidenti Islom Karimov tomonidan ishlab chiqilgan demokratik jamiat qurish Konsepsiyasi nazariy asos boʻlib xizmat qiladi.
Respublika uzluksiz ta’lim tizimini joriy etish va rivojlantirishning ilmiy nazariy asoslari boʻlgan “Ta’lim toʻgʻrisida”gi qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” dasturida umumiy oʻrta ta’lim maktablari oʻquvchilarni DTS bilan me’yorlangan bilim koʻnikma va malakalar bilan qurollantirish shuningdek ularning ilmiy dunyoqarashini tarkib toptirish va rivojlantirish, shaxsning har tomonlama kamol topishiga imkon yaratishi lozimmligi belgilab qoʻyilgan.
Mustaqil Respublikalarda ta’lim tarbiyani isloh qilish va uni rivojlantirish “Kadrlash tayyorlash milliy dasturi”ni amalga oshirish asosida yoshlarga amon talabalari darajasida mos keladigan bilimlar bilan birga oʻquvchi yoshlar ongida yuksak ma’naviy ahloqiy fazilatlarni shakllantirish hamda ularning bilim salohiyatini yuksaltirish hozirgi kunning eng dolzarb vazifalaridan hisoblanadi. Yuqoridagi vazifalarni amalgam oshirish uchun dastlabki yillaridan boshlab ta’lim tarbiya sohasini isloh qilish natijasida toʻplangan tajribalar va bir qator xulosalar asosida amaldagi ta’lim tarbiya tizimimini hozirgi taraqqiyoti bilan kelgusidagi talablar darajasiga koʻtarish uni yanada takomillashtirishga jiddiy e’tibor berish zarurligini anglagan holda ta’lim Oʻzbekiston Respublikasi ijodiy taraqqiyoti sohasida ustuvor deb e’lon qilindi.
Mavzuning dolzarbligi: “Ta’lim toʻgʻrisida”gi Qonun va Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da oʻquvchilarning fan asoslarini soʻngi yutuqlar bilan tanishtirish va ularning ilmiy dunyoqarashini kengaytirish, darslik bilan mustaqil ishlash koʻnikmalarini shakllantirish, nutq va muloqot madaniyatini rivojlantirish masalalari oʻz aksini topgan. Hozirgi vaqtda koʻpgina fanlar kabi biologiya fani ham jadal rivojlanib bormoqda. Ayniqsa genetika sohasi avj olib rivojlanmoqda. Bu fanning yutuqlaridan har bir inson kundalik turmushida foydalanmoqda.
Oʻquvchilarning mustaqil bilim olishini va undan amaliyotda foydalanishida pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayoniga tadbiq etish hozirgi kun talabi hisobladi. Shu bilan bir qatorda oʻquvchilarning oʻz oʻquv faoliyatini toʻlaqonli sub’yektiga aylantirish, pedagogik munosabatlarni insonparvarlashtirish va demokratlashtirish, oʻqitish samaradorligini orttirish maqsadida ta’lim jarayoniga zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qoʻllash bitiruv malakaviy ishi uchun tanlangan “Umumiy oʻrta ta’lim maktablarida “” mavzusini oʻqitish texnologiyasi mavzusi bugungi kunning dolzarb muammosi sanaladi.
Bitiruv malaka ishining maqsadi va vazifalari:“ Tirik organizmlar
o‘rtasidagi munosabatlar ” mavzusiga mansub bilimlarni chuqur oʻrganish, ularning bilish faolligini faollashtirish va oʻqitish samaradorligini oshirishga imkon beradigan pedagogik texnologiyalarga asoslangan dars ishlanmalarini ishlab chiqarish va sinovdan oʻtkazish.
Biologiyani “Muhitning biotik omillari. Tirik organizmlar o‘rtasidagi munosabatlar” mavzusini oʻqitishda pedagogik texnologiyalardan foydalanishga oid adabiyotlarni tahlil qilish.
Tadqiqot muammosininng didakti maqsadi, mazmuni, metodi vositalarini aniqlash.
“Muhitning biotik omillari. Tirik organizmlar o‘rtasidagi munosabatlar” mavzusini oʻqitish yuzasidan har bir dars uchun oʻquv jarayonini tashkil etishga imkon beradigan pedagogik texnologiyalarga yo’naltirish.
“Muhitning biotik omillari. Tirik organizmlar o‘rtasidagi munosabatlar” mavzusini oʻqitishga oid tanlangan pedagogik texnologiyalarni ta’lim samaradorligini oshirishini aniqlash maqsadida pedagogik tajriba oʻtkazish.