2-MAVZU: TABIAT VA JAMIAT ORASIDAGI MUNOSABAT-
LARIN IA TRO F-M UHIT G A TA’SIRI
Reja:
1. Insonga tabiatni ta’sir etish yo‘nalishlari
2. Insonning tabiatga ta’siri
3. Ekologik inqirozlar
Tayanch so‘zlar: inqilob, ixtiro, iqtisodiyot, Yer sayyorasi, ahol
o ‘sishi, qishloq xo‘jaligi, dehqonchilik, planetalar.
Yevropaliklar Amerika hududlariga ко‘chib kelganlarida, ulai
ko‘rgan holat shu bo‘ldiki, tabiatga umuman ziyon yetkazilmagai
manzara edi. Shundan keyin tuproqqa ishlov berish va dehqonchilil
orqasidan sekin-asta yerlar eroziyaga uchraydi. Ba’zi yovvoy
tabiatdagi turlar xavf ostida qoldi, ba’zilari esa umuman yo‘qolil
ketdi. Yangi texnologiya atrof-muhitga kuchli ta ’sir ko‘rsatdi
Bug‘ va dizel mashinalari, kommertsion neft qazib olish, ko‘mim
kuydirish, sanoat rivojlanishi chiqindilar chiqishi va atrof-muhitninj
ifloslanishiga olib keldi. Amerikada bu muammolami oldini olisl
uchun 1970-yillarda “Atrof-muhitni muhofaza qilish agentligi’
tashkil etildi va bu tashkilot atrof-muhitni muhofaza qilishni maqsa<
qilgan edi. Oyna, qog‘oz, platik, shisha va meta’lami ikkilamch
qayta ishlash yo‘lga qo‘yildi.4
Bizning quyosh tizimimizda Yer sayyorasi yetarli energiyan
quyoshdan oladi va bu undagi hayot uchun zarur bo‘lgan harorat bilai
to‘g ‘ri ta’minlashga yordam beradi. Merkuriy Quyoshga eng yaqii
sayyora ekanligi sababli kun bo‘yi yuqori harorat kuzatiladi. Tund;
esa haroratning juda past bo‘lishi hayotni ta’minlab bermaydi. Veneri
quyoshga yaqinligi jihatdan ikkinchi sayyoradir va uning harorat
yuqori bo‘lib, qalin karbonat oksidi gazidan iborat. Bu esa u yerd;
yashash uchun noqulaylik tug‘diradi. Mars to‘rtinchi sayyora yerg;
nisbatan ancha sovuq, chunki u quyoshdan ancha uzoq va atmosferi
Dostları ilə paylaş: